Ajax-Feyenoord in de Arena is zeker geen eenmalige stunt in de Vrouwen Eredivisie

Het ‘Ajax, Ajax, Ajax’ klonk op zaterdagmiddag een aantal octaven hoger dan normaal in de Johan Cruijff Arena. Er golfde zo nu en dan een wave over de tribunes van het stadion, maar het bleef angstig stil toen Feyenoord in de 47ste minuut via een frommeldoelpunt van Maxime Bennink op voorsprong kwam. Twee minuten later juichte een recordaantal toeschouwers (33.742 verkochte kaartjes) in de Vrouwen Eredivisie bij de gelijkmaker van Ajax door Ashleigh Weerden. Daphne Koster was er één van. „Dit is weer een mooie mijlpaal”, stelt de manager vrouwenvoetbal van Ajax. „Maar we zijn er nog lang niet.”

Als meisje had Koster vele onmogelijk geachte dromen. Profvoetballer worden, het shirt van Ajax en Oranje dragen en een Nederlandse klassieker spelen in de Arena. Tot haar verrassing kwam vrijwel alles uit, behalve een Ajax-Feyenoord in een groot stadion. Koster maakte dat zaterdagmiddag op haar 41ste mee als niet spelend werknemer van de Amsterdamse voetbalclub. „Natuurlijk is het jammer dat ik dit als speler nooit heb meegemaakt”, zegt de voormalige captain van het Nederlands elftal. „Maar ik ben er trots op dat we bij Ajax deze stap nu ook hebben gezet.”

Geen uitsupporters

Voetbal is bij de vrouwen een sport in ontwikkeling en daar hoort het verbeteren van records bij. Het aantal toeschouwers in de Arena was ruim twee keer meer dan vorig jaar, toen Feyenoord-Ajax voor het eerst in de Kuip werd gespeeld. Supporters van Feyenoord waren niet welkom in Amsterdam vanwege ongeregeldheden in het verleden tussen fans van beide clubs bij wedstrijden van de mannen. Koster ziet het duel in de Arena zeker niet als een eenmalige stunt. „Het zou mooi zijn als we dit soort wedstrijden vaker in grote stadions gaan spelen”, stelt Koster. „Zo is er nog steeds een wereld te winnen.”

Koster geldt zelf als een van de pioniers als het gaat om professioneel voetbal voor vrouwen in Nederland. De KNVB stelde in 1972 de competitie onder druk van de Europese voetbalbond open voor vrouwen, maar tot zestien jaar geleden was de hoofdklasse van de amateurs het hoogst haalbare. Koster speelde in de achterhoede van AZ toen in 2007 de Eredivisie het levenslicht zag. Maar van een ‘professionele’ voetbalcompetitie was in de praktijk geen sprake. De vrouwen speelden in een competitie van zes ploegen op amateurbasis tegen elkaar. Wie geld wilde verdienen, moest naar het buitenland. Dat deed Koster in 2010 toen ze een contract tekende bij Sky Blue FC uit het Amerikaanse Piscataway,New Jersey. Ze maakte in 2012, na korte avonturen bij AZ en SC Telstar VVNH, deel uit van het eerste vrouwenelftal in de geschiedenis van Ajax. „Ik heb dat grotendeels op eigen kracht bereikt. Als een soort overlever”, stelt Koster. „Er was geen structuur in het profvoetbal voor meiden. En die ontbreekt eigenlijk nog steeds. Het is zaak dat jonge meiden net als jongens een topprogramma kunnen volgen. Zodat we over tien jaar weer verdere stappen kunnen zetten.”

Koster zag als oud-international, met 139 interlands, hoe het voetbal voor vrouwen in Nederland een enorme boost kreeg toen Oranje in de zomer van 2017 in eigen land het EK won en twee jaar later in Frankrijk vice-wereldkampioen werd. De Vrouwen Eredivisie bleef daar de voorbije jaren bij achter. Zo staat het recordaantal verkochte kaarten bij een vrouwenwedstrijd in Nederland met 34.000 nog steeds op naam van Oranje, dat in 2019 in Eindhoven een wedstrijd speelde tegen Australië. Het wereldrecord staat op 91.648 toeschouwers, bij FC Barcelona tegen Wolfsburg in april vorig jaar.

De Johan Cruijff Arena zaterdagmiddag tijdens Ajax-Feyenoord, een wedstrijd in de Vrouwen Eredivisie. Foto Jeroen Putmans/ ANP

Bij de profsectie van de KNVB

Een onmogelijk aantal voor de Vrouwen Eredivisie, die pas komend seizoen bij de profsectie van de KNVB wordt gevoegd. „Ze kunnen ons zo nog steeds als amateurs wegzetten”, verzucht Koster. „Daaraan kun je zien welke strijd er door de vrouwen moet worden gestreden in vergelijking met de mannen van Ajax, die al in 1900 zijn begonnen. Daarom moeten we blijvend laten zien dat er van alles mogelijk is. Zoals het spelen van deze Ajax-Feyenoord in de Arena.”

Koster geldt bij Ajax als een boegbeeld voor de vrouwen, die in een competitie spelen die nog altijd niet echt van de grond is gekomen. Jarenlang was er onenigheid over televisie-uitzendingen, waardoor er veel minder wedstrijden op tv kwamen en sponsors wegbleven. Ajax heeft pas sinds een paar jaar een cao voor zijn vrouwentak, die de rechten en arbeidsvoorwaarden van spelers waarborgt. De Vrouwen Eredivisie wordt volgend seizoen met FC Utrecht uitgebreid naar twaalf ploegen, maar het aantal fullprofs blijft gering. „Als Ajax wil je je meten met de beste clubs van Europa”, zegt Koster. „Maar aan de andere kant willen we ook in een sterke Nederlandse competitie spelen.”

Het overgrote deel van de Nederlandse internationals is in buitenlandse competities actief. De Vrouwen Eredivisie is vooralsnog niet meer dan een kweekvijver voor talent, zoals spits Romée Leuchter (22), en een competitie waarin voetballers op leeftijd kunnen afbouwen, zoals de ervaren Sherida Spitse (32) bij Ajax.

International Spitse was in 2014 de eerste Nederlandse voetbalster voor wie een transfersom werd betaald toen ze van FC Twente naar het Noordse Lillestrøm SK ging – voor naar verluidt 25.000 euro. Spitse speelde met Oranje voor volle stadions op EK’s en WK’s. Maar de middenvelder zag in haar nadagen als de trotse aanvoerder van Ajax in de Arena nog een droom in vervulling gaan. Ze sprak haar ploeggenoten vooraf vanuit een cirkel moed in. Het 1-1 gelijkspel was echter niet de uitslag die Spitse, Koster en de Ajax-fans voor ogen hadden hadden. „Ik ben trots, maar toch ook teleurgesteld”, zei Spitse na afloop. „Dit zouden we veel vaker moeten doen. Je speelt met Ajax toch liever in het stadion van AZ dan dat van VV Alkmaar.”