Zorgen om Nederlandse betaaldienstverlener die waarschijnlijk in Chinese handen komt

De Nederlandse betaaldienstverlener Multisafepay komt waarschijnlijk in Chinese handen. ANT Group, het bedrijf achter Alipay, een dochter van webshop Alibaba en wereldwijd de grootste aanbieder van contactloos betalen, heeft volgens persbureau Reuters ongeveer 200 miljoen dollar geboden voor de aandelen van de Nederlandse oprichter en enige aandeelhouder.

Met de koop zou het Chinese bedrijf een speler worden in het Europese betalingsverkeer, waar via derden wel al met Alipay betaald kan worden. Voor de overname is goedkeuring van toezichthouder De Nederlandsche Bank nodig.

ANT Group en Multisafepay weigeren antwoord te geven op vragen over de mogelijke acquisitie. De berichtgeving van Reuters van 5 januari is sindsdien ook niet ontkend en wordt door insiders voor waar aangenomen.

Alipay is de Chinese variant van Apple Pay en PayPal. Het is een geduchte concurrent van die Amerikaanse bedrijven. En ook van bijvoorbeeld Visa en Mastercard, die nu nog een groot deel van de betalingen in Europa afwikkelen.

Multisafepay – dat zowel in Nederland als Spanje een kantoor heeft – wikkelt voor webshops online betalingen af, zodat die zelf niet met allemaal verschillende betaalmethoden hoeven te kunnen werken. Het is nu nog volledig eigendom van oprichter Olaf Geurs (54), die het bedrijf in 1999 begon.

Alipay is een van de dertig betaalmethodes die Multisafepay nu aanbiedt. Het Nederlandse bedrijf helpt zo om betalingen met Alipay in Nederland mogelijk te maken. Dat is nu nog vooral interessant voor Chinese toeristen die hier geld uit willen geven (je kunt er bijvoorbeeld mee betalen in de Bijenkorf) of Europese webshops die in China willen verkopen. De buitenlandse strategie van Alipay was tot een paar maanden geleden vooral gericht op het bedienen van die groep. Dat is recent veranderd, vertelt analist Antonia Hmaidi, van het in China gespecialiseerde onderzoeksbureau Merics in Berlijn. „Alibaba [het moederbedrijf van Alipay] probeert zijn inkomstenbasis te verbreden en zoekt dat buiten China. Dat komt onder meer door de opstelling van de Chinese toezichthouder, die verdere expansie daar moeilijk maakt.”

Lees ook China’s volgende stap in strijd tegen big tech: betaalapp Alipay moet opgesplitst worden

Nationale veiligheid

Voor de overname is een verklaring van geen bezwaar nodig van De Nederlandsche Bank en mogelijk ook van het ministerie van Economische Zaken. Beide zeggen geen mededelingen te mogen doen over lopende aanvragen. Ook niet of er überhaupt een procedure is. Alleen bij een goedkeuring wordt dat achteraf bekendgemaakt. De minister van Economische Zaken en die van Justitie en Veiligheid kunnen eventueel met terugwerkende kracht maatregelen opleggen of investeringen laten terugdraaien, als bijvoorbeeld de nationale veiligheid in het geding is.

Multisafepay bedient ongeveer 10 procent van de webwinkels in Nederland. Na de snelle stijging van online verkopen tijdens Covid neemt de groei op de markt voor online betalingen nu af. Kleine partijen moeten opboksen tegen mondiale spelers, zoals Adyen en Stripe. Analisten vinden het daarom in de lijn der verwachtingen dat een middelgrote speler als Multisafepay zich laat overnemen voordat de markt verslechtert. Ze denken dat het niet de laatste overname van Alipay zal zijn.

Europarlementariër (VVD)Bart Groothuis In deze tak draait het steeds meer om data, dat hoort niet in handen van risicolanden te vallen

Met „de macht en kracht van een Chinese multinational achter zich” zou Multisafepay een grote Chinese speler in het Europese betalingsverkeer kunnen worden, zegt VVD-Europarlementariër Bart Groothuis. En dat moeten we niet willen, waarschuwt hij. Groothuis dringt er op aan dat de Nederlandse overheid zich met de koop bemoeit en daarbij de belangen van de hele EU meeweegt. „De overname van één bedrijf geeft ze een foothold in de hele EU. Ze mogen dan in alle Europese taalgebieden financiële diensten leveren. Ik vind dat Europese instituties moeten meekijken.” De Europarlementariër wijst erop dat de Europese Commisie op 24 januari dit jaar een voorstel naar het Europarlement heeft gestuurd voor aanscherping van de screening op buitenlandse overnames en investeringen. Volgens Groothuis valt deze mogelijke overname daar zeker onder.

Het zou volgens hem naïef zijn alleen te kijken naar de huidige omvang van Multisafepay. „In deze tak draait het steeds meer om data. Financiële transactiedata zijn een machtig wapen. Dat hoort niet in handen van risicolanden te vallen.”

Hij vreest een scenario waarin de Chinese staat, om haar datahonger te stillen, gebruikmaakt van de gegevens die Chinese bedrijven verzamelen. „Dan kunnen ze bijvoorbeeld achterhalen wie een kritisch boek over president Xi heeft besteld, of over de slavernij van de Oeigoeren.”

Hoewel minder gealarmeerd, denken ook analist Antonia Hmaidi en Frans-Paul van der Putten, China-deskundige van instituut Clingendael, dat de Nederlandse overheid kritisch moet kijken en een strategische afweging moet maken met oog op de nationale veiligheid. Het is verstandig in scenario’s te denken, zegt Hmaidi. „Zou het een probleem voor de Nederlandse economie zijn als Alipay van de Chinese regering opdracht krijgt al hun betaaldiensten uit te zetten?”

Ook Van der Putten vindt dat er rekening mee moet worden gehouden dat Alipay via Multisafepay razendsnel een dominante speler op de Nederlandse en mogelijk ook Europese markt wordt. Hij noemt de mogelijke overname een interessante test van de Wet vifo. Die is op 1 juni vorig jaar van kracht geworden en is bedoeld om te toetsen of overnames en investeringen een risico kunnen vormen voor de nationale veiligheid. Sinds 1 juni zijn er nog geen overnames door Chinese bedrijven geweest.

In Amerika bestaat al langer een vergelijkbare wet. Daar zijn de zorgen over de snelle groei van China als economische concurrent en wereldmacht prominenter. In 2018 werd de overname van geldverzendbedrijf Moneygram door de ANT Group daarom geblokkeerd.

Europees alternatief

Alipay is een geduchte concurrent voor Amerikaanse betalingssystemen zoals Visa en Mastercard. De EU streeft ernaar minder afhankelijk te worden van met name Amerikaanse bedrijven voor het betalingsverkeer. Dat lukt nog niet erg. Met het oog op dat streven naar meer strategische autonomie wordt gewerkt aan de Europese digitale euro. En probeert een aantal Europese banken, waaronder ING, van het Nederlandse iDeal een Europees alternatief voor kaartbetalingen te maken.

Doemscenario’s hoeven niet uit te komen, benadrukt Hmaidi, en Europa moet een eigen afweging maken, waarbij ze zich niet moeten laten souffleren door de VS. Maar het zou ook dom zijn, zegt Hmaidi, er helemaal geen rekening mee te houden. Aan de goedkeuring van een overname zouden daarom voorwaarden kunnen worden verbonden. Zoals dat de transactiegegevens van Europese gebruikers in Europa bewaard moeten worden, zodat de Chinese regering ze niet op kan eisen. „Dit is een kans voor de EU om te laten zien dat het transparantie, openheid en wetten en regels belangrijk vindt. Ook als je een Chinees bedrijf bent.”

Lees ook In China gaat alles via een app, maar die is voor buitenlanders moeilijk toegankelijk

Delen Mail de redactie