Waarom zijn de aandelen van vaccinmakers Pfizer en Moderna gekelderd op de beurs?

Het zijn klinkende cijfers, die van de makers van de populaire mRNA-vaccins. Pfizer boekte afgelopen jaar 71 miljard euro omzet en 19 miljard euro winst, zo bleek dinsdag. Het bedrijf verwacht komend jaar 28 miljard euro te gaan verdienen aan vaccins. Moderna en BioNTech (de samenwerkingspartner van Pfizer) verwachten dit jaar beide meer dan 16 miljard euro omzet te behalen op vaccins.

Wie deze getallen op zich laat inwerken, zou verwachten dat het feest voor de aandeelhouders compleet is. Maar de werkelijkheid is anders: de aandelen van deze bedrijven zijn afgelopen maanden gekelderd. Moderna en BioNTech verloren meer dan de helft van hun beurswaarde. Pfizer werd in mindere mate geraakt: in december stond de koers achttien procent hoger dan nu. Waarom is het sentiment rond deze bedrijven en hun mRNA-vaccins veranderd?

We zijn in een nieuwe fase van de pandemie beland, en daarmee is er ook een nieuwe blik op vaccins. De Amerikaanse Michael Yee, directeur bij investeringsbank Jefferies en als analist gespecialiseerd in farma, zag afgelopen zomer op de beurzen „euforie over de mRNA-technologie” en de „aanname dat we voor eeuwig steeds opnieuw nieuwe boosters nodig hebben” vanwege varianten. Inmiddels is dat beeld gekanteld.

Concurrentie van pillen

Vaccins vooraf krijgen in de toekomst concurrentie van pillen achteraf, die de kans op een ernstig ziekteverloop flink verkleinen. Daarnaast lijken de nieuwe varianten minder dodelijk te zijn, zegt Yee, „waardoor de markt gelooft dat vaccins minder belangrijk worden en het endemische tijdperk complexer”. Verder wijst Yee erop dat de aanvankelijke euforie over mRNA-technologie is afgenomen. Bijvoorbeeld omdat Moderna de werkzaamheid van mRNA-vaccins voor griep onderzoekt, en niet met hele overtuigende eerste resultaten kwam.

Hoewel Pfizer ook een tik op de beurs kreeg, is de schade bij dit bedrijf veel minder groot dan bij Moderna en BioNTech. In tegenstelling tot die twee bedrijven is Pfizer een gevestigde farmareus. „Pfizer heeft een heel divers portfolio”, zegt analist Yee. „Covid is slechts een deel van de business, het leunt op veel meer pijlers.”

Pfizer werd al halverwege de negentiende eeuw opgericht en bracht onder meer Viagra op de markt. Het heeft een breed arsenaal aan medicijnen, bijvoorbeeld tegen kanker en hartafwijkingen. De keuze om het mRNA-vaccin van BioNTech te vermarkten, bleek een gouden zet. Naar eigen zeggen investeerde Pfizer 2 miljard dollar om het vaccin naar de markt te brengen (los van de kosten voor productie en distributie). Vorig jaar verdiende het maar liefst 36 miljard euro aan de vaccins. Aan het eind van komend jaar wil het bedrijf in totaal zeven miljard doses gemaakt hebben.

Ook binnen de pandemie wedde Pfizer op meerdere paarden. Het bracht recent een ‘coronapil’ (Paxlovid) op de markt, bedoeld voor mensen met risico op een ernstig ziekteverloop. Zij moeten vijf dagen na infectie beginnen met een kuur van pillen. Zijn zij al ernstig ziek, dan helpen die niet meer. De Amerikaanse overheid betaalde liefst 530 dollar per kuur. Aankomend jaar verwacht Pfizer 19 miljard euro aan de pillen te verdienen.

Grote klap Moderna en BioNTech

De tegenslag op de beurs is het grootst voor Moderna en BioNTech. De beurswaarde van Moderna steeg afgelopen zomer tot bijna tweehonderd miljard dollar, maar afgelopen maanden verdampte twee derde daarvan. Bij BioNTech was de beurswaarde afgelopen zomer meer dan 100 miljard dollar, sindsdien verloor het 60 procent. De beurswaarde is nu „terug op aarde”, na de meteorische stijging tijdens de pandemie, zo beschreef een analist van Bank of America de keldering tegenover zakenblad Forbes

Moderna bracht vóór het coronavaccin nog geen enkel ander product op de markt. Voordat de pandemie uitbrak, verdienden Moderna en BioNTech vooral aan onderzoeksopdrachten of subsidies. Moderna had destijds een omzet van zo’n 60 miljoen dollar. Volgend jaar verwacht het 18,5 miljard dollar te verdienen aan vaccins.

De bedrijven hebben nog wel andere producten in de spreekwoordelijke pijplijn. BioNTech richt zich voornamelijk op kandidaat-medicijnen binnen de oncologie. Moderna doet onder meer onderzoek naar een mogelijk hiv-vaccin.

Yee ziet het niet gebeuren dat de beurskoers van Moderna en BioNTech komende maanden herstelt naar het niveau van de zomer, daarvoor is de toekomst van vaccins te onzeker. Wat ook meespeelt, is een „afnemend aantal besmettingen als Omikron uitgeraasd is en het weer warmer wordt, en minder euforie over mRNA-technologie.”

Een versie van
dit artikel
verscheen ook in

NRC in de ochtend
van 9 februari 2022