Toezichthouder: direct stoppen met cookies

Digitale verzameling van gegevens met behulp van cookies, om profielen van mensen te maken voor gerichte reclame, moet onmiddellijk ophouden. Voor uitgevers en adverteerders die dit verbod negeren, dreigen straffen van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP).

De Nederlandse bewaker van de privacy sluit met dit dreigement aan bij haar Belgische evenknie, die onlangs het systeem voor cookieplaatsing van IAB Europe onwettig verklaarde. Het zou niet transparant zijn en consumenten onvoldoende controle geven op wat er met hun persoonlijke gegevens gebeurt.

Reclameorganisatie IAB Europe in Brussel is de leidende kracht achter TCF, een systeem om toestemming van websurfers te krijgen om hun interesses en online gedrag vast te leggen. In Europa is dit het meest toegepaste systeem om profielen van webgebruikers op te stellen. Van de tientallen miljarden euro’s die Europese uitgevers omzetten aan reclamebanners vindt zo’n 80 procent zijn weg naar consumenten via TCF. Gebruikers zijn onder meer Nu.nl en AD.nl van DPG Media, Telegraaf.nl van Mediahuis en RTL-sites.

Overtreding

Alle Europese toezichthouders schaarden zich al achter het Belgische oordeel. IAB Europe heeft twee maanden gekregen om zijn systeem aan te passen.

Lees ookToezichthouders: verbied online volgen en persoonlijke advertenties

De Nederlandse toezichthouder stelt daarbij nu expliciet vast dat uitgevers direct in overtreding zijn als ze met TCF-normen blijven werken. TCF voldoet in de huidige vorm namelijk niet aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), stelt de AP. „Websites die dit systeem gebruiken, overtreden de AVG. Bij een overtreding van de AVG kan de AP altijd handhaven.”

Marktpartijen zijn verbolgen over de opstelling van de Nederlandse toezichthouder, maar uiten zich voorzichtig. Stefan Havik, bij DPG Media – de grootste uitgever in de Benelux – verantwoordelijk voor digitale ontwikkeling in Nederland en België, zegt verrast te zijn over de timing van de AP en haar uitingen via de pers. Hij had liever gezien dat de toezichthouder eerst rustig had ovrelegd met organisaties van mediabedrijven en adverteerders.

Havik vindt het nog te vroeg voor juridische stappen. Hij verwacht dat IAB Europe nog met een nadere uitleg komt en wil dan in gesprek met de AP. Op nader overleg met de toezichthouider zet ook adverteerdersorganisatie Via Nederland in. Directeur Saskia Baneke: „De uitspraak in Brussel is helder: twee maanden tijd voor aanpassingen. We hopen in gesprek te komen met de AP over de betekenis en overgang naar nieuwe normen.”

Grote schade

In zulk overleg hopen adverteerders en uitgevers de AP te vertellen wat een totaal verbod op tracking cookies voor reclame betekent. Havik: „Dit heeft gevolgen die de AP waarschijnlijk ook niet wenst. Dan gaat er nog meer geld naar mondiale partijen als Facebook en Google in plaats van naar lokale media.” Havik vreest zeker de helft aan omzet uit reclame te verliezen. In ieder geval gaat het volgens hem om tientallen miljoenen euro’s als Nederlandse websites geen interesses van bezoekers meer mogen vastleggen.

Het alternatief voor de TCF-cookies is adverteren op basis van de inhoud van websites en artikelen, zoals NRC Media al doet. Dat heet ‘contextgerelateerde reclame’ en die is niet afhankelijk van de individuele bezoeker van de site. Havik noemt dit een beperkt alternatief: „NRC bedient een selectieve doelgroep, massamedia doen dat niet. Nu.nl voorziet het hele Nederlandse volk van algemeen nieuws en we moeten echt interesses weten voor relevante reclame. Dat iemand ‘het nieuws leest’, is nu geen kenmerk waar een adverteerder veel geld voor wil betalen.”