Voorlopig moet Rusland in Cherson en de Donbas achteruit

Terwijl men in het Kremlin nog nauwelijks is bekomen van de militaire nederlaag in het oosten bij Lyman, breken de Oekraïners door in het zuiden rond de belangrijke stad Cherson.

Hoewel informatie schaars is, lijken de Oekraïners op te rukken vanuit het noordoosten. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky meldde maandag de bevrijding van de plaatsjes Myroljoebivka en Archanhelske , op zo’n 110 kilometer van de stad Cherson. Even ten zuiden daarvan zijn Oekraïense gepantserde eenheden al tientallen kilometers opgerukt langs de Dnjepr tot aan de plaats Doedtsjany, ver achter de Russische linies. Op dinsdagochtend boekten de Oekraïense strijdkrachten op sommige plekken opnieuw veel terreinwinst en was het onduidelijk waar het front zich bevond.

Lees ook Russische media kunnen niet meer om tegenslagen heen

Een woordvoerder van het Russische ministerie van Defensie moest maandag al toegeven dat Oekraïne „diep was doorgedrongen in onze verdediging” en dat de Russen hun posities hebben moeten verlaten om nieuwe stellingen in te nemen. Ook meer naar het westen hebben de Oekraïners enkele plaatsen aan het front ingenomen, zo meldden Oekraïense Telegramkanalen dinsdag.

Cherson is een van de vier Oekraïense regio’s die afgelopen vrijdag werden geannexeerd, al zei Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov maandag dat de precieze grenzen van het geannexeerde gebied in de regio’s Cherson en Zaporizja nog moeten worden vastgesteld „na raadpleging van de bevolking”. Maar juist hier bevinden de Russische troepen zich in een kwetsbare positie op de westelijke oever van de Dnjepr, grotendeels afgesneden van het achterland. In de afgelopen maanden heeft Oekraïne de bruggen richting Cherson voortdurend aangevallen (onder ander met HIMARS-raketten). Bevoorrading van de circa 25.000 Russische militairen aan de andere kant van de rivier is daarom problematisch. De Russische generale staf, zo meldde The New York Times twee weken geleden op basis van anonieme bronnen, zou eerder hebben aangedrongen op een terugtocht tot achter de Dnjepr. Dit verzoek zou zijn afgewezen door de Russische president Vladimir Poetin.

De inlijving van Cherson door de Russische Federatie betekent dat de Russen van plan zijn om de stad hardnekkig te verdedigen. Uit de berichten van het Russische ministerie van Defensie en Russische Telegramkanalen doemt het beeld op van hevige gevechten, waarbij er aan beide zijden zware verliezen worden geleden. Ondanks het militaire succes van de afgelopen 48 uur ligt Cherson nog niet binnen handbereik van de Oekraïners. In de afgelopen maanden hebben de Russen meerdere verdedigingslinies aangelegd rond de stad.

Ondanks het militaire succes van de afgelopen 48 uur ligt Cherson nog niet binnen handbereik van de Oekraïners

Cherson wordt bovendien verdedigd door elite-eenheden van de Russische strijdkrachten, zoals de 76ste gardedivisie luchtlandingstroepen. En hoewel Kiev zijn volle gewicht in de strijd bij Cherson lijkt te hebben geworpen, met de inzet van vele tientallen tanks en pantserwagens, is het de vraag of het Oekraïense overwicht voldoende is om het Russische garnizoen in zijn geheel op te rollen.

Gehavende gevechtseenheden

Dat neemt niet weg dat de Russische posities op de westelijke oever op termijn onhoudbaar lijken. De gevechten van de afgelopen maanden hebben een zware wissel getrokken op de Russische strijdkrachten. Eenheden van de 126ste brigade, zo meldt een Russische blogger op Telegram, liggen al sinds maart aan het front bij Cherson; de mannen zouden in de afgelopen zeven maanden hoogstens vijf dagen verlof hebben gehad. Alle eenheden zijn de afgelopen maanden zwaar uitgedund door een constante stroom van doden en gewonden.

Lees ook Zes Russen over de mobilisatie: ‘Iedereen is in shock, maar niet iedereen is verdoofd’

Onder die omstandigheden kunnen ook de beste Russische troepen breken. Bij Lyman konden de mannen van de 144ste pantserinfanteriedivisie – de crème de la crème van Ruslands beroepsleger – het niet bolwerken tegen de Oekraïense troepen. Rusland heeft vele tienduizenden nieuwe militairen nodig om de gehavende gevechtseenheden weer op sterkte te krijgen – goed getrainde soldaten, en niet de reservisten die nu in allerijl worden gemobiliseerd. Voorlopig moet Rusland achteruit – ook in de Donbas. Na de bevrijding van Lyman rukken de Oekraïners verder op in oostelijke richting, richting Kreminna en de weg naar Sjevjerodonetsk. Halverwege juni werd deze industriestad na zware gevechten veroverd door de Russen. Inmiddels zijn de rollen omgedraaid.