Voor de afvalzak is een roze zebraprint net iets te veel, weet Brabantia

Bij een enkel huishouden staat hij nog in de tuin: zo’n vuilnisbak van gegalvaniseerd metaal, een overblijfsel uit lang vervlogen tijden. In de jaren zeventig maakte de vuilnisbak plaats voor de donkergrijze vuilniszak. Een belangrijke innovatie: de vuilnisman hoefde niet langer die zware bak op eigen kracht leeg te kiepen in de vuilniswagen.

Sindsdien is er heel wat gesleuteld aan die dikke plastic vuilniszak. Bij Brabantia, dat in 1952 de eerste pedaalemmer voor gebruik binnenshuis introduceerde en nu een van de grotere Europese producenten van afvalemmers en afvalzakken is, weten ze er alles van. „In de loop der tijden hebben we steeds meer verschillende afvalemmers op de markt gebracht”, vertelt Anne Slaats, brandmanager bij het bedrijf in Valkenswaard. „Enerzijds waren die afgestemd op de hoeveelheid afval in het huishouden, anderzijds op het gebruik in bepaalde ruimten, zoals de keuken of badkamer. Ook het scheiden van afval leidde tot meer verschillende afvalemmers.”

Die verscheidenheid leidde tot klachten van consumenten dat de standaard verkrijgbare afvalzakken er niet goed in pasten. Slaats: „Dat ze moesten trekken en duwen om de zak in de emmer te krijgen of dat de zak juist veel te groot was.”

Die klacht was ruim twintig jaar geleden voor Brabantia de impuls om beter passende zakken te ontwerpen. Voor elke afvalemmer die Brabantia nu op de markt brengt, ontwerpt het meteen een perfect passende zak. Kleur en code op de verpakking geven aan welke zak de consument moet hebben. Ook de emmer zelf krijgt een code mee.

Twan Verdonck, creatief directeur van Brabantia, laat in de showroom van het gloednieuwe bedrijfspand een afvalemmer zien met twee vakken. Elk vak heeft een sticker met een code en kleur, zodat de gebruiker weet welke zak erin moet. „We proberen natuurlijk zoveel mogelijk emmers te ontwerpen waar al een passende zak voor bestaat, want een winkelschap met tientallen kleurcodes wordt te ingewikkeld voor de consument.” Het bedrijf maakt nu zeventien verschillende soorten zakken voor de meer dan vijftig afvalbakken in de collectie, voor de keuken tot de badkamer.

Zak met zebraprint

Brabantia, dat in 2021 een omzet had van 151 miljoen euro, heeft al heel wat innovaties losgelaten op de vuilniszak. Ten eerste werd de zak in de loop der jaren dunner, maar met behoud van sterkte, onderstreept het bedrijf. „Zo hebben we minder plastic nodig”, legt Slaats uit. Ook is de zak niet langer donkergrijs, maar wit van kleur. „Dat oogt frisser en hygiënischer.”

Voor wie een hippe afvalzak wil, introduceerde Brabantia zakken met designprints, zoals zebra- en pantermotief, en zakken met teksten als ‘Ich bin ein binliner’.Verdonck: „Niemand vindt het leuk om de afvalzak weg te brengen of in de kliko te doen, maar zo’n print maakt het net een beetje leuker. ”

Maar je kunt ook te ver gaan, ontdekte Brabantia tijdens gesprekken met consumenten. „Een roze zebraprint of een mintgroene print vinden veel gebruikers te veel van het goede”, vertelt Verdonck. „Het is maar een afvalzak, zeggen ze dan. Dus dat idee hebben we niet uitgevoerd.”

Ook de zak met een geurtje kwam er niet. „Dan moet je additieven toevoegen en dat vinden we niet duurzaam”, zegt Slaats. De zak met gaatjes aan de bovenkant, zodat de lucht er makkelijker uit kan als je de zak wisselt, en de composteerbare zak die in zijn geheel in de groene container kan, kwamen er wel.

De meest recente innovatie is de toepassing van gerecycled plastic in de afvalzak. Er wordt getest met verschillende percentages gerecycled materiaal. En omdat deze grondstof over het algemeen minder sterk is dan nieuw, virgin plastic, moet opnieuw gekeken worden naar de dikte van de zak.

De gemiddelde consument wil zo min mogelijk betalen voor een afvalzak, een product waar hij voor zijn gevoel weinig lol aan beleeft

In België wordt getest of zakken met 80 procent hergebruikte grondstof sterk genoeg zijn. En of de consument de iets hogere prijs (gerecycled plastic is nu nog duurder dan nieuw) accepteert. De gemiddelde consument wil nu eenmaal zo min mogelijk betalen voor een afvalzak, een product waarvan hij er per jaar circa honderdtwintig nodig heeft en waar hij voor zijn gevoel weinig lol aan beleeft.

Slaats: „We testen in België, omdat de overheid daar strengere eisen stelt aan de afvalzak dan in Nederland. Het zou goed zijn als de Nederlandse overheid dat ook gaat doen, want dat prikkelt gemeenten, consumenten, retailers en fabrikanten, en dat versnelt de transitie naar een duurzamere maatschappij.”

Probleem met gerecycled plastic is dat er voldoende schoon materiaal voorhanden moet zijn. Want Brabantia produceert miljoenen afvalzakken per jaar, in een eigen fabriek in China. „We kunnen niet overstappen op gerecycled plastic en na een paar maanden ontdekken dat de voorraad geschikte grondstof op is of dat de samenstelling ervan is verslechterd”, legt Slaats uit. „Constante kwaliteit is voor Brabantia superbelangrijk.”

Volledig circulair

Maar de gerecyclede afvalzak gaat er zeker komen, volgens Slaats en Verdonck, want het doel van Brabantia is om in 2035 volledig circulair te zijn. Niet alleen de afvalzakken, maar alle producten van het bedrijf – van strijkplanken tot zeepdispensers en broodtrommels – moeten dan gemaakt zijn van hergebruikt en liefst ook weer herbruikbaar materiaal. Eind vorig jaar werd de StepUp-pedaalemmer geïntroduceerd die al voor 91 procent uit gerecycled huishoudelijk plastic bestaat. Slaats: „Tot nu toe was bij afvalzakken de perfect passende zak die niet scheurt onze belangrijkste innovatie, maar dat wordt de gerecyclede zak.”

Slaats: „We denken bij Brabantia eerder aan een circulaire wereld dan aan meer afvalzakken verkopen. Als Nederlandse huishoudens zó weinig afval gaan produceren dat we geen afvalzakken meer nodig hebben, vinden we dat prima. Dan verzinnen we weer iets anders.”