Verdachte of in sportief verval: van Erik ten Hag krijgen spelers altijd een kans

Hij dribbelde met de bal aan de voet op een kunstgrasveld in Rosmalen. Het was eind november 2022. De man waarvoor Manchester United een jaar eerder 85 miljoen euro had betaald. Het ging niet goed met Jadon Sancho (23). De aanvaller gold lange tijd, zeker als speler van Borussia Dortmund, als een grote belofte, maar door ziekte en mentale problemen was zijn eerste anderhalve seizoen in Manchester geen succes.

Voor het WK in Qatar werd Sancho niet geselecteerd door de Engelse bondscoach. En dus was hij ineens terug te vinden op de velden van OJC Rosmalen. Naar Noord-Brabant gestuurd door zijn trainer, Erik ten Hag, die hoopte de fitte en talentvolle Sancho ooit weer terug te krijgen.

Het is nog niet gelukt. Deze week werd duidelijk dat Ten Hag en Sancho ruzie hebben. Voor het duel met Arsenal werd Sancho buiten de selectie gelaten. Toen Ten Hag er na afloop naar werd gevraagd, gaf hij een eerlijk antwoord: Sancho doet volgens hem niet genoeg zijn best op de training. De aanvaller reageerde op sociale media: „Ik sta niet toe dat mensen dingen zeggen die compleet onwaar zijn. Ik heb zeer goed getraind deze week. Ik denk dat er andere redenen zijn [voor deze uitspraken] waar ik niet op zal ingaan, maar ik ben al lang de zondebok en dat is niet eerlijk.”

Volgens het betrouwbaar geachte sportmedium The Athletic was een grens bereikt voor Ten Hag: hij zou de clubleiding hebben gevraagd om Sancho te verkopen of verhuren. De kans dat dat nog gebeurt is klein, want vrijwel overal is de transfermarkt op het moment gesloten.

Sancho is bepaald niet zijn eerste speler met problemen. De Braziliaanse aanvaller Antony, die onder Ten Hag bij Ajax speelde en voor 100 miljoen euro naar Manchester werd gehaald, is voorlopig geschorst omdat er een onderzoek naar hem loopt vanwege huiselijk geweld. Toptalent Mason Greenwood is vertrokken nadat hij lange tijd verdachte was in een verkrachtingszaak. En bij Ajax waren er voor Ten Hag al problemen met Quincy Promes (geweld) en Mohamed Ihattaren (mentale en fysieke problemen).

Hoe gaat Ten Hag om met spelers die problemen hebben? Beschermt hij ze, of verbreekt hij de banden?

De messteek van Promes

Verbazing en kritiek alom na een interview met Erik ten Hag in maart 2022. Televisieprogramma Nieuwsuur had appjes en transcripties van afgetapte telefoongesprekken gepubliceerd waaruit bleek dat Quincy Promes aan familieleden bekende zijn neef te hebben neergestoken. Dat was gebeurd op een feest, in zijn periode als speler van Ajax.

Toen Ten Hag werd geïnterviewd, was ook net bekend dat hij vervolgd zou worden voor poging tot moord. Bovendien was duidelijk dat Promes’ telefoon werd getapt, omdat hij eveneens verdachte was in een drugszaak – de recherche had Ajax volgens Het Parool veel eerder al gewaarschuwd over diens contacten met criminelen.

Ten Hag reageerde uiterst defensief op de vragen van de journalist. Hij trok in twijfel of de informatie van Nieuwsuur wel klopte, en vond het „diep bedroevend” dat Promes – die inmiddels bij Spartak Moskou voetbalde – in de zaak „verzeild” was geraakt. Ten Hag wilde het oordeel van de rechter afwachten en zei: „Ik denk niet dat de NOS de rechterlijke macht is. Toch?”

Analisten op tv verbaasden zich over die reactie. „Ik heb hier geen woorden voor”, zei oud-voetbalster Leonne Stentler. Commentator Jeroen Elshoff: „Hij schiet gewoon op een hele merkwaardige manier altijd in de verdediging. Kennelijk kan hij dit niet op een andere manier benaderen.”

Lees ook: de zaak-Greenwood staat niet op zichzelf. Hoe gaan clubs om met spelers die van wangedrag worden verdacht?

Promes werd later veroordeeld tot achttien maanden celstraf voor zware mishandeling, en moet later nog terechtstaan voor drugshandel. Hij blijft in Moskou – Rusland levert hem niet uit aan Nederland.

Ongeveer in dezelfde periode, de eerste maanden van 2022, had Ten Hag bij Ajax zorgen over Mohamed Ihattaren. De Amsterdamse club had het voormalige talent van PSV een kans gegeven, nadat hij bij Juventus en Sampdoria ver was afgegleden. Hij was fysiek en mentaal ingestort, maar Ajax zag in hem nog altijd een begenadigd voetballer. Bij Jong Ajax mocht hij trainen en minuten maken, om uiteindelijk de stap naar het eerste elftal te kunnen zetten.

Het leek lange tijd goed te gaan. In Ihattaren werd veel geïnvesteerd en Ten Hag probeerde hem steeds weer te stimuleren om topfit te worden. In maart 2022 deed hij dat op een keiharde manier. „Als je niet kan rennen, dan houdt alles op”, zei Ten Hag op televisie. Een maand later selecteerde hij Ihattaren desondanks voor de finale van de KNVB-beker en liet hij hem zelfs invallen. Ihattaren was dankbaar, zowel voor de kansen als voor de kritiek: Ten Hag had hem niet laten vallen.

Later, onder de nieuwe Ajax-coach Alfred Schreuder, ging het alsnog mis: Ihattaren kreeg opnieuw problemen, er waren geruchten over contacten met het criminele circuit, en Ajax besloot hem te laten gaan. De voetballer heeft nu geen club meer.

Ten Hag zelf was toen al aan de slag bij Manchester United. De problemen die hij daar erfde, waren minimaal zo groot als bij Ajax. Aanvaller Mason Greenwood stond bij zijn aantreden op non-actief, omdat hij was opgepakt op verdenking van verkrachting en mishandeling van zijn vriendin. Dat gebeurde nadat in januari 2022 op sociale media een bericht was verschenen waarin een man een vrouw vraagt om haar „benen omhoog” te doen. Als zij zegt „geen seks” te willen, zegt hij dat hem dat niks kan schelen. Foto’s van de vrouw op Instagram laten blauwe plekken en een bloedspoor zien. „Voor iedereen die wil weten wat Mason Greenwood eigenlijk met mij doet”, stond bij het (later verwijderde) bericht.

Lang tijd had Ten Hag naar die kwestie weinig omkijken. Greenwood kwam pas veel later voor de rechter, waar hij uiteindelijk werd vrijgesproken omdat belangrijke getuigen zich terugtrokken. Zijn onschuld was allesbehalve bewezen, maar veroordeeld werd hij niet.

Ten Hag ging, volgens een reconstructie van The Athletic, akkoord met een terugkeer van Greenwood, per dit seizoen. Maar na enorme kritiek van vrouwenrechtenorganisaties, fans en journalisten, besloot Manchester United van dat plan af te zien. Eind augustus maakte de club bekend afscheid te nemen van Greenwood, die nu speelt voor het Spaanse Getafe.

Ronaldo moest weg

Maar ook Ten Hag heeft grenzen. De trainer kan onverbiddelijk zijn. Meerdere keren passeerde hij sterspeler Cristiano Ronaldo toen hij in Manchester kwam werken. De Portugese vedette kon dat moeilijk verkroppen. Maar Ten Hag vond dat hij geen goede bijdrage leverde aan het teamspel en eiste dat wel van hem. Ronaldo voelde zich „verraden” door de trainer, die „geen respect” voor hem zou hebben, zo zei hij in een tv-interview – dat zonder medeweten van Ten Hag werd opgenomen.

Steeds had Ten Hag gezegd dat hij Ronaldo er graag bij wilde houden, dat hij een belangrijk onderdeel was van het ‘project’-United. Na het interview was het voorbij: het contract van Ronaldo werd ontbonden.

Zo maakt Ten Hag bij problemen steeds keuzes die sterke overeenkomsten hebben: spelers krijgen altijd een kans van hem, of ze nu in een strafzaak zijn verwikkeld of in een sportieve dip zitten. Maar wat hij niet accepteert is als spelers zich niet 100 procent inzetten. Halte 1 is dan de reservebank, halte 2 de tribune, halte 3 een vertrek.

Over Antony heeft Ten Hag zich nog niet uitgelaten, maar hij zal zeker de politie-onderzoeken in Manchester en Brazilië willen afwachten naar de beschuldigingen door drie verschillende vrouwen van huiselijk geweld. Zo zegt zijn ex-vriendin Gabriela Cavallin dat Antony haar een kopstoot zou hebben gegeven en uit een rijdende auto heeft geprobeerd te duwen. Antony zelf heeft gezegd dat de relatie met Cavallin „turbulent” was, maar wilde er verder niets over kwijt.

Het lijkt erop dat Antony nog mag hopen op een kans bij United; hij is opgenomen in de spelersgroep die door de club is aangemeld voor de Champions League. Net als Jadon Sancho, toch weer. Maar die blijft voorlopig voor straf in zijn eentje trainen, maakte de club donderdag bekend.