‘Verborgen schatten’ in de Nederlandse museumdepots

Stel je eens voor dat je een tentoonstelling zou mogen maken met alle kunstschatten die in Nederlandse musea verborgen liggen. Dat je zou mogen grasduinen door al die schatkamers die museumdepots zijn, en naar hartelust je favoriete werken zou mogen uitkiezen. Reisbeperkingen, bruikleenovereenkomsten, verzekeringskwesties of andere drempels zijn er even niet. Hoe zou zo’n tentoonstelling er dan uit kunnen zien?

Dit denkexperiment van onze cultuurredactie leidde tot deze speciale editie van het Cultureel Supplement. Het is een imaginaire tentoonstelling, een museum op papier, samengesteld uit de rijke collecties van de Nederlandse musea. De conservatoren van dit denkbeeldige museum zijn de recensenten van NRC. Zij doken de depots in om op zoek te gaan naar parels die daar soms al veel te lang ongezien opgeslagen liggen. Soms deden ze dat fysiek, struinend tussen rekken vol eeuwenoude schilderijen en schappen vol objecten. Soms gebeurde het vanwege de lockdown vanuit huis, speurend door de collectiebestanden op museumwebsites.

Het resultaat is een gedroomd museum met acht thematische zalen, ieder ingericht door een curator/recensent die tien kunstwerken mocht selecteren. Uiteraard is dit slechts een fractie van de duizenden zo niet miljoenen objecten die we hadden kunnen kiezen – en in die zin een onmogelijke opdracht. Zie het als een voorzet, en een aanmoediging om vooral zelf ook eens rond te gaan snuffelen in de vaak goed gedigitaliseerde collecties.

Maar vooral is dit virtuele museum bedoeld om een hart onder de riem te steken van de musea, die alweer maanden achtereen dicht zijn. Het is bijna misdadig, dat er zoveel moois ligt te wachten achter de gesloten deuren van al die zalen, in al die steden.

Illustraties Dirma Janse/Studio NRC