Venezuela weer in de gratie als olieleverancier voor het Westen

In het presidentieel paleis zit nog dezelfde autocraat. Met 6,8 miljoen mensen op de vlucht telt Venezuela ongeveer evenveel vluchtelingen als Oekraïne of Syrië. En wie nog wel in de socialistische heilstaat van president Nicolás Maduro woont, is aangewezen op geldzendingen van familie in het buitenland om nog iets te kunnen kopen. Toch zou de Amerikaanse regering-Biden bereid zijn de strengste oliesancties tegen Venezuela op te heffen, meldde zakenkrant The Wall Street Journal woensdag.

Na een halfjaar onderhandelen met Caracas zou Washington op het punt staan de Amerikaanse petroreus Chevron toe te staan weer actief te worden in het Zuid-Amerikaanse land. Op een moment dat westerse landen door Poetins inval in Oekraïne naarstig op zoek zijn naar alternatieven voor Russische energie, zou Venezolaanse olie weer naar de Amerikaanse en Europese markt geëxporteerd kunnen gaan worden. In ruil moet Venezuela de toezegging doen dat het „in goed vertrouwen” gaat onderhandelen met de oppositie over „eerlijke” presidentsverkiezingen, in 2024.

Toenadering na Russische inval

De regering-Biden zou hiermee een eind maken aan de „maximale pressiecampagne” die onder zijn voorganger Trump werd ingezet. Met strenge sancties en de erkenning van oppositieleider Juan Guaidó als legitieme ‘interim-president’ probeerden de VS en andere westerse landen Maduro uit het zadel te wippen. In het voorjaar van 2019 orkestreerde Washington achter de schermen zelfs een mislukte couppoging toen Guaidó met hulp van enkele opstandige militairen de macht probeerde te grijpen. Dat jaar werd ook Chevron met sancties gedwongen het land te verlaten.

Maar Maduro overleefde alle druk. Venezuela bleef olie exporteren door deze met flinke kortingen aan China en andere Aziatische landen te verkopen. De ernstigste tekorten aan voedsel, basisproducten en medicijnen en de hyperinflatie werden bestreden door de Venezolaanse economie – naar het voorbeeld van bondgenoot Cuba – informeel op Amerikaanse dollars te laten draaien. Guaidó noemt zich nog altijd ‘interim-president’, maar de meeste westerse regeringen spreken weer openlijk met het Maduro-regime.

‘Narconeefjes’ vrijgelaten

Op 5 maart dit jaar reisden Amerikaanse topfunctionarissen naar Caracas, waar de VS jaren geleden hun ambassade sloten. Die datum was deels symbolisch: het was de negende sterfdag van Maduro’s voorganger Hugo Chávez (president van 1999 tot zijn dood in 2013). Maar de ontmoeting kreeg extra urgentie door het begin, negen dagen eerder, van de oorlog in Oekraïne. Door het wegvallen van Rusland als energieleverancier, werd Venezuela voor het Westen plots weer acceptabel als oliebron.

Lees ook: Met invoerstop op Russische olie riskeert Biden economische pijn

De afgelopen maanden werd stapsgewijs aan toenadering gewerkt. In mei schrapten de VS een corrupte neef van presidentsvrouw Cilia Flores van een sanctielijst. Chevron kreeg tegelijkertijd toestemming om met het Venezolaanse staatsoliebedrijf PdVSA verkennende gesprekken te voeren over mogelijke nieuwe boorlicenties. Het Italiaanse ENI en het Spaanse Repsol kregen van de VS in juni groen licht om met Venezuela te gaan praten over de uitruil van olie voor schuldverlichting.

Vorige week vond een nieuwe doorbraak plaats dankzij een gevangenenruil. Venezuela liet zeven Amerikanen vrij, onder wie vijf hoge managers van Citgo, het Texaanse filiaal van PdVSA, die in 2017 opgepakt werden tijdens een werkbezoek aan hun moederbedrijf. De VS op hun beurt lieten zaterdag twee neven van primera dama Flores vrij, die in 2018 door de Amerikanen werden opgepakt in Haïti voor drugssmokkel en hiervoor in Florida tot lange celstraffen veroordeeld werden. Biden verleende beide ‘narconeefjes’ gratie.

Ingestorte oliesector

Als volgende stap in de detente zouden Chevron en ondersteunende servicebedrijven weer actief mogen worden in Venezuela. Al onder Chávez, die de oliesector nationaliseerde en ruim baan gaf aan corruptie en wanbeheer bij PdVSA, stortte de productie in. Pompte Venezuela begin deze eeuw tot wel 2,3 miljoen vaten per dag op, momenteel is dit nog geen half miljoen vaten.

Het massale vertrek van technici en experts en twee decennia van desinvesteringen en achterstallig onderhoud zijn niet zomaar opgelost. Volgens de meest optimistische verwachtingen zou de Venezolaanse productie binnen enkele maanden weer de 1 miljoen vaten per dag kunnen naderen. Zeker na de productieverlaging die oliekartel OPEC+ woensdag – onder druk van Rusland – aankondigde, is dat niet genoeg om de mondiale energiemarkt weer tot rust te brengen. Maar in het Westen zijn nu alle kleine beetjes welkom.