Van Chinese misdaad tot Amerikaanse humor: de vier films van de NRC Filmdag in Den Bosch

Het is inmiddels een mooie traditie, de NRC Filmdag: vier films met inleiders, lunch en diner. Dit jaar gaan we in de Verkadefabriek te ’s-Hertogenbosch op cinefiele wereldreis langs Chinese misdaad, Pools drama, zwartkomische Iraanse maatschappijkritiek en Amerikaanse humor. Drie films zijn voorvertoningen, één film gaat die week uit in de bioscoop. Dana Linssen, Joyce Roodnat, André Waardenburg en Coen van Zwol leiden ze in.

Still uit Hit Man (2023) van regisseur Richard Linklater.

1. Hit Man

De huurmoordenaar die we kennen uit de film is een mythe. Met dat gegeven speelt de smakelijke en zeer onderhoudende nieuwe film Hit Man van Richard Linklater (Before Sunrise, Boyhood). Geeky filosofiedocent Gary Johnson werkt parttime voor de politie van New Orleans en wordt ongepland een ‘lok-huurmoordenaar’: hij lokt mensen uit de tent die iemand willen laten vermoorden. Hij blijkt onverwacht goed in dat werk en haalt veel plezier uit het spelen van een moorddadig type. Maar dan probeert de beeldschone Madison hem in te huren…

Still uit Green Border (oorspronkelijke Poolse titel: ‘Zielona granica’, 2023) van regisseur Agnieszka Holland.
Foto Agata Kubis

2. Green Border

In Rotterdam was hij dit jaar de publieksfavoriet op het IFFR: Green Border (oorspronkelijke Poolse titel: Zielona granica) neemt de kijker mee naar de gruwel op de moerassige grens tussen Wit-Rusland en Polen, waar vluchtelingen pionnen worden in de strijd tussen de Wit-Russische president Loekasjenko en de EU. Aan beide kanten worden mensen gedehumaniseerd, als wild opgejaagd en telkens opnieuw onder of over het prikkeldraad gedwongen dat Europa scheidt van Wit-Rusland. De voormalige Poolse minister van Justitie, Zbigniew Ziobro, vergeleek de film ongezien met nazi-propaganda die Polen „als bandieten en moordenaars” neerzet. Wie hem wél ziet, blijft met afschuw achter over wat vandaag de dag gebeurt op Europees grondgebied.

Still uit Terrestrial Verses (2023) van de regisseurs Ali Asgari en Alireza Khatami.

3. Terrestrial Verses

De directrice dreigt het aan de ouders te verklappen: Aram stapte na school bij een vriendje op de motor. Sadat moet maar bewijzen dat op die vage flitsfoto niet zij achter het stuur zit zonder hijab maar haar langharige broer. In 2023 kreeg de Iraanse regisseur Ali Asgari een reis- en filmverbod toen Terrestrial Verses in Cannes werd vertoond. Begrijpelijk, want de negen dialogen schetsen op zwartkomische wijze een vernietigend beeld van een hypocriete theocratie: burgers door de ogen van machthebbers die koeioneren, treiteren en intimideren. Macht is er om te misbruiken, van hoog tot laag.

Still uit Only the River Flows (2023) van regisseur Wei Shujun.

4. Only the River Flows

Een smoezelig en rauw ogend misdaaddrama; echte ‘China Noir’. Maar cynisme en pessimisme zijn toch verboden sinds president Xi Jinping in 2018 de filmindustrie zijn wil oplegde? Toch kreeg Only the River Flows de zegen van de Chinese censor, misschien omdat de teneur eerder psychologisch en filosofisch is dan politiek. Inspecteur Ma Zhe moet een moord oplossen, de dader lijkt snel in beeld. Maar Zhe staat onder druk, twijfelt, verzinkt in paranoia. Alleen zijn dromen zijn lucide. In China was dit een surprisehit, op internet werd koortsachtig gespeculeerd over de ‘echte dader’. Weet u het?

NRC Filmdag, 21 april 2024. Kaartjes via verkadefabriek.nl/nrc. Abonnees 90 euro, niet-abonnees 100 euro, supporters Verkadefabriek 90 euro.