Turner Prize gewonnen door 66-jarige beeldhouwer Veronica Ryan

De Turner Prize, de roemruchte Britse beeldende kunstprijs, gaat dit jaar naar Veronica Ryan (1956). Dat werd woensdagavond in een live uitzending op BBC Four bekendgemaakt. De Britse beeldhouwer is de oudste kunstenaar ooit die de Turner Prize ontving. In haar installaties verwerkt ze onder meer familiegeschiedenissen, jeugd en healing in beelden en installaties. De jury prees haar om de manier waarop ze het persoonlijke en het poëtische mengt.

Veronica Ryan onderzoekt „hoe we ons verhouden tot objecten en hoe die zich weer tot ons verhouden”, vertelt ze in een begeleidende film bij de expositie in Tate Liverpool, waar werken van de vier genomineerden tot half maart nog te zien zijn. Ryan is dol op „tegenstellingen en paradoxen en hoe die iets zeggen over onze cultuur in bredere zin”. Ze verzamelt spulletjes en materialen „als een ekster” en gebruikt ze voor haar kunst.

Monument Windrush-generatie

Ryan maakte in Oost-Londen het eerste officiële monument om de Windrush-generatie te vieren, de Britten die uit voormalige koloniën in het Caribisch gebied naar het Verenigd Koninkrijk kwamen in de jaren vijftig, zestig en zeventig – zelf kwam Ryan als baby met haar ouders naar het Verenigd Koninkrijk.

De andere genomineerden waren Heather Phillipson, Ingrid Pollard en Sin Wai Kin. De selectie van de finalisten dit jaar bestond uit drie vrouwen en een non-binaire kunstenaar. Het was voor het eerst dat de jury een non-binaire kunstenaar nomineerde. Dat er geen mannen waren genomineerd, was al vaker voorgekomen. Bij de uitreiking zei presentator Holly Johnson, leadzanger van de band Frankie Goes to Hollywood, nog wel dat journalisten die zich afvroegen waarom er geen mannen op de shortlist stonden, moesten bedenken dat het werk van mannelijke kunstenaars „kennelijk niet goed genoeg was”.

Gedoe

Opvallend genoeg was er dit jaar weinig kritiek op de genomineerden an sich. Dat is vaak anders, en vorig jaar bereikte de kritiek een dieptepunt. In 2021 waren er alleen kunstcollectieven genomineerd. Die hadden volgens de recensenten het niveau van buurtkunstprojecten, of waren alleen maar lokale activisten. In de Britse media werd geopperd de prijs maar af te schaffen.

De Turner Prize, die sinds 1984 jaarlijks wordt uitgereikt, zou echter de Turner Prize niet zijn als er niet ook dit jaar toch gedoe was. Nu zat het probleem erin dat de jury niet onafhankelijk zou zijn: drie van de vier juryleden dit jaar waren betrokken bij de exposities van drie van de genomineerden.

„Het is op zijn minst institutioneel lui en het suggereert dat carrières van kunstenaars in het VK steeds meer neerkomen op inteelt, zelf-selectie en een aangelegenheid voor insiders zijn”, schreef het Britse kunsttijdschrift Art Review. Dat is als je met een jury van mensen uit het vak werkt nu eenmaal onoverkomelijk, pareerde de jury de verdachtmaking na de prijsuitreiking.

Lees ook: De genomineerden voor de Turner Prize zijn alle vier helemaal bij de tijd