Tesla-rijders willen geld terug voor falen ‘zelfrijdende’ optie, die Musk al zes jaar belooft

Een zelfrijdende auto die, als je ’m niet gebruikt, zijn geld terugverdient als robottaxi.

Dat was maar één van de beloftes die Tesla-topman Elon Musk deed, om klanten warm te maken voor de ‘full self driving mode’ – slimme software waarmee hun auto op korte termijn autonoom zou kunnen rijden.

Omdat deze belofte al zes jaar niet waargemaakt wordt, heeft een Amerikaanse Tesla-eigenaar vorige week een schadeclaim ingediend, in de verwachting dat meer Tesla-klanten hun geld terug willen.

In oktober 2016 begon Tesla met de verkoop van ‘verbeterde’ versies van rijassistent Autopilot. Met een extra optie, voor een prijs van 3.000 dollar, kocht de klant de mogelijkheid om binnen afzienbare tijd over een volledig zelfrijdende auto te beschikken.

Amerikaanse automobilisten betalen inmiddels 15.000 dollar voor deze ‘full self-driving’-optie. In Nederland is deze software – in een iets andere vorm – ook beschikbaar, en kost hier 7.500 euro extra. In tegenstelling tot wat de naam suggereert, vereisen de functies die beschikbaar zijn „actief toezicht van de bestuurder en maken de auto niet autonoom”, aldus de Nederlandse Tesla-site.

De claim tegen Tesla is gebaseerd op een klacht van een klant uit Californië. De aanklacht somt bijna alle beloftes op die Musk de afgelopen zes jaar deed – allemaal met de strekking dat zelfrijdende technologie vrijwel binnen handbereik lag.

In 2016 toonde Tesla een filmpje van een rit van een zelfrijdende auto. Achteraf bleek, volgens de claim, dat er met de betrokken demonstratievideo geknutseld was en dat er enkele keren opnieuw gefilmd moest worden omdat de auto tijdens de rit tegen een hek reed. Deze video is nog altijd op Tesla-site te zien, zonder aanpassingen of toelichting.

Tesla was behalve frauduleus ook misleidend, aldus de claim. In 2019 voorspelde Musk dat Tesla binnen twee jaar auto’s zonder stuur en zonder pedalen zou leveren en schetste hij het beeld van een Tesla die zelfstandig zou rijden in drukke steden als New York of San Francisco. Ook voorspelde Musk in 2019 dat er „over ruim een jaar een miljoen robotauto’s op de weg” zouden zijn. Het kwam er niet van.

‘Falen is geen fraude’

Advocaten van Tesla brachten afgelopen week ter verdediging aan dat het „falen van het behalen van een doel op lange termijn geen fraude is”, schrijft de Amerikaanse site voor elektrische auto’s Electrek op basis van gelekte juridische documenten. Om die reden probeerde Tesla de rechtbank in San Francisco ervan te overtuigen de schadeclaim niet in behandeling te nemen.

Het is een van de weinige keren dat Tesla toegeeft dat de ambities voor autonoom rijdende voertuigen niet gehaald zijn.

Dat is echter niet te merken aan de marketing rond de technologie. Sinds de introductie van rijassistent Autopilot is er verwarring over de naam. Dat geldt ook voor de omschrijving „volledig zelfrijdende software”, die de auto niet volledig zelfstandig laat rijden.

Er is wel een testversie van deze ‘zelfrijdende’ software in omloop. Die is actief in ruim honderdduizend auto’s, aldus Tesla afgelopen voorjaar.

De Californische toezichthouder DMV (Department of Motor Vehicles) zet vraagtekens bij hoe de testversie gemonitord wordt: Tesla verzamelt testkilometers zonder officiële testrijders, op de openbare weg, met een systeem dat niet altijd goed werkt. Er doen zich regelmatig ongelukken en bijna-ongelukken voor.

Een tijdlang was de zelfrijdende auto de heilige graal van de auto-industrie. Het enthousiasme nam af na een dodelijk ongeval bij een zelfrijdende Uber-taxi en meerdere ongelukken waarbij Tesla-bestuurders te zeer op hun Autopilot-functie vertrouwden.

lees ook: Hoe lang mag je met losse handen rijden?

Tesla veranderde inmiddels meermaals de hardware en de sensoren van de auto om de rijassistent verder te verbeteren. Dat gaat opnieuw gebeuren: volgens Electrek gaat Tesla toch radarsensoren toevoegen omdat de huidige, op camera’s gebaseerde technologie regelmatig tekortschiet. Door gezichtsbedrog kunnen gevaarlijke situaties ontstaan.

In de EU is autonoom rijden niet toegestaan, op een enkele uitzondering na. Zo mogen rijassistenten het stuur overnemen in de file – tot maximaal 60 km per uur op een tweebaansweg.

In de VS rijden inmiddels wel robottaxi’s rond. Geen Tesla’s maar auto’s van Waymo en Cruise. In San Francisco levert dat problemen op als taxi’s zonder aanleiding stilstaan en files veroorzaken. Eén robottaxi ging er vandoor nadat het voertuig door de politie was staande gehouden.