Tentoonstelling ‘Eeuwig in aanbouw’ is een vrolijke chaos aan memorabilia

Een openstaande grafkist verwelkomt de bezoeker zodra deze afdaalt in het hart van het Amsterdamse Stadsarchief. Een enigszins ludieke entree die goed past bij een eerbetoon aan iemand die dicht bij de dood leefde. Schrijver en dichter F. Starik (1958-2018), pseudoniem van Frank von der Möhlen, kwam de dood vaak tegen en zag zijn eigen leven als een museum van „curieuze” indrukken. Het stadsarchief presenteert met de tentoonstelling Eeuwig in aanbouw een klein eerbetoon aan dit idee van de dichter als museum en zijn band met de dood.

Starik, stadsdichter van Amsterdam van 2010 tot 2011, raakte door het vroege overlijden van zijn vader geïnteresseerd in zijn eigen vergankelijkheid. Nog meer zou hij zich echter gaan bezighouden met de dood van de onbekende ander. Dit kwam tot uiting in zijn rol als de coördinator van De Eenzame Uitvaart: een project dat nog steeds bestaat waarin een vaste groep dichters (door Starik de ‘Poule des doods’ gedoopt) persoonlijke gedichten schrijft voor begrafenissen van mensen die geen nabestaanden hebben. Starik zag dit, oorspronkelijk Groningse initiatief dat hij in Amsterdam verder ontwikkelde, als een sociaal kunstwerk waar hij van 2002 tot aan zijn eigen dood in 2018 zijn hart en ziel in stopte.

Lees ook het interview met Vrouwkje Tuinman: ‘Hij wilde zo graag zijn oude leven terug’

Vrolijke chaos

Eeuwig in aanbouw is samengesteld door Stariks partner Vrouwkje Tuinman en fotograaf Andrea Stultiens. Zij cureerden een opstelling aan de hand van zijn persoonlijke bezittingen en de foto’s die Stultiens maakte van zijn huis vlak na zijn dood. In zes glazen vitrines ligt een merkwaardige verzameling aan persoonlijke bezittingen van de dichter: zijn boeken, de uitvaartadministratie, een aantal papierkunstwerken van Stultiens en een allegaartje van persoonlijke objecten. Zijn identiteitskaart (nog geldig tot 2027) ligt naast zijn notitieboekje en een oude bril.

Het geheel is een vrolijke chaos aan memorabilia te noemen. De papieren uitsneden die Stultiens maakte van de foto’s van Stariks huis en de uitgesneden boekcovers zijn mooi in hun eenvoud. Het meeste materiaal bestaat echter uit gefrutsel van persoonlijke aantekeningen op bonnetjes en knipsels. Een verzameling van enveloppen gericht aan de verschillende woonadressen van de dichter liggen in een la alsof het een veelzeggende collectie is.

De verzameling objecten komt niet tot leven omdat ze niet worden verbonden aan een groter verhaal over het leven van Starik zelf. Het concept van de mens als museum gaat niet verder dan een onoverzichtelijke verzameling. Zelfs Stariks teksten zijn grotendeels afwezig, de boeken liggen dichtgeslagen in de vitrine. Daardoor blijft de dichter zelf de grote afwezige in de tentoonstelling.

Lees ook: Schrijver die vol mededogen dichtte op eenzame uitvaarten