Stichting van ‘bezorgde energiegebruikers’ toegelaten tot rechtszaak Milieudefensie tegen Shell

Het gerechtshof in Den Haag heeft de stichting Milieu en Mens toegelaten tot het hoger beroep in de rechtszaak van Milieudefensie tegen Shell, die op 6 juni begint met een regiezitting. Milieu en Mens (M&M) mag zich voegen aan de zijde van Shell, omdat de stichting vreest benadeeld te worden als de rechter in hoger beroep opnieuw Milieudefensie in het gelijk stelt.

M&M zegt de belangen te vertegenwoordigen van ‘bezorgde energiegebruikers’. Als de rechter de eis van Milieudefensie overneemt en Shell verplicht de CO₂-uitstoot drastisch te verminderen, kan dat volgens de stichting leiden tot een forse stijging van de prijs van fossiele brandstoffen, zoals de benzine van Shell. Dat is nadelig voor haar achterban, stelt M&M.

In mei 2021 gaf de Haagse rechtbank Milieudefensie op vrijwel alle punten gelijk in een opzienbarende rechtszaak tegen Shell. Volgens de rechter moet Shell de CO₂-uitstoot, van zijn bedrijfsvoering en waar mogelijk ook van zijn producten (waaronder benzine) vóór 2030 met 45 procent reduceren ten opzichte van 2019. Het was opmerkelijk dat de rechtbank een individueel bedrijf opdroeg om zich te houden aan de reductiedoelen uit het Klimaatakkoord van Parijs, een afspraak tussen landen. Volgens de rechter hebben bedrijven een eigen (juridische) verantwoordelijkheid om hun uitstoot te reduceren. Milieuorganisaties wereldwijd gebruiken het Shellvonnis tegenwoordig als voorbeeld voor eigen rechtszaken.

Klimaat zelf niet ter discussie

Behalve Milieu en Mens heeft ook de stichting Climate Intelligence (Clintel) toelating gevraagd tot de rechtszaak. Clintel is een organisatie die klimaatverandering of in ieder geval de ernst ervan ontkent. Volgens het hof wilde Clintel „eigen argumenten aanvoeren” om te zorgen dat het vonnis vernietigd zou worden. „Zo onderschrijft Clintel niet dat er dringend actie moet worden ondernomen om klimaatverandering aan te pakken”, aldus het hof. Maar omdat Clintel niet concreet genoeg kon uitleggen wat ze dan zou willen vorderen, heeft het hof dit verzoek afgewezen.

Clintel mag zich evenmin aan de zijde van Shell voegen. Het standpunt van Clintel over de klimaatwetenschap wijkt volgens het hof af van de gemeenschappelijke visie van Milieudefensie en Shell over het grote risico van klimaatverandering voor de samenleving.

Het is overigens niet duidelijk of de visie van de stichting Milieu en Mens heel erg afwijkt van die van Clintel. M&M werd opgericht door een organisatie die zichzelf ‘bezorgde energiegebruikers’ noemt. Op haar website valt te lezen: „De rechter heeft ten onrechte en zonder nader onderzoek aangenomen dat het ‘klimaat in crisis’ verkeert.”

Lees ook dit interview met Milieudefensiedirecteur Donald Pols

Milieudefensie is teleurgesteld dat M&M zich mag voegen in het hoger beroep. Nine de Pater, campagneleider in de Shellzaak, vraagt zich af wat de inhoudelijke gevolgen precies zijn. „De rechter heeft enkel besloten dat M&M mee mag doen en nog met geen woord gerept over de inhoud. Wij zien het hoger beroep nog steeds met veel vertrouwen tegemoet”, aldus De Pater.

Dat het verzoek van Clintel is afgewezen komt Shell niet slecht uit. Het olieconcern heeft geen behoefte aan een discussie over de klimaatwetenschap in de rechtszaal. Shell heeft geen bezwaar tegen de toevoeging van M&M. Shell vindt het belangrijk dat de zaak „voortvarend wordt afgehandeld” en hoopt dat die nu geen vertraging oploopt, aldus een woordvoerder.