Rechtbank: afvalverwerker veroorzaakt vliegenoverlast, maar dwangsom mag niet

Omgevingsdienst DCMR mag geen last onder dwangsom opleggen aan de Rotterdamse afvalverwerker N+P, hoewel deze veel vliegenoverlast in de wijk Heijplaat veroorzaakt. Dat heeft de rechtbank Den Haag vrijdag besloten, in een zaak die laat zien hoe lastig het voor omgevingsdiensten kan zijn bedrijven aan te pakken.

Inwoners van Heijplaat – een wijk met 1.700 inwoners midden in de Rotterdamse haven – ervaren al jarenlang veel overlast van vliegen, wat het onaangenaam maakt om bijvoorbeeld in de tuin te zitten. Na onderzoek door het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD) naar de bron van de vliegen, legde omgevingsgdienst DCMR afvalverwerker N+P een last onder dwangsom op. Dat is een boete die het bedrijf moet betalen als het niet direct verbetering toont. Ook scherpte de toezichthouder de vergunning van het bedrijf aan: vliegen mochten het terrein niet meer verlaten.

Lees ook de reportage uit Heijplaat: Hoeveel vliegen zijn teveel vliegen?

N+P (110 werknemers) tekende bezwaar aan tegen dat besluit. Er bestaat in Nederland geen norm voor hoeveel vliegen ‘normaal’ zijn, dus kon het niet zomaar aangesproken worden op het veroorzaken van overlast, vond het bedrijf.

De rechter gaat daar grotendeels in mee, zo blijkt nu. Volgens de rechtbank klopt het dat er meer vliegen voorkomen in Heijplaat en dat die afkomstig zijn van N+P. Maar DCMR mag geen last onder dwangsom opleggen aan het bedrijf. Dat is onder meer zo omdat „onvoldoende duidelijk” is bij welke norm er sprake is van vliegenoverlast. DCMR had beargumenteerd dat het feit dat er twee keer zoveel vliegen voorkomen in Heijplaat als elders afdoende is voor de kwalificatie ‘overlast’.

Naast het afkeuren van de dwangsom concludeert de rechtbank ook dat een aanscherping van de vergunning van N+P door de omgevingsdienst niet terecht is. Volgens de aangescherpte vergunning moet alle overlast van vliegen worden voorkomen, maar vanwege het ontbreken van een norm voor overlast vindt de rechter ook dit niet terecht.

‘Nieuwe’ overlast

De uitspraak van de rechtbank toont hoe moeilijk het kan zijn overlastgevende bedrijven een straf op te leggen, bijvoorbeeld wanneer er een ‘nieuw’ type overlast als vliegen opduikt. Omgevingsdiensten kunnen alleen optreden op basis van juridische normen.

Strenger optreden kan niet, en dat leidt vaker tot controverse. Zo wil de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied graag strengere uitstooteisen opleggen aan de zeer vervuilende staalfabriek Tata Steel in IJmuiden. Hiervoor moet de Europese wetgeving voor staalfabrieken worden aangepast. De totstandkoming daarvan gaat echter erg traag en kent een grote rol voor de industrie, zo schreef NRC eerder.

Lees hier het stuk over de totstandkoming van Europese industriewetgeving: Nieuwe milieunormen laten op zich wachten door Brusselse stroperigheid