Rabobank trof geen blaam bij faillissement reisconcern OAD

Rabobank is niet schuldig aan het faillissement van reisorganisatie OAD. De bank mocht in september 2013 haar kredietovereenkomst met het Twentse reisbedrijf opzeggen. Dat heeft de rechtbank Midden-Nederland woensdag bepaald.

Na het opzeggen van de overeenkomst kwam OAD snel in financiële nood. Enkele weken later, op 25 september 2013, ging het reisbedrijf failliet. Bijna 1.600 mensen verloren daarbij hun baan. Het plotselinge faillissement van een van de grootste Nederlandse reisorganisaties veroorzaakte een schok in de toeristische sector. Delen van het OAD-concern hebben onder nieuwe eigenaren een doorstart gemaakt. Zo verkoopt voormalige dochter SRC nu zelfstandig culturele rondreizen.

Aan het vonnis van woensdag ging een jarenlange juridische procedure vooraf. De oud-aandeelhouders van OAD, de Overijsselse ondernemersfamilie Ter Haar, spanden in 2015 samen met de curatoren van het bedrijf een rechtszaak aan tegen Rabobank. Zij vonden dat de huisbank hun niet genoeg tijd en ruimte had gegeven om een reddingsplan voor OAD op te tuigen. Zo waren de eigenaren van het bedrijf in onderhandeling met een groep Twentse investeerders voor de overname van OAD’s bustak.

Faillissement onafwendbaar

Volgens de familie Ter Haar heeft Rabobank onnodig het faillissement veroorzaakt door destijds een kapitaalinjectie te eisen van 7,5 miljoen euro en de kredietovereenkomst op te zeggen. De oud-aandeelhouders eisten een schadeloosstelling van 67 miljoen euro; dat was de waarde van de aandelen OAD ten tijde van het faillissement.

De rechtbank stelt nu dat de bank niet aansprakelijk is voor de schade die OAD zegt te hebben geleden. De bank hoeft geen compensatie te betalen. „Ook al was Rabobank akkoord gegaan met een verlenging van de tijd om tot een overeenkomst te komen met de Twentse investeerders, dan nog was een faillissement niet afgewend”, aldus de rechtbank.

De financiële problematiek was volgens de rechter „ernstig en niet op te lossen”. OAD had onder meer problemen met reisconcern TUI, waarvoor het Twentse bedrijf vakanties verkocht, en met de Stichting Garantiefonds Reisgelden, dat klanten schadeloos stelt als hun reisbureau failliet gaat.

Een eerdere zitting in de zaak-OAD-Rabobank kende een opmerkelijke getuige. Toenmalig commissaris van de Koning Ank Bijleveld (CDA, later minister van Defensie in het kabinet-Rutte III) bemiddelde in 2013 tussen bank en reisbedrijf. OAD had Bijleveld met Rabobank laten bellen om uitstel te vragen van de deadline voor de redding. De reisorganisatie claimde dat dit was toegezegd aan Bijleveld. Zij bevestigde dit in de rechtbank, maar die vond dat daar niet genoeg bewijs voor kon worden overlegd.

Lees ook: Oad wil minister Bijleveld als getuige

Vloot touringcars

OAD werd opgericht in 1924 en handelde sinds 1942 onder de bedrijfsnaam Overijsselsche Autobusdienst O.A.D. Onder directeur Joop ter Haar groeide het bedrijf uit tot een van de grootste reisconcerns van Nederland. OAD Reizen organiseerde onder meer vlieg- en autovakanties, het concern bezat meer dan tweehonderd reisbureaus onder de naam Globe en de groep telde een grote vloot touringcars.

Sinds 2008 kende het bedrijf financiële moeilijkheden: door de economische crisis gingen minder mensen dan voorheen op vakantie. Steeds meer consumenten sloegen bovendien het reisbureau in de winkelstraat over en boekten een vakantie rechtstreeks via internet. OAD zou onvoldoende hebben ingespeeld op technische vernieuwingen. In de periode 2010-2011 moest het concern 24 miljoen euro afschrijven op een beëindigd ict-project.

Een woordvoerder van Rabobank zegt in een eerste reactie op het vonnis: „Rabobank is content dat het boek hiermee gesloten kan worden.” Dat lijkt voorbarig. De oud-aandeelhouders en de curatoren van OAD meldden woensdag dat zij in hoger beroep gaan tegen het vonnis. Zij zijn „teleurgesteld” en vinden dat de rechtbank zijn oordeel baseert op „onjuiste cijfers en aannames”. „Ook is de rechtbank volledig voorbijgegaan aan de zorgplicht die een bank heeft naar een grote, trouwe zakelijke klant die tot de dag van het faillissement alle verplichtingen is nagekomen”, aldus een woordvoerder.