Openbaar vervoer West-Europa komt tot stilstand

Belgisch spoorwegpersoneel dat grotendeels het werk neerlegt. Hun Franse collega’s die hetzelfde doen. Duitse spoorwegen die kampen met stakingen én Nederlands streekvervoer dat er al dagen in verschillende regio’s uit ligt.

Een stakingsgolf bij personeel van openbaar vervoer legt dezer dagen het transportnetwerk in Noordwest-Europa in grote mate plat. In de tweede helft van deze week wordt een voorlopig hoogtepunt bereikt, als vrijdag het spoorwegpersoneel in België staakt. Dat komt bovenop grote verstoringen in Frankrijk en aanhoudende stakingen in het Nederlandse streekvervoer.

Op vrijdag 3 maart staakten ook al grote delen van het Duitse regionale vervoer, hoewel de treinen grotendeels bleven rijden. Voor het Verenigd Koninkrijk staan later deze maand spoorstakingen gepland, en ook in Duitsland wordt gespeculeerd over spoorstakingen, nu vakbond en werkgevers er dezer dagen niet uit lijken te komen.

Dat in zoveel Europese landen tegelijkertijd het openbaar vervoer getroffen wordt door stakingen is zeldzaam. In Frankrijk en België liggen voor een belangrijk deel pensioenplannen van de regeringen ten grondslag aan de werkonderbrekingen. Zo wil president Macron van Frankrijk die leeftijd verhogen van 62 naar 64, tot woede van een groot deel van de bevolking. Dit heeft ook geleid tot stakingen in andere sectoren, zoals de vuilnisophaaldienst.

Ook in België ligt een nieuw pensioenplan op tafel, waarbij de pensioenen van ambtenaren voortaan minder snel zouden stijgen. Tegelijkertijd zegt het personeel ook te staken omdat het wil dat er structureel meer geïnvesteerd wordt in het openbar vervoer. Lokale bus- en tramvervoerders De Lijn (in Vlaanderen), TEC (in Wallonië) en MIVB (Brussel) staken vrijdag ook. Naar verwachting zal ongeveer een derde van de treinen wél rijden.

Oproep staatssecretaris Heijnen

In Nederland draait de staking vooral om een conflict over loonstijgingen en over het verminderen van de werkdruk. Er wordt al weken gestaakt in met name het streekvervoer, waarbij regio’s elkaar soms afwisselen. Woensdag riep staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur & Milieu, CDA) de bonden en de werkgevers op om in gesprek te gaan. Ook sprak ze haar zorg uit over de staking op 15 maart: die dag zijn er verkiezingen voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Heijnen wil dat het die dag voor iedereen mogelijk is het stembureau te bereiken.

Op dit moment lijkt het er nog niet op dat er snel een doorbraak zal zijn in Nederland. Vakbonden en werkgevers wijzen op dit moment naar elkaar voor wie het initiatief moet nemen voor een nieuw voorstel.