Ook al heeft Oekraïne maanden moeten wachten, de opluchting over de hervatting van de Amerikaanse wapensteun is enorm. Tot diep in de Oekraïense loopgraven langs de oostelijke frontlinie werd zaterdag het nieuws gevolgd. „De hele eenheid keek”, citeerde de Oekraïense diplomaat Oleksandr Sjerba een landgenoot aan het front. „Na de stemming kon je door de hele loopgraaf horen: YESSS!” En oud-regeringsadviseur Anton Gerasjtsjenko erkende dat hij tranen in zijn ogen had. „Zo veel lijden, zo veel pijn. Nu is er hoop dat meer van de mensen die nog in leven zijn kunnen worden gered.”
De grote vraag is nu hoe snel Kyiv de Amerikaanse munitie en wapens geleverd krijgt, en wanneer de Oekraïense strijdkrachten erin slagen om de situatie aan het duizend kilometer lange front te stabiliseren. Een deel van de wapens en munitie staat al klaar op Amerikaanse militaire bases in Duitsland. Oekraïne heeft vooral een schreeuwende behoefte aan granaten voor de artillerie en aan luchtafweerraketten.
De hervatting van de Amerikaanse hulp aan Oekraïne is broodnodig om twee ontwikkelingen van de laatste maanden tegen te gaan: Kyiv wil niet alleen de weliswaar langzame, maar wel gestage Russische opmars in het oosten zo snel mogelijk tot stilstand brengen, maar vooral ook miljoenen Oekraïense burgers in de steden beter beschermen tegen de aanhoudende Russische luchtaanvallen met raketten, drones en glijbommen.
Tekort aan luchtafweer
Vanwege de geslonken Oekraïense voorraden luchtafweerraketten konden er recentelijk steeds minder Russische projectielen worden onderschept. Daardoor zijn er de laatste weken niet alleen veel burgerslachtoffers gevallen, zoals vorige week in Tsjernihiv, maar werd er ook veel schade aangericht aan de Oekraïense energievoorziening.
De eerste militaire goederen worden binnen enkele dagen na ondertekening van de wet al aan Oekraïne geleverd, zei Patrick Ryder, woordvoerder van het ministerie van Defensie, zaterdag. President Joe Biden heeft al gezegd dat hij de wet direct zal ondertekenen nadat de Senaat ermee heeft ingestemd; dat gebeurt naar verwachting komende dinsdag. De wet betekent overigens niet dat er voor 60,8 miljard dollar (57 miljard euro) aan wapens naar Oekraïne wordt gestuurd. Meer dan een derde daarvan (23,2 miljard dollar) is bestemd voor het aanvullen van de eigen Amerikaanse voorraden, die de afgelopen twee jaar fors zijn aangesproken.
Lees ook Oekraïne kan met Amerikaanse steun weer vooruit, Republikeinse partij blijft verdeeld
Het Oekraïense leger smacht vooral naar nieuwe voorraden 155mm-granaten voor de artillerie. De Russische opmars aan de oostelijke frontlinies in de Donbas, onder meer voorbij de vernietigde en veroverde steden Avdiivka en Bachmoet, is mede te danken aan de enorme Russische overmacht waar het gaat om artillerievuur. Voor elke granaat die Oekraïne afvuurt komen er op sommige plekken inmiddels tien terug. Al sinds het begin van dit jaar is de Oekraïense munitie steeds strenger op rantsoen. Door het gebrek aan vuurkracht moest het land steeds meer terrein prijsgeven, al lijkt de schade nog beperkt. Rusland bezet naar schatting een vijfde van het Oekraïense grondgebied.
Oekraïne kan oorlog verliezen
Mede daardoor heeft de moraal aan Oekraïense kant de afgelopen maanden flinke deuken opgelopen. Daar was ook alle reden voor, stellen analisten. De directeur van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA, William Burns, waarschuwde vorige week dat Oekraïne de oorlog dit jaar kan verliezen als het niet zou worden voorzien van nieuwe wapensteun. Mét de Amerikaanse militaire hulp kan Kyiv de frontlinies in elk geval dit jaar houden, luidde zijn analyse.
Andere militaire analisten waarschuwden dit weekeinde voor al te veel optimisme nu Washington zijn militaire steun aan Oekraïne zal hervatten. Omdat het enige tijd kost voordat de munitie en wapens aan het front kunnen worden gebruikt, zal het vermoedelijk nog enkele weken duren voordat de Oekraïense strijdkrachten erin slagen om de situatie aan het front te stabiliseren, schreef het Institute for the Study of War (ISW), zaterdagavond. Tot die tijd „zal de situatie aan het front waarschijnlijk blijven verslechteren”, verwachten de analisten van de Amerikaanse denktank.
Amerikaanse generaalBen Hodges In het Kremlin realiseren ze zich nu dat hun plan om te wachten totdat wij zouden stoppen heeft gefaald
Dat geldt des te meer als de Russen hun aanvallen op de Oekraïense stellingen intensiveren „om gebruik te maken van de beperkte tijd tot aan de komst van de nieuwe Amerikaanse steun”, aldus ISW. Het instituut verwacht ook dat Moskou zijn luchtaanvallen met raketten en drones op Oekraïense steden de komende dagen zal verhevigen, om de bestaande beperkingen in de Oekraïense luchtverdediging nog even uit te buiten.
Psychologisch effect
Ook de Amerikaanse generaal Ben Hodges, oud-commandant van de Amerikaanse strijdkrachten in Europa, waarschuwt voor te hoge verwachtingen, maar hij voorziet ook een psychologisch effect van het Amerikaanse besluit. „Het kan misschien weken duren voordat we aanzienlijke veranderingen zien op het slagveld, maar het strategische effect zal direct worden gevoeld […] in het Kremlin, waar ze zich nu realiseren dat hun plan om te wachten totdat wij zouden stoppen heeft gefaald.”
De nieuwe Amerikaanse militaire steun lijkt Oekraïne in elk geval voor de komende maanden uit de brand te helpen; juist 2024 wordt gezien als een moeilijk jaar, omdat de wapenindustrie in de Europese landen die Oekraïne steunen veel meer tijd nodig heeft om de productie zodanig op te schroeven dat de Amerikaanse hulp overbodig wordt. Op zijn vroegst in 2025 lijken de Europese bondgenoten van Oekraïne voldoende munitie te kunnen bieden, zoals de gewilde 155mm-granaten.
Lees ook ‘Huilen komt na de oorlog. Nu moet ik mensen redden.’ Ook onder vuur laat Charkiv de moed niet zakken
Maar daarmee is de regering in Kyiv nog steeds niet waar zij uiteindelijk naartoe wil. De hoeveelheden munitie en wapens die Oekraïne nu krijgt zijn vooral bedoeld om de positie van Oekraïne in de oorlog tegen Rusland te versterken. Voor een grootschalig Oekraïens tegenoffensief, dat als doel heeft om de Russen terug te dringen naar de grenzen van voor 2014, zoals Kyiv wil, zijn nog veel grotere munitie- en wapenleveringen nodig, en vermoedelijk ook andere wapens, zoals gevechtsvliegtuigen en langeafstandsraketten. Op die fronten heeft Moskou nog altijd een zeer fors overwicht in de oorlog.
