Nutri-Score krijgt officieel groen licht, ondanks kritiek van voedingsexperts

Na jaren steggelen krijgt Nutri-Score groen licht. Staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid, CU) wijst het balkje met letters en kleuren aan als het officiële Nederlandse voedselkeuzelogo, ondanks kritiek van voedingsexperts. Hij verwacht dat het consumenten helpt om gezonder te kiezen.

Het kleurenbalkje op producten – een groene A is gezond, een rode E ongezond – is al een paar jaar in de supermarkt te zien. Veel producenten gebruiken het al en Albert Heijn experimenteert er op grote schaal mee. Dit was tegen de zin van de staatssecretaris, omdat het van oorsprong Franse logo nog niet goed aansloot bij de Schijf van Vijf, die laat zien welke producten in een gezond eetpatroon passen. Producten die volgens de voedingsrichtlijnen gezond zijn, scoren soms slecht. Terwijl bepaalde producten die buiten de Schijf van Vijf vallen juist een goede score halen.

Het algoritme, de rekensom achter Nutri-Score, moest daarom, vond Van Ooijen, eerst worden aangepast. Een internationaal wetenschappelijk comité heeft er de afgelopen jaren aan gesleuteld, waardoor de scores nu beter overeenkomen met de Schijf van Vijf. Daarna wilde Van Ooijen de evaluatie van de Gezondheidsraad afwachten, die onafhankelijk wetenschappelijk advies geeft.

Nutri-Score kan nog steeds beter, vindt Van Ooijen. Zo is er nog geen onderscheid tussen witte rijst en gezondere volkoren varianten. Veel plantaardige oliën en margarines moeten hoger scoren, omdat onverzadigd vet in de Schijf van Vijf staat. Maar hij vindt het logo goed genoeg om nu in te voeren, vier jaar nadat zijn voorganger Paul Blokhuis het aankondigde. In een Kamerbrief schrijft hij dinsdag dat Nutri-Score per 1 januari 2024 officieel gebruikt mag worden. Het overheidslogo moet dan op veel meer producten komen.

Niet de heilige graal

Van Ooijen ziet Nutri-Score niet als de heilige graal, maar als een aanvulling op de Schijf van Vijf. Hij volgt daarin de Gezondheidsraad, die verwacht dat een visueel sterk logo vooral mensen helpt die ongezond eten en niet goed weten wat gezondere keuzes zijn. Een rode E is een duidelijk signaal. Voor het schap zie je meteen de verschillen tussen bijvoorbeeld ontbijtgranen met een C, D of E. Organisaties zoals de Consumentenbond en Foodwatch zien het logo daarom graag snel breed ingevoerd.

Veel voedingsexperts zijn nog steeds tegen, omdat ongerijmde scores afbreuk doen aan de Schijf van Vijf. Ook vrezen ze dat het algoritme, de som van goede en slechte ingrediënten, bedrijven te veel ruimte geeft om met relatief veel suiker, zout en vet gunstige scores te halen. Zo kan bijvoorbeeld een pizza een hogere score krijgen als er extra vezels in zitten. Producten kunnen ook een slechtere samenstelling krijgen en nog steeds goed scoren: zoals gesuikerde zuiveltoetjes. Bedrijven zeggen dat Nutri-Score juist aanmoedigt producten gezonder te maken.

Zolang naast het aangepaste algoritme nog het oude algoritme in de winkel ligt (tot eind 2025) kunnen vergelijkbare producten met verschillende scores in de winkel liggen. De verwarring daarover wil Van Ooijen met voorlichting wegnemen.

Lees ook: Waarom Nutri-Score en Schijf van Vijf nooit zullen matchen

De Gezondheidsraad vindt dat Nutri-Score op alle producten zou moeten staan. Maar Van Ooijen kan het overheidslogo niet verplichten zolang er geen Europese regels zijn. Italië bijvoorbeeld is mordicus tegen omdat producten als olijfolie en parmaham slecht scoren.