Nieuw fonds wil meer aandacht voor de invloed van klimaatverandering op erfgoed

Klimaaterfgoed: officieel staat het onderwerp al bijna twintig jaar op de agenda, maar nog niet hoog genoeg als het aan het World Monuments Fund (WMF) ligt. Reden voor dit fonds, dat zich sinds 1965 toelegt op het beschermen van cultureel erfgoed wereldwijd, het Climate Heritage Initiative op te richten om cultureel erfgoed beter te kunnen beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering.

15 miljoen Amerikaanse dollar, iets minder dan 14 miljoen euro, is er beschikbaar om enkele projecten op te pakken. Een sober begin voor wie bedenkt dat volgens UNESCO inmiddels één op de zes culturele erfgoedsites bedreigd wordt door klimaatverandering, waarbij de grootste problemen vooral in Zuid-Azië voorkomen.

Het Climate Heritage Initiative van WMF richt zich komend jaar op het onderzoeken van kennis bij oude water-infrastructuren. Volgens WMF is veel traditionele wijsheid erin terug te vinden. Lokale ontwerpen zijn volgens hen indertijd al ontworpen om het klimaat te beheersen. Met die verloren gegane kennis gekoppeld aan de kennis van nu zijn die specifieke plekken goed te beheersen. De eerste aandacht gaat uit naar oude wateropslagsystemen in India, Nepal en Peru. Een ervan is Rajon ki Baoli, een historische locatie in de Indiase stad Delhi uit 1506. De trapputten waar ook een moskee en graf aan verbonden zijn, zijn verzilt en hebben te leiden onder weersextremen. Naast dit project in Delhi zijn er nog vijf WMF-projecten in India gestart.

Lees ook Extreme temperaturen teisteren India eerder dan normaal

Arbeiders gebruiken hun helmen om zichzelf <strong>met water te verkoelen</strong> in Ahmedabad (West-India).

Zeespiegel

Voor projecten in Nepal en Peru gaat de aandacht eveneens uit naar het herstel van watertoe- en afvoer die culturele erfgoedplaatsen bedreigen. In Nepal gaat het om vervallen waterdistributiesystemen in de Kathmandu Vallei, in Peru om het herstel van dammen in de Andes die zijn aangelegd voor de Spaanse kolonisatie. Daarnaast komt er een overleggroep over erfgoed in kustgebieden die gevaar lopen door de stijging van de zeespiegel.

„De omvang van de dreiging die klimaatverandering voor samenlevingen over de hele wereld vormt, wordt algemeen onderkend. De specifieke impact ervan op cultureel erfgoed blijft onderbelicht”, aldus Bénédicte de Montlaur, ceo van WMF, in Art Newspaper: „Ons team werkt er hard aan om de bedreigingen aan te pakken, waarmee enkele dierbare plekken te maken krijgen – en om mogelijke oplossingen te onderzoeken die traditionele gebouwen en infrastructuur ons in het heden bieden.”

Lees ook ‘Wat doen we met het Paleis op de Dam als het water komt?’

<strong>Een omgevallen heiligenbeeld</strong> in de kerk van de H.H. Nicolaas en Barbara na de overstroming van de Geul in 2021.