Voormalig EU-vicepresident en Europees Commissaris Neelie Kroes heeft geen Europese regels overtreden met haar lobbywerk voor taxi-app Uber in 2015 en 2016. Dat concludeert het Europese Anti-Fraudebureau van de Europese Commissie (OLAF).
OLAF besloot vorig jaar tot een onderzoek naar Kroes na de publicatie van de ‘Uber Files’, waarbij voormalig Uber-toplobbyist Mark MacGann duizenden interne documenten van het Amerikaanse bedrijf openbaarde. De Uber Files toonden onder meer aan dat de bemiddeling van Kroes cruciaal was voor Uber om contact te leggen met invloedrijke Europese politici, onder wie premier Mark Rutte. De taxi-app overtrad in tal van Europese landen de wet door actief te zijn zonder benodigde taxivergunningen. Door contacten in de hoogste politieke kringen wist Uber desondanks de app in de lucht te houden.
Kroes werd ervan beschuldigd direct na haar aftreden als Eurocommissaris Digitale Agenda in 2014 voor Uber lobby-werkzaamheden te hebben verricht. Volgens de wet mocht een Eurocommissaris destijds achttien maanden na de termijn niet werken in het bedrijfsleven. Die periode duurde voor Kroes van november 2014 tot mei 2016.
Desondanks was Kroes in 2015 veelvuldig in contact met Nederlandse ministers, onder wie Henk Kamp (Economische Zaken, VVD) en Melanie Schultz (Infrastructuur en Milieu, VVD). Toen de Inspectie Leefomgeving en Transport het Amsterdamse kantoor van Uber in 2015 binnenviel, belde Kroes (tevergeefs) met Nederlandse ministers in een poging de inval te stoppen. „We waren dronken en high van de politieke invloed die we hadden”, zei MacGann over die periode tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer in maart. „De rode loper was roder en langer dan die van de koninklijke familie.”
Uit de Uber Files bleek tevens dat Kroes tijdens haar afkoelperiode een poging deed om voorzitter te worden bij de adviesraad van Uber. Dat verzoek werd afgewezen door de Europese ethische commissie en voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie. „De grote baas heeft besloten”, mailde Kroes daarop aan Mark MacGann. „How rude”, antwoordde hij. Daarop reageerde Kroes: „You mean, how drunk”, refererend aan Junckers vermeende alcoholprobleem.
Kroes zou uiteindelijk, vlak nadat haar afkoelperiode was afgelopen, alsnog de gewenste adviseursfunctie bij Uber krijgen. Ze kreeg daarvoor, na stevige onderhandelingen, een salaris van 200.000 euro per jaar.
Niet openbaar
Volgens Kroes, die vrijdag met een eigen persbericht bekend maakte dat zij „volledig gerehabiliteerd” en „compleet vrijgepleit” is, hoorde haar lobby voor Uber bij haar rol als ‘speciaal gezant’ van de in Amsterdam gevestigde StartupDelta, een functie die Kroes vervulde na haar baan in Brussel. De Nederlandse overheidsorganisatie had als doel om het start-upklimaat te bevorderen.
Het fraudebureau OLAF, dat het einde van het onderzoek naar Kroes niet zelf in de openbaarheid bracht, laat in een reactie weten dat er „geen overtredingen van de regels” zijn aangetoond en dat het onderzoek daarom „gesloten is zonder aanbevelingen”. Vanwege „de vertrouwelijkheid en de persoonlijke gegevens” wil de persdienst van OLAF verder geen commentaar geven. Het rapport is niet openbaar gemaakt.
In haar persbericht noemt Kroes de beschuldigingen aan haar adres „extreem teleurstellend”. „Hoewel ik vanaf dag één wist dat ik niets verkeerd had gedaan, is het desondanks erg fijn dat deze hele kwestie nu voor eens en voor altijd achter mij ligt.”
