Nederlanders eten weer wat meer vlees

Nederlanders zijn in het tweede coronajaar, 2021, weer iets meer vlees gaan eten dan in 2020. Per hoofd van de bevolking consumeerden ze vorig jaar 76,1 kilo vlees. Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen Economic Research in opdracht van dierenwelzijnsorganisatie Wakker Dier.

In 2020 aten Nederlanders gemiddeld 75,9 kilo vlees en vleeswaren. Sinds de eerste tellingen, in 2005, kwam de consumptie niet eerder onder de 76 kilo. In 2019 was het nog 77,8 kilo. De onderzoekers kijken naar slachtingen, in- en uitvoer en voorraadmutaties. Het gaat om de hoeveelheid vlees met bot. Daar blijft op het bord ongeveer de helft van over.

Na het eerste coronajaar veerde de consumptie in 2021 iets omhoog, maar niet naar het niveau van voor corona. Uit groothandelscijfers is af te leiden dat in de horeca nog steeds bijna een kwart minder vlees werd gegeten dan in 2019. Ook vorig jaar had de horeca nog een aantal maanden met lockdowns te maken.

Opvallend is dat de vleesverkoop in de supermarkten in 2021 nauwelijks boven die van 2019 uitkwam. Dit terwijl de retail in het eerste coronajaar sterk had geprofiteerd van de horecasluiting. Consumenten compenseerden vorig jaar een lagere vleesconsumptie buitenshuis (inclusief catering, afhaal- en bezorgmaaltijden) dus niet met méér vlees uit de supermarkt.

Uit de cijfers valt niet op te maken dat Nederlanders bewust kiezen voor minder vlees. „De lagere consumptie lijkt toch eerder het gevolg van de coronabeperkingen dan van veranderende vleesvoorkeuren”, zegt Hans Dagevos, consumptieonderzoeker bij Wageningen Economic Research.

Lees ook: Minder vlees eten lukt consument niet alleen

Stijgende prijzen

Grote vraag voor komend jaar is welke gevolgen de stijgende prijzen hebben voor de vleesconsumptie. Vlees was in september bijna 17 procent duurder dan een jaar geleden en het einde van de prijsstijgingen is niet in zicht. Dagevos: „Voor onderzoekers is dit een interessant jaar. Er wordt veel gesproken over een vleesheffing en welk effect dit op de consumptie zal hebben. Nu hebben we een real life experiment. Volgend jaar hopen we te kunnen zien of mensen minder vlees eten als de prijzen zo sterk stijgen.”

Vraag is ook hoe keuzes zullen veranderen. Mogelijk wijken consumenten eerst uit naar goedkopere producten voordat ze vlees laten liggen. Van dure naar goedkopere restaurants, van biefstuk naar gehakt en van biologisch naar scharrelvlees bijvoorbeeld.

Marktonderzoeker IRI signaleerde vorige maand dat de verkoop van vleesvervangers na jaren van groei nu daalt. Dit terwijl vleesvervangers in verhouding tot vlees juist goedkoper zijn geworden. Ook zijn er signalen dat de vraag naar biologische producten stagneert.

Wakker Dier, opdrachtgever van het WUR-onderzoek, vindt dat de supermarkten consumenten moeten verleiden plantaardige alternatieven te kopen.

Klimaatimpact

Eerder deze week constateerde milieu-organisatie Feedback EU in een rapport over vlees en zuivel dat supermarkten te weinig doen om hun klimaatimpact te verkleinen. Hoewel ze zich committeren aan doelen om mensen meer plantaardige en minder dierlijke eiwitten te laten eten en de uitstoot van broeikasgassen te verlagen, leggen ze de verantwoordelijkheid hiervoor bij de klant, schrijft Feedback EU. De overheid streeft naar 40 procent dierlijk en 60 procent plantaardig in 2030. Dat is nu het omgekeerde.

De organisatie hekelt het gebrek aan transparantie bij supermarkten over uitstoot en de verkoop van dierlijke producten. Alleen Lidl doet dit specifiek voor Nederland en schrijft dat de totale uitstoot overeenkomt met het energieverbruik van 3 miljoen Nederlandse huishoudens. Volgens Ahold zijn vlees en zuivel verantwoordelijk voor ruim een derde van de uitstoot in zijn productieketens.

Dit zijn ook de enige supermarkten die enigszins open zijn over het aandeel vlees en zuivel in hun omzet: meer dan een kwart.