Napoli is ook voor eigen publiek een klasse beter dan Ajax

Napels zien en dan sterven. Zo kan het seizoen van Ajax in de Champions League kortweg worden samengevat. Nadat het elftal van Alfred Schreuder vorige week in de Johan Cruijff Arena met 6-1 door SSC Napoli te kijk was gezet, volgde op woensdagavond een nieuwe nederlaag (4-2) in Stadio Diego Armando Maradona. Ajax lijkt alleen in theorie nog een kans te maken op een plek in de achtste finales van de Champions League. Om uit een sportieve dood te herrijzen moeten de resterende duels met FC Liverpool (thuis) en Rangers FC (uit) in ieder geval worden gewonnen.

Het was op voorhand duidelijk dat Ajax in groep A niet de favoriet voor de poulewinst was. Hooguit een gevaarlijke outsider. Maar weinigen hadden verwacht dat de Nederlandse kampioen al na vier duels op een vrijwel kansloze positie zou staan. Zeker niet na het overtuigende begin tegen Rangers dat op 7 september in Amsterdam met 4-0 werd verslagen. De zege zei achteraf meer over de zwakte van de Schotten dan over de sterkte van Ajax. Liverpool (2-1) en SSC Napoli maakten duidelijk dat het huidige elftal ver verwijderd is van de top in de Champions League. Ajax is zo goed als zeker veroordeeld tot de Europa League. En dat doet pijn in Amsterdam waar ze zichzelf volgens het jaarverslag als ‘wereldspeler’ zien.

Tekort voor de top

Ajax wil zich graag scharen bij de beste clubs in Europa, maar komt daarvoor eenvoudigweg zowel financieel (met een omzet van 189,2 miljoen geen plek in de top-30 van de Deloitte Football Money League) als sportief (derde plaats in groep A van de Champions League) tekort. Het seizoen 2018-2019, waarin Ajax de halve finale van de Champions League haalde, wordt graag gezien als een leidraad. Het lijkt eerder een incidentele uitschieter te zijn geweest. Voor een structurele plaats bij de beste acht clubs van Europa is niet alleen een veel hoger budget nodig, maar ook een ander aan- en verkoopbeleid. Ajax kan nu eenmaal niet jaar in jaar uit ongestraft de beste spelers verkopen in de hoop dat hun (meestal goedkopere) vervangers het kwaliteitsverlies wel even zullen compenseren.

Dat lukte vier jaar geleden wel. Destijds deed de inmiddels vertrokken technisch-directeur Marc Overmars met het aantrekken van de routiniers Daley Blind en Dusan Tadic zo’n gouden greep, dat de dure miskopen Lisandro Magallán, Hassane Bandé en Zakaria Labyad – gezamenlijk goed voor een transfersom van 23,25 miljoen euro – hem dat jaar werden vergeven. Voor keeper André Onana vormden de ervaren Blind en Tadic samen met spelmaker Hakim Ziyech en de talenten Matthijs de Ligt en Frenkie de Jong het geraamte van een uitgebalanceerd elftal waarmee de toenmalige trainer Erik ten Hag met succes de strijd aan ging met Real Madrid en Juventus. Niet eerder was Ajax deze eeuw zó dicht bij de finale. De Champions League ging in 2019 naar FC Liverpool.

Het kwaliteitsverschil tussen de huidige teams van FC Liverpool en Ajax is groot. Dat bleek wel tijdens de onderlinge ontmoeting op Anfield op 13 september toen The Reds de ploeg van Schreuder overklasten. FC Liverpool (met nu een omzet van 550 miljoen euro) heeft de voorbije jaren onder trainer Jürgen Klopp met een gericht, stabiel beleid een structurele plek in de top van Europa afgedwongen, terwijl er van het succesvolle Ajax van drie jaar geleden bijna niets meer over is. Overmars werd na seksueel grensoverschrijdend gedrag gedwongen te vertrekken. Onana, Ziyech, De Ligt en De Jong zijn net als Ten Hag naar buitenlandse topclubs vertrokken. Bij Daley Blind – tegen Napoli centraal achterin geposteerd – is het beste eraf. En Tadic is inmiddels niet meer dan een gefrustreerde captain, die vooral krediet heeft op basis van zijn prestaties uit het verleden. In het thuisduel met SSC Napoli benadeelde hij zijn ploeg door onnodig twee gele kaarten te incasseren.

Geoliede machine

Zo begon Ajax op woensdagavond in Napels in de Champions League zonder Tadic. De Serviër zat in Napels zat wel als morele steun op de tribune. Tadic kreeg dit keer niet de kans om het elftal van Ajax langs de lijn te coachen zoals hij afgelopen zaterdag als wissel bij FC Volendam deed. Dat liet hij dit keer over aan Schreuder, die vooraf stelde dat hij met zijn ploeg in Napels wilde gaan domineren. Het bleef bij woorden. De huidige selectie mist simpelweg de kwaliteit om met Amsterdamse bluf aan grote Europese uitwedstrijden te beginnen. Het is veelzeggend dat een technisch beperkte speler als Edson Álvarez misschien wel de meest waardevolle Ajacied is.

Ajax werd in Napels opnieuw grote delen overlopen door de geoliede machine van coach Luciano Spalletti. De wedstrijd, waarin zes doelpunten en negen gele kaarten vielen, was nooit echt een gelijke strijd. De Mexicaan Hirving Lozano opende na een prachtige combinatie met de Poolse spelmaker Piotr Zielinski na vier minuten de score met een kopbal. Giacomo Raspadori maakte na ruim een kwartier met een vlammend schot de 2-0. Davy Klaassen scoorde vier minuten na rust koppend tegen, maar de Georgiër Khvicha Kvaratskhelia bracht met een benutte strafschop (hands van Jurriën Timber) in de 62ste minuut het verschil weer op twee. Steven Bergwijn deed in 83ste minuut eveneens vanaf elf meter wat terug en invaller Victor Osimhen bepaalde, na een blunder van Blind, de eindstand op 4-2.

SSC Napoli lijkt na een jarenlange zoektocht in staat om de Europese top met modern en aanvallend voetbal te bestrijden. De hoop van Ajax daarop is in Napels voorlopig een stille dood gestorven.