De Indiase regering is bereid buitenlandse inlichtingen te onderzoeken over moordcomplotten die door India zouden zijn beraamd. „Als een van onze burgers iets goeds of slechts heeft gedaan, zijn we bereid om daar naar te kijken. We zijn toegewijd aan de rechtsstaat”, zei premier Narendra Modi woensdag in de Britse krant Financial Times. Het is de eerste keer dat Modi reageert op de beschuldigingen, die gebaseerd zijn op informatie van het Amerikaanse ministerie van Justitie. Voor Modi, die veel werk heeft gemaakt van zijn buitenlandse relaties, is dit een gevoelige kwestie.
Lees ook ‘VS verijdelden Indiaas moordcomplot op prominente separatistische sikh op Amerikaanse bodem’
Amerikaanse autoriteiten zouden afgelopen zomer lucht hebben gekregen van een Indiase moordaanslag op de Amerikaans-Canadese sikh Gurpatwant Singh Pannun. Daarover is „op het allerhoogste niveau” contact opgenomen, volgens het Witte Huis. Financial Times was ook de krant die deze kwestie onthulde. Onduidelijk is of de Amerikanen de moord verijdelden, of dat de Indiase veiligheidsdiensten de actie afbliezen omdat die was ontdekt. India ziet Pannun als terrorist, vanwege zijn rol in de separatistische beweging voor een autonome staat voor sikhs in de deelstaat Punjab.
Fatale schietpartij
De Amerikaanse zaak volgt op een vergelijkbare kwestie in Canada. De Canadese premier Justin Trudeau stelde in oktober dat er bewijzen waren van Indiase betrokkenheid bij een fatale schietpartij nabij Vancouver op een sikh-leider. De onthulling gaf een naar staartje aan de G20-top die India als voorzitter zojuist had afgerond. New Delhi reageerde verbolgen op de „absurde” beschuldigingen, en verweet Canada dat het onderdak biedt aan terroristen die India’s soevereiniteit willen ondermijnen. Er ontstond een diplomatieke rel, waarbij beide landen diplomaten uitzetten en visumaanvragen blokkeerden. Die maatregelen zijn inmiddels weer teruggedraaid.
De ruzie plaatste ook de Five Eyes – het inlichtingenverbond van Australië, de VS, Canada, Nieuw-Zeeland en het VK – voor een dilemma, en vooral ook de Amerikaanse president Joe Biden. Buurland Canada is een vaste bondgenoot van de VS, maar India geldt als nieuwe partner in de strategische rivaliteit met China. De Amerikanen kozen voor een tussenpositie en vroegen de kampen de kwestie „goed uit te zoeken”.
Lees ook Trudeau wijst naar India na moord op separatistische sikh in Canada: ‘Onaanvaardbare schending van onze soevereiniteit’
Nu naast de Canadese beschuldigingen ook die van de VS op tafel liggen, staat India onder druk om meer inhoudelijk te reageren. Premier Modi heeft van terrorismebestrijding een stokpaardje gemaakt, zowel in zijn binnenlandse beleid als op het internationale toneel. Tegenover de Financial Times wijst hij erop dat internationale veiligheid en antiterrorisme belangrijk zijn in zijn samenwerking met de VS. Volgens hem zouden „incidenten” niet bepalend moeten worden voor die samenwerking.
Defensief en weigerachtig
Dat Modi nu tegen de Britse krant zegt de „informatie” te willen inzien, is een verandering in de Indiase houding, die tot nu defensief en weigerachtig was. Het lijkt voornamelijk een verandering van toon. Verder houdt de premier, die na tien jaar waarschijnlijk een derde termijn krijgt, vast aan de overtuiging dat India inmiddels een prominente rol heeft in de wereldpolitiek. Op dat wereldtoneel is „een tijd van multilateralisme” aangebroken, aldus Modi.
Binnen India wordt gevoelig gereageerd op de sikh-kwestie. De beweging voor een eigen staat, ‘Khalistan’, is op het eerste gezicht niet heel actief meer. Maar het idee dat die nog wél zou leven, veroorzaakte felle reacties, omdat het herinnert aan een periode van terreur. Er vielen in de jaren tachtig veel doden – ook door de harde hand waarmee toenmalig premier Indira Gandhi terugsloeg. Haar bevel tot de moord op Khalistan-leiders leidde tot de wraakmoord op haarzelf, waarna in heel India pogroms tegen sikhs plaatsvonden. Uiteindelijk werd de afscheidingsbeweging neergeslagen.
Leeslijst
