Minder bestellingen en minder gebruikers – toch maakt JET zich geen zorgen om inflatie

Als prijzen over de hele wereld in een zeldzaam hoog tempo stijgen, en consumenten op zoek gaan naar mogelijkheden om te besparen, zien zij het laten bezorgen van een maaltijd dan als een goedkoper alternatief voor uit eten gaan? Of als een duur alternatief voor zelf thuis koken?

Bij maaltijdbezorger Just Eat Takeaway.com (JET) gaan ze uit van het eerste scenario. Gevraagd naar de uitzonderlijk hoge inflatie van de laatste maanden liet topman Jitse Groen woensdag weten zich weinig zorgen te maken over zijn inkomsten. In zijn ogen is maaltijdbezorging geen luxedienst waar de klant in moeilijke tijden op bespaart, zei hij in een toelichting op de halfjaarcijfers. „Het is niet alsof je het over een auto hebt. Wij bezorgen je avondeten.”

Groen (44) verwacht niet dat zijn bedrijf veel last zal krijgen van mogelijke economische tegenspoed. „Dit bedrijf bestaat al 22 jaar, in die tijd hebben we nooit veel gemerkt van recessies of hoge prijzen.” Dat komt volgens hem doordat een maaltijdbezorger voor het verhogen van zijn omzet niet is aangewezen op meer verkopen aan dezélfde klant, maar ook kan groeien door consumenten binnen te halen die nog nooit aan huis hebben besteld. En dat is in veel landen nog steeds de meerderheid, zegt hij.

Niet iedereen is het daarmee eens. Onderzoekers van de Amerikaanse zakenbank Morgan Stanley zien wel degelijk een verandering optreden. Op basis van een enquête onder consumenten concludeerden zij onlangs dat een bezorgmaaltijd juist een van de eerste uitgaven is die sneuvelen zodra een economie in een recessie belandt, meldde Reuters vorige week.

In de Amerikaanse markt is dat al te zien, zo signaleerde het persbureau op basis van cijfers die het kreeg van marktonderzoeker NDP. In de twaalf maanden tussen begin juli vorig jaar en eind juni dit jaar werden in de Verenigde Staten 4,8 miljard maaltijden aan huis bezorgd, een daling van 6,3 procent in vergelijking met dezelfde periode het jaar ervoor. Dat was de eerste terugval in zes jaar tijd, al waren de verkopen vorig jaar wel extra hoog vanwege thuiszittende consumenten tijdens de coronapandemie.

Ook Deliveroo, een middelgrote concurrent van JET, waarschuwde onlangs al voor de gevolgen van de „toenemende tegenwind voor consumenten” – een eufemisme voor de snelstijgende prijzen. De totale waarde van de maaltijden die bij het bedrijf werden besteld steeg in het tweede kwartaal met 2 procent op jaarbasis. Een kwartaal eerder was dat nog 12 procent. Voor het hele jaar stelde Deliveroo zijn verwachtingen flink naar beneden bij.

Duurdere bestellingen

De woensdag gepubliceerde halfjaarcijfers van Just Eat Takeaway (20.000 werknemers), het Nederlandse moederbedrijf van onder meer Thuisbezorgd.nl, laten een vergelijkbare ontwikkeling zien. De omzet steeg weliswaar, met 7 procent naar bijna 2,8 miljard euro, maar dat kwam vooral doordat het bedrijf hogere commissies is gaan vragen.

Lees ook: De vier problemen van het kwakkelende Just Eat Takeaway

Daar tegenover staat dat zowel het aantal actieve gebruikers van het platform als het aantal bestellingen afgelopen jaar is ingezakt. Had JET in de eerste zes maanden van vorig jaar nog 98 miljoen actieve gebruikers, nu zijn dat er nog 94 miljoen. Het aantal bestellingen daalde nog sterker: met 7 procent naar 509 miljoen. Dat gebeurde vooral in het tweede kwartaal, waarin sprake was van een krimp van iets meer dan 12 procent.

Net als in voorgaande kwartalen, waarin de stormachtige groeicijfers van JET van eerdere jaren al afvlakten, zocht topman Groen de verklaring woensdag vooral in het einde van de coronapandemie. In de twee jaren dat die op zijn heftigst was, zaten mensen over de hele wereld thuis en waren restaurants door anticoronamaatregelen dikwijls gesloten, waardoor miljoenen consumenten hun toevlucht zochten tot bestel-apps zoals die van JET.

Nu de meeste maatregelen ten einde zijn, is het volgens Groen dan ook logisch dat de resultaten even iets minder schitterend zijn dan tijdens de pandemie. Dat geldt zeker voor de cijfers van deze woensdag, omdat die worden afgezet tegen de eerste helft van 2021 – de beste periode in de bedrijfsgeschiedenis. Groen put hoop uit het feit dat de brutotransactiewaarde, de optelsom van de waarde van alle bestellingen, gelijk is gebleven. Of anders gezegd: de consument ging in een jaar ruim 2 euro meer betalen per bestelling.

Forse afschrijving

Een ander lichtpunt is volgens de topman dat de winstgevendheid herstelt. Groen kijkt daarbij naar het aangepaste bedrijfsresultaat, de winst voor aftrek van onder meer belasting en eenmalige mee- en tegenvallers. Die was in de eerste helft van vorig jaar 189 miljoen euro negatief, en afgelopen halfjaar nog minus 134 miljoen.

Toen de pandemie begon, was Takeaway net operationeel winstgevend, maar door de fusie met Just Eat en de overname van de verlieslijdende Amerikaanse bezorger Grubhub vorige zomer schoten de uitgaven in rap tempo omhoog. Zo moest JET onder meer miljoenen uittrekken voor het werven van nieuwe klanten en restaurants.

Nu de pandemie ten einde is, kijkt JET naar eigen zeggen selectiever naar de uitgaven. Het bedrijf kondigde onlangs een grote reorganisatie aan in Frankrijk. Dat is volgens Groen een markt die al jaren grillig is, en waar het bedrijf graag actief blijft, maar „niet tegen elke prijs”. Het streven van de maaltijdbezorger is om volgend jaar weer operationeel winstgevend te zijn.

Onder de streep is winst nochtans allesbehalve in zicht. In de laatste zes maanden leed JET een nettoverlies van 3,5 miljard euro, ruim zeven keer zoveel als een jaar eerder. Dat is voor een goed deel te wijten aan een afschrijving van 3 miljard op het Amerikaanse Grubhub, dat vorig jaar werd overgenomen voor 6,4 miljard euro.

In april kondigde JET al aan, na fel aandringen van enkele aandeelhouders, op zoek te gaan naar een koper voor het Amerikaanse bedrijf. Over dat proces, en over de verkoop van een belang in een grote Braziliaanse maaltijdbezorger, wilde Groen woensdag weinig kwijt. „Het enige dat ik kan zeggen, is dat we in onderhandeling zijn met partijen over beide”, zei de topman in gesprek met analisten.

Beleggers namen daar voorlopig genoegen mee: het aandeel JET koerste halverwege de dag 3,5 procent hoger.