Meer duiding bij de kunst zorgt voor positievere emoties

Museumteksten Italiaanse onderzoekers onderzochten de houding van bezoekers in musea. Wat blijkt: bij meer duiding, kijken mensen langer en gaan ze met een positiever gevoel het museum uit.

Bezoeker in het Van Gogh Museum in Amsterdam: langere teksten zorgen voor meer beroering bij de kunst.
Bezoeker in het Van Gogh Museum in Amsterdam: langere teksten zorgen voor meer beroering bij de kunst. Foto ANP / Koen van Weel

Meer uitleg bij een schilderij leidt tot meer opwinding bij een toeschouwer, er ontwikkelt zich een scala aan positieve emoties. Dit ontdekten onderzoekers van de universiteit van Florence, die hun resultaten publiceerden in wetenschappelijk tijdschriftPLoS One.

De wetenschappers deden onderzoek naar esthetische ervaringen in kunstmusea. Hoe reageert een bezoeker op een schilderij waarop alleen de basisgegevens staan (kunstenaar, titel, jaartal, techniek) en hoe reageert een bezoeker wanneer er meer uitleg wordt gegeven over de achtergrond of bij het uitlichten van details? Heeft meer informatie consequenties voor de kunstbeleving?

Het korte antwoord erop is: ja. De onderzoekers gingen uit van dertig studenten die een modern museum bezochten waarbij ze alleen de basisgegevens meekregen. Na een maand keerden ze allemaal terug naar het museum: tien van hen kregen exact dezelfde informatie, twintig kregen meer achtergrondverhalen en uitleg bij dezelfde schilderijen. De studenten die meer uitleg kregen, bekeken elk kunstwerk langer en intensiever dan de eerste keer dat ze waren geweest en de informatie niet hadden. De tien met de summiere gegevens keken opvallend veel minder lang naar de werken dan bij hun eerste bezoek.

Naast tijdsduur was er ook lichamelijk verschil: de kijkers met de gedetailleerde informatie hadden verwijde pupillen en de EDA-respons (verhoogde transpiratieniveau van de huid) is actiever. De groep van twintig bezoekers verklaarde bij het tweede bezoek met meer uitleg ook dat ze nu meer positieve emoties hadden dan bij het eerste bezoek. Bijkomend voordeel: de werken werden begrijpelijker. Het was overigens niet zo dat de uitleg van invloed was op hun esthetische waardering. Meer kennis ergens van hebben leidt dus niet tot meer esthetische waardering, maar wel tot een meer voldane esthetische ervaring.

Musea worstelen al enige tijd met hoe ze informatie moeten meegegeven: laat je mensen ‘onbekommerd’ kijken, of geef je juist veel informatie? Het antwoord daarop is nu door PLoS One gegeven. Wel met de kanttekening dat het onderzoek alleen is gedaan in musea met moderne kunst. Of meer duiding langer kijkplezier ook opgaat voor oude kunst is nog niet onderzocht.

Lees verder…….