Medeleven in gala-outfit

In gebarentalen wereldwijd is er slechts één teken voor Poetin, grapte presentator Rebel Wilson afgelopen zondag tijdens het gala van de Britse Film- en Televisieacademie (Bafta’s). Waarna ze haar middelvinger opstak. Wilson is niet de enige die tijdens de vele awardshows in aanloop van de Oscars statements maakte over de oorlog in Oekraïne. Maar medeleven betuigen met ontwrichtende gebeurtenissen die ver van hun bed plaatsvinden, blijft een balanceeract voor Hollywoodsterren.

Aanwezigen én kijkers weten dat politiek idealisme geen ideale combinatie vormt met de zelffelicitatie en gala-outfits op awardavonden. Dat levert soms ongemak op, bleek ook tijdens de ceremonie van de Amerikaanse acteursvakbond SAG-AFTRA. De meeste sprekers vermeldden de Russische inval van enkele dagen eerder slechts kort. Maar toen acteur Brian Cox er uiteindelijk uitgebreider op inging, zag je medelevende blikken, opluchting en zo’n uitbundig applaus dat zijn laatste zin amper te horen was.

Het is de vraag of dat ongemak ook zichtbaar is tijdens de Oscars, over twee weken. Fragmenten van de uitreiking zullen in nieuwsbulletins mogelijk te zien zijn tussen oorlogsbeelden. Het lijkt nu onhandig dat de organisatoren eerder zeiden er de meest onderhoudende ceremonie in jaren van te willen maken.

Om kijkcijfers op te krikken werden wijzigingen aangekondigd. Zo worden acht minder mediagenieke Oscars nu vóór de live uitzending uitgereikt. Het televisiepubliek ziet ondertussen sterren over de rode loper banjeren, al dan niet met blauw-geel gelakte nagels, zoals actrice Elle Fanning tijdens de SAG-Awards. Alleen fragmenten van de pré-uitreiking, worden door de liveshow gemonteerd. De gewonnen tijd gaat onder meer naar muzikale intermezzo’s; Beyoncé is dit jaar genomineerd met een nummer. Daarnaast zal er aandacht zijn voor een populaire (niet-Oscargenomineerde) film waarop het publiek kon stemmen via Twitter. Drie presentatoren moeten zorgen voor de nodige humor.

Dreigt door al die nadruk op entertainment het risico op #OscarSoToneDeaf? En bestaat er een ‘passende’ manier om tijdens een awardshow aandacht te besteden aan een oorlog? Na de SAG-awards vonden sommigen dat de gala’s dit jaar simpelweg geannuleerd hadden moeten worden.

In zijn 94- jarig bestaan is de Oscarceremonie nooit afgezegd. Wel was er een paar keer uitstel, bij Covid en na de moord op Martin Luther King. Ook werd het feest soms versoberd: dansen en decolletés werden tijdens WOII ongepast beschouwd. Toen in 2003 de VS enkele dagen voor de Oscars Irak binnenvielen denderde de show gewoon door. Toen Michael Moore fel uithaalde naar Bush, klonk er applaus én boegeroep.

Poetin- bashen kan nu rekenen op een ovatie. Al blijft het een precaire evenwichtsoefening om als wandelende etalage van luxe-juweliers en -couturiers statements te maken die niet gratuit klinken. Gastheer Ricky Gervais vroeg prijswinnaars voor het Golden Globe-gala van 2020 expliciet het podium niet als politiek platform te gebruiken. Woke? Jullie werken voor Amazon, Apple, Disney. „En als ISIS een streamingdienst begint, bellen jullie je agent.” Dus hou het op een lach, een kwinkslag en een dankwoord. „Want jullie weten niets van de echte wereld. De meesten van jullie brachten minder tijd door op school dan Greta Thunberg.”

Toch kan een filmster wel iets politieks doen. Een middelvinger bijvoorbeeld, met blauw-gele nagellak. Een oproep om geld te doneren aan Oe-kraïne kan ook geen kwaad. Maar verder gewoon de wereld entertainen: dat is je vak. Dat Lady Gaga schreef te hopen dat ‘de wereldvreemde SAG-Awards’ kijkers twee uur had laten glimlachen was eigenlijk best ontwapenend.