N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Luister naar
03:06
Recensie Film
Drama ‘Luka’ is Jessica Woodworths sfeervolle interpretatie van Dino Buzzati’s ‘De woestijn van de Tartaren’ (1940). Haar stijl imponeert, maar dat is niet genoeg om de zelfgenoegzame film te redden.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data105018612-49e67d.jpg)
Gehoorzaamheid. Uithoudingsvermogen. Opoffering. Dat zijn de bezwerende woorden die in operastijl worden gedeclameerd als sluipschutter Luka (Jonas Smulders) arriveert bij Fort Kairos. De drie woorden keren steeds terug, evenals vreemde rituelen die de soldaten opvoeren. Ze worden uitgevoerd in ontbloot bovenlijf en hebben wel iets weg van een dansperformance. Het zijn bovendien scènes die sterk lijken op het superieure Beau travail (1999) van Claire Denis, over soldaten en homo-erotiek in het Franse vreemdelingenlegioen.
De soldaten en hun leidinggevenden, onder wie de door Geraldine Chaplin gespeelde generaal, wachten op een aanval uit het noorden en dat lijken ze al decennia te doen. Het is Wachten op Godot, maar dan zonder Samuel Becketts ontregelende, absurdistische humor. Als Luka de status-quo van ‘regels zijn regels’ bevraagt, verstoort hij de dynamiek van het gezelschap. Niet iedereen lijkt daarna nog alles serieus te nemen, waarmee het gezag wordt uitgedaagd.
Luka is gebaseerd op Dino Buzzati’s De woestijn van de Tartaren (1940), in 1976 meesterlijk verfilmd door Valerio Zurlini. In de geabstraheerde bewerking van Jessica Woodworth is de toch al spaarzame plot ingeruild voor sfeer. Haar film is fraai zwart-wit en kan bogen op prachtige locaties, waaronder de brutalistische betonnen vesting van de soldaten. De rekruten worden gefilmd in intense close-up, hun dansante rituelen met een meer beweeglijke camera. Maar Woodworths imposante stijl is niet genoeg om de zelfgenoegzame film, die mannelijkheid bevraagt en de absurditeit van het militaire apparaat bekrachtigt, te redden. De verschillende accenten van de Europese acteurs die Luka bevolken helpen niet en de zeer gestileerde enscenering voelt her en der pretentieus, met scènes die naast Claire Denis doen denken aan Europese filmhuisfilms uit de jaren zestig, van Bergman tot Tarkovski, gekruid met tijdloze, mythische boventonen. Het resulteert in een wat bloedeloze exercitie die de aandacht al snel doet verslappen.
