Na 34 jaar is het eerherstel voor Yusef Salaam compleet, dit keer niet dankzij dna-bewijs maar via de stembus. Als lid van de zogenoemde ‘Central Park Five’ werd hij in 1989 met vier andere zwarte en latino adolescenten opgepakt voor de verkrachting en mishandeling van een witte hardloopster in het New Yorkse park. Op vijftienjarige leeftijd werd Salaam veroordeeld en zat hij zeven jaar in de cel. Hij was onschuldig, bleek later. Dinsdag werd hij voor de Democraten gekozen als gemeenteraadslid voor het stadsdeel Harlem.
De beruchte verkrachtingszaak waarin de nu 49-jarige Salaam verstrikt raakte, domineerde destijds maandenlang het nieuws in New York. De lokale vastgoedtycoon Donald Trump liet paginagrote advertenties plaatsen waarin hij New Yorkers opriep de doodstraf weer in te voeren. De politie stond onder grote druk om de daders te arresteren, en pakte meerdere zwarte en latino jongens op voor verhoor.
Tijdens hun proces stelde de verdediging van de vijf dat hun bekentenissen onder dwang tot stand waren gekomen. Toch kregen ze celstraffen tussen de vijf en twaalf jaar opgelegd. Begin deze eeuw werd de zaak heropend, waarbij dankzij nieuw, verbeterd dna-onderzoek een eerder voor moord veroordeelde serieverkrachter in beeld kwam als werkelijke dader.
De vijf ten onrechte veroordeelde jongens, mannen inmiddels, kregen eerherstel. De tv-serie When They See Us liet in 2019 een hele nieuwe generatie kennismaken met de gerechtelijke blunder en maakte vooral na de politiemoord op George Floyd, in mei 2020, opnieuw veel maatschappelijke verontwaardiging los.
Lees ook Pas als het op Netflix is, telt onrecht echt als onrecht
Tegen armoede en veryupping
Salaam was voor de stembusgang van dinsdag al verzekerd van winst, omdat zich geen Republikeinse uitdager meldde in het progressieve stadsdeel. Ook de voorverkiezing voor de Democratische kandidatuur won hij eerder dit jaar met groot overwicht. „Voor mij betekent dit dat we de wildste dromen van onze voorouders kunnen laten uitkomen”, stelde hij eerder in een interview met persbureau AP.
De lokale verkiezingen in New York genoten dinsdag ook landelijke belangstelling. Bij de Congresverkiezingen van november 2022 verloren de Democraten in de staat New York vier Huis-zetels door de groeiende onvrede onder kiezers in de voorsteden over toegenomen criminaliteit. Republikeinen veroverden die zetels met beloftes van een strengere aanpak van misdaad – en recent ook van immigranten die vanaf de zuidgrens met Mexico naar de stad komen. Het is een aanpak die de Republikeinen volgend jaar in voorsteden in meer electoraal spannende staten hopen te kopiëren.
Voor veel kiezers in het overwegend zwarte stadsdeel Harlem was Salaam juist een symbool van het onrecht dat op de loer ligt zodra harde misdaadbestrijding doorschiet. De Democraat richtte zijn campagne op armoedeverlichting en de strijd tegen veryupping van de wijk. „Ik ben de ambassadeur van ieders pijn”, zei hij. „Op veel manieren ben ik hier al doorheen gegaan voor mijn mensen, zodat ik ze nu kan leiden.”
