‘Lady in the Dark’ is een opera die swingt als Fred Astaire

Stel je mixt The Devil Wears Prada met Mad Men en Moulin Rouge en je oversaust het geheel met de droomanalyse van Sigmund Freud – wat krijg je dan? Lady in the Dark, de vernieuwende, verrukkelijke en te weinig gekende musical van Kurt Weill uit 1941, een spektakelstukje dat borrelt van verdrongen gevoelens en spettert van muzikale en tekstuele pret.

Lady in the Dark, hier neergezet als ‘Broadway-opera’, is meer musical dan opera. Er zitten gesproken dialogen in en de muziek is ‘klassiek’ in zijn raffinement, maar verder heeft de voorstelling vooral alles wat je van een Broadway-hit uit de vroege jaren veertig verwacht: luisterrijke instrumentatie, swing als in een Fred Astaire-film, jazzy momenten à la George Gershwin en Irving Berlin en soms – even – de cabareteske scherpte van Mahagonny.

Dat Opera Zuid er deze maand zo groots mee uitpakt, getuigt van lef en inzicht: Lady in the Dark is te leuk om onbekend te zijn. Daarbij levert het met de kleurrijke kostuums (van ontwerper Madeleine Boyd) en in de fantasierijke regie van de Britse Anna Pool een heerlijk escapistische voorstelling op, die genres mixt zoals je dat maar zelden beleeft.

Hoge hoeden

Het koor danst ballroom, de solisten – operazangers – mogen met hoge hoeden wuiven en acteren als in oude Hollywoodfilms en dansers rollen als synchroonzwemmers over het toneel, de handen wuivend als een soort zeeanemonen van het onderbewuste.

De plot van Lady in the Dark is actueel. Liza Elliott (Maartje Rammeloo) is hoofdredacteur van modeglossy ‘Allure’ en een bazige workaholic. Ze kampt met burn-outklachten en gaat in therapie – hier verleend door de charismatische actrice Sylvia Poorta opdat de duiding van Liza’s problemen niet te mansplainerig overkomt (in het origineel is de therapeut wel een man).

Ellliots blokkades worden ontmanteld in drie droomscènes – een soort mini-operettes – waarin ze de trauma’s uit haar jeugd herbeleeft. Dat levert ijzersterke scènes en songs op, van een geknakt ego op de basisschool (schaduw-pantomime) tot een gebroken hart tijdens haar high school graduation (bombastisch schoollied) en een volwassen rechtszaak in circuscontext. Daarin wordt Liza’s weifelmoedigheid in liefde en werk keihard gekapitteld door onder meer een parade van buitelende acrobaten en door hoepels springende oude bekenden.

Retro-bonbonnière

Alle songs zijn hoogtepunten, waarbij de ‘stemschoonheid’ minder telt dan de theatrale energie. De absurde Russische componistennamen-pastiche ‘Tsjaikowsky’ door de schmierende tenor Simon Butteriss moet zeker genoemd, net als het lyrische ‘This is New’ (bariton Quirijn de Lang als love-interest /Hollywood-ster).

Maartje Rammeloo heeft de rol van haar leven als Liza Elliott: je gelooft in de stijfheid én uitbraakdrift van haar complexe personage en bewondert haar om het plezier waarmee ze haar comfortzone als operasopraan losjes afschudt – vooral in ‘The Saga of Jenny’ en het kwetsbare ‘My Ship’.

Na zulke nummers is het lastig landen in de taaie stukken gesproken ‘toneel’, die niet in de buurt komen van de geestige brille van de songteksten (van Ira Gershwin).

Philharmonie Zuid wordt door dirigent David Stern in stijl geleid: scherp in de ritmes, stroperig in de swing. Je verlaat deze muziektheatrale retro-bonbonnière met genoeg suiker op de tong voor de hele winter, inwendig nazingend: „Misschien ben ik een escapist, da’s beter dan een formalist: je leeft maar één keer!”

Bekijk een overzicht van onze recensies over theater