Kunstverzamelaar Ty Scheumann hield van paarden en oude meesters

Het is uitzonderlijk: een vrouw die Hollandse oude meesters verzamelt. Baukje Coenen, specialist zeventiende-eeuwse schilderkunst bij Sotheby’s in Amsterdam kan zich zo gauw geen ander voorbeeld herinneren. „Ty Scheumann was een bijzonder stoere dame”, zegt Coenen over de Amerikaanse collectioneur. Sotheby’s veilt begin volgend jaar in New York haar verzameling, die vooral bestaat uit in Amsterdam gemaakte schilderijen.

Dat het veilinghuis voorstelde een preview van de zogeheten single-owner sale te organiseren op een historische locatie in Amsterdam was voor de erven Scheumann mede een reden om de verkoop aan Sotheby’s te gunnen, zegt Coenen. Om veiligheidsredenen wil het veilinghuis niet in de krant waar die besloten voorbezichtiging is. Van donderdag tot en met zondag is de Scheumann-verzameling vervolgens op afspraak te bezichtigen in het Sotheby’s-kantoor in de hoofdstad.

Theiline ‘Ty’ Scheumann overleed in december op 90-jarige leeftijd leeftijd in haar woonplaats Bellevue in de staat Washington. Ze legateerde een stilleven met oesters van Willem Claesz. Heda aan het Seattle Art Museum, een instelling in haar geboortestad waarvoor ze bestuurswerk deed. Twaalf andere werken uit haar verzameling – stillevens en bos-, stads- en zeegezichten van bekende oude meesters als Aert van der Neer, Frans van Mieris en Jacob van Ruisdael – zullen op 26 januari in New York als The Ty Scheumann Collection geveild worden. De opbrengst schat het veilinghuis op minstens acht miljoen euro.

Vrachtwagens

Ty Scheumann kwam van goeden huize. Haar grootvader William Pigott richtte in 1905 in Seattle een vrachtwagenbedrijf op dat onder leiding van haar vader Paul uitgroeide tot multinational Paccar, een van de grootste fabrikanten van zware vrachtwagens ter wereld – het Nederlandse DAF is een van de merken van het bedrijf. Haar stiefvader John McCone was tijdens de Koude Oorlog begin jaren zestig directeur van de buitenlandse veiligheidsdienst CIA.

Zelf stond Ty Scheumann ook haar mannetje, blijkt uit de necrologieën die begin dit jaar in Amerikaanse media verschenen. Met haar eerste, jong overleden echtgenoot kreeg ze vijf kinderen. Ze hield van het buitenleven: ze jaagde en viste graag, speelde tennis en golf, reed paard, had een vliegbrevet en stak op haar 69ste per zeilboot nog de Noord-Atlantische Oceaan over. Ze hield ook vele huisdieren, waaronder het nijlpaard Gertrude.

In de hippische wereld genoot Ty Scheumann bekendheid als fokker en handelaar. Ze richtte de stoeterij Grousemont Farms op. Daar kweekte ze diverse renpaarden van internationaal kaliber die soms voor miljoenenbedragen van eigenaar wisselden. Haar bekendste renpaard, Noble Nashua, won diverse grote Amerikaanse races en werd in 1981 voor 11 miljoen dollar verkocht aan een syndicaat van fokkers.

De verzameling Hollandse oude meesters van vrienden van haar ouders, Ed en Hannah Carter (in 2009 nagelaten aan het LACMA in Los Angeles), inspireerde Ty Scheumann om zelf ook te gaan verzamelen. Baukje Coenen: „Scheumann wilde alleen Hollandse oude meesters van de hoogste kwaliteit. Een steeds ingewikkelder opgave, omdat die schilderijen steeds minder op de markt komen en dan ook nog vaak naar musea gaan.”

Topstuk uit de Scheumann-collectie is een genreschilderij van Frans van Mieris de Oudere, een omstreeks 1667 voltooid paneeltje ter grootte van een A4’tje van een jonge vrouw die met een lakstift een brief wil verzegelen. Van Mieris was een fijnschilder die zo nauwkeurig mogelijk de werkelijkheid wilde weergegeven. Dat deed hij in een gedetailleerde stijl, waarbij hij naar verluidt soms penselen gebruikte met slechts één haar. Het portret van de jonge vrouw heeft een richtprijs van 1,5 tot 2 miljoen euro.

Boslandschap

Nog vijf andere schilderijen kregen van Sotheby’s richtprijzen van rond het miljoen. Een klein boslandschap van Jacob van Ruisdael, een bosgezicht van Aert van der Neer en een Amsterdamse gracht door Jan van der Heyden moeten ieder 1 tot 1,5 miljoen opbrengen. Een schilderij met de walvisvaarder Prins Willem van de Rotterdamse maritiem schilder Lieve Verschuier en een klein, maar fijn zeegezicht van Willem van de Velde de Jongere kregen beide een schatting van 800.000 tot 1,2 miljoen.

Behalve van oude meesters en paarden hield Ty Scheumann ook hartstochtelijk van American football. Volgens de Seattle Times keek ze in het weekend voor haar overlijden nog naar het televisieverslag van een van haar favoriete teams, de Seattle Seahawks. Ze verloren met 20-10 van de Los Angeles Rams.