De zondag verongelukte Keniase marathonloper Kelvin Kiptum plaatste nog geen week geleden een bericht op Instagram: zijn wereldrecord was officieel goedgekeurd door World Athletics, de wereldatletiekbond die controleert of een record aan alle regels voldoet.
2.00.35, gelopen bij de marathon van Chicago, op 8 oktober vorig jaar: 26 seconden sneller dan het vorige record op naam van landgenoot Eliud Kipchoge, die jarenlang de marathon domineerde. Nog maar een haartje verwijderd van de magische – en lang voor onmogelijk gehouden – grens van 2 uur. En dat terwijl hij pas zijn derde marathon (42,195 kilometer) liep.
Kiptum leek toen al tot meer in staat. De laatste meters in Chicago stak de Keniaan, hier en daar zwaaiend, al vrolijk zijn armen in de lucht. Het kostte hem misschien wel een seconde of vijf op zijn eindtijd, zei hij later in een interview. En na de race plofte hij niet neer, maar holde hij vrijwel meteen met ferme tred langs het publiek, een Keniase vlag achter zich aan wapperend.
Dit jaar beloofde een belangrijk sportjaar voor Kiptum te worden: bij de marathon van Rotterdam, in april, zou hij een gooi doen naar een nieuw wereldrecord – en misschien wel onder die 2 uur duiken. En bij de Olympische Spelen van Parijs, die in juli beginnen, was hij grote kanshebber voor het goud.
Verkeersongeluk
Het zal er niet van komen: Kiptum (24) raakte zondag met zijn auto van de weg in het westen van Kenia en botste tegen een boom. Hij overleed ter plekke. Ook zijn Rwandese coach Gervais Hakizimana (37), die in de bijrijdersstoel zat, overleefde het ongeluk niet. Een derde inzittende raakte zwaargewond.
Nadat het nieuws bekend was gemaakt, regende het ontzette reacties. „Een ongelofelijke sporter, die een ongelofelijke erfenis achterlaat”, aldus de voorzitter van World Athletics, Sebastian Coe. „Kiptum was onze toekomst”, zei de Keniase president William Ruto. En ook zijn 39-jarige landgenoot Kipchoge deelde zijn medeleven. „Een atleet die een heel leven voor zich had om ongelofelijke grootsheid te bereiken”, schreef hij maandag.
Op blote voeten
Kelvin Kiptum Cheruiyot (1999) groeide op in het westen van Kenia, in Chepkorio. Langeafstandslopen is in die regio alomtegenwoordig: de hoogte van het gebied (zo’n 2.500 meter) is ideaal en daarbij is hardlopen een manier om aan de armoede te ontsnappen. Omdat zijn school aan een trainingsparcours lag, zag Kiptum van kinds af aan bijna dagelijks lopers voorbij komen.
Anders dan veel andere Kenianen begon Kiptum zijn hardloopcarrière niet op een 400-meterbaan: er was geen geld om hem naar de dichtstbijzijnde atletiekbaan, veertig kilometer verderop, te sturen. In plaats daarvan startte hij al op jonge leeftijd op de weg.
Lange tijd liep hij zonder coach. Pas in 2020 ging hij met Hakizimana werken, al kende die Kiptum al langer. „Als we sessies in de heuvels deden, in het bos dichtbij zijn huis, volgde hij ons als kleine jongen, op zijn blote voeten, nadat hij voor de geiten en de schapen had gezorgd”, herinnerde Hakizimana zich in een interview.
Kiptum, die aanvankelijk vooral halve marathons liep, maakte december 2022 in Valencia zijn debuut op de marathon. Hij was toen al opgepikt door het Belgische sportbureau Golazo. Zijn race in Valencia was meteen een groot succes: Kiptum won en liep met zijn 2.01.53 bovendien de vierde marathontijd ooit.
Opvallend genoeg was het tweede deel van Kiptums race sneller dan het eerste. Zo’n negative split zou hij ook laten zien bij de marathon van Londen in april 2023, die hij won in 2.01.25, en bij die van Chicago.
Lees ook Kiptum mikt op wereldrecord in Rotterdam
Een marathon per dag
Nadat Kiptum in oktober zijn wereldrecord liep, werd hij in interviews gevraagd naar zijn geheim. „Ik eet, ik slaap, ik herstel”, antwoordde hij dan veelal.
Kiptum maakte heel veel trainingsuren: dagelijks liep hij ongeveer een marathon, een kleine 300 kilometer per week. Zijn vrouw en twee jonge kinderen – op zijn zestiende werd hij voor het eerst vader, niet ongewoon in Kenia, zei hij er zelf over– zag hij alleen op zondag. „Dat is een bewuste keuze, om volledig op het trainen te kunnen focussen”, vertelde Kiptum in een interview met de Belgische krant De Tijd.
In datzelfde gesprek keek hij ook nog even terug op zijn prestatie in Chicago. In de ochtend na de marathon was hij doodleuk nog even een stukje gaan joggen, zo bleek. „Ik had nergens last van.” Volgens hem was dat ook toe te schrijven aan de hardloopschoenen die hij droeg, de Nike Dev 163. Een prototype, licht en met veel vering, waarvan hij voor elke wedstrijd een nieuw paar kreeg.
Overigens had hij de schoenen die hij in Chicago droeg nooit meer teruggezien, vertelde Kiptum. Iemand van World Athletics had ze meegenomen. Hij had gehoord dat ze dat paar ergens wilden tentoonstellen.
Maar Kiptum was van plan ze terug te vragen, zei hij. Als aandenken. „Ooit wil ik aan mijn kleinkinderen kunnen tonen waarmee ik het wereldrecord op de marathon brak.”
