Jumbo stopt met vleespromoties. Het is de eerste supermarkt die van/voor-aanbiedingen op vers vlees de deur uit doet. Hiermee is Jumbo de eerste supermarkt die aan de prijsknop draait om te bereiken dat in 2030 nog maar 40 procent van de eiwitconsumptie uit dierlijke producten komt (een overheidsdoel waaraan verschillende supermarkten zich gecommitteerd hebben). Nu is dat gemiddeld nog 60 procent.
De stuntstop geldt niet voor vleeswaren, borrelhapjes en vlees dat in andere producten verwerkt is. Vlees verdwijnt ook niet uit de folders en het huismagazine Hallo. Desalniettemin is het een gedurfde stap, vindt consumptieonderzoeker Hans Dagevos (Wageningen University & Research). „Vlees is een klantentrekker en belangrijk voor de omzet. Dus deze beslissing kan pijn doen.”
Dagevos vindt het ook dapper dat Jumbo hier als eerste mee komt. „Retailers durven normaal gesproken niks als anderen niet meedoen. Dit is bovendien een maatregel die ontmoedigt. Meestal wijzen supermarkten vooral op hun groeiende plantaardige aanbod en laten de keuze aan de klant. Dat is makkelijker, dat doet geen pijn.”
‘Grote bewondering’
Dierenwelzijnsorganisatie Wakker Dier, die al veertien jaar actievoert tegen kiloknallers en op die manier de plofkip uit de supermarkt kreeg, heeft „grote bewondering voor de moed” om vers rund-, varkens- en kippenvlees uit te zonderen van aanbiedingen. Vooral vanuit de gedachte dat „dieren de prijs betalen” van goedkoop vlees, aldus Collin Molenaar van Wakker Dier. Daarnaast wijzen ze op de milieu-impact van vlees en de gezondheidsvoordelen van een plantaardiger eetpatroon.
Het heeft wel even geduurd voordat Jumbo deze stap nam, zegt een woordvoerder. „We hebben doorgerekend hoe we het tussendoel halen, 50:50 [dierlijk en plantaardig eiwit] in 2025. Dat is geen sinecure, dan moet je aan meer knoppen draaien. Om de balans op het bord te verbeteren bieden we ook een breder plantaardig assortiment.”
Tegelijkertijd benadrukt Jumbo dat het stoppen met aanbiedingen past bij het beleid om elke dag lage prijzen te garanderen, een van de zogeheten zeven zekerheden van Jumbo – het imago van een betaalbare supermarkt voor iedereen moet worden bewaakt.
‘Barbecuekoning van Nederland’
De dilemma’s van de supermarkt waren te zien toen NRC negen maanden meeliep met de nieuwe topman Ton van Veen. Duurzame doelen halen lukt alleen als Jumbo minder dierlijke en meer plantaardige eiwitten gaat verkopen, hield een duurzaamheidsmedewerker voor. „We willen vooroplopen, dus doe dat dan ook hier”, zei een directielid. „Maar we zijn ook trots dat we de barbecuekoning van Nederland zijn”, riposteerde een andere directeur. „Dat botst.” Jumbo besloot zich wel te committeren aan de eiwittransitie en het doel van 60 procent plantaardig in 2030, maar ook om er niet te veel de aandacht op te vestigen.
De vraag is ook hoe activistische boeren op het Jumbo-besluit zullen reageren. Boerenorganisaties pleiten voor eerlijke prijzen en minder stunten, maar nog niet duidelijk is of minder aanbiedingen de boer iets opleveren. Tegelijkertijd zijn er boeren die zich verzetten tegen het promoten van een meer plantaardig eetpatroon. Eerder deze maand stopte Albert Heijn met een campagne van het plantaardige Blue Band Roombeter nadat boeren zich boos hadden gemaakt over de tekst: ‘Nog steeds liever koeienboter? Typisch kuddegedrag.’
De laatste vleesaanbiedingen zullen eind mei in de winkel liggen. Eerder stoppen lukte niet, omdat er zoals de woordvoerder zegt „nog een hele keten achter zit”. Mogelijk kan Jumbo zo nog net een stukje van het barbecueseizoen meepakken.
