De zalvende stem van de in 2019 overleden Amerikaanse soulzanger James Ingram schalt door de speakers van Paradiso. ‘One Hundred Ways’ kabbelt heen en weer, tot het publiek de sample herkent: die ene, gevoelige synthesizersolo van Quincy Jones. Dan schiet opeens de beat als een pijl uit een boog de zaal in, en rapt Yasiin Bey op het perfecte moment op het ritme van ‘Rhymes like Dimes’, de iconische track van de eigenzinnige, wijlen rapper MF Doom (1971-2020).
Bey (voorheen bekend als Mos Def) brengt vanavond een ode aan MF Doom, de alias van zijn generatiegenoot Daniel Dumile. In Parijs deed hij het in januari ook al twee keer. Die shows waren zo snel uitverkocht dat hij er eentje aan vastplakte in Amsterdam. Ook Paradiso was binnen luttele minuten uitverkocht. Bijzonder: Bey zei in 2016 te stoppen met muziek, en leefde jaren onder de radar in Kaapstad. Hier wilde iedereen dus bij zijn.
De legendarische MF Doom, die stierf als gevolg van een reactie op een medicijn tegen hoge bloeddruk, was een Britse rapper die opgroeide in New York. Immer gehuld in een metalen masker (MF staat voor ‘Metal Face’), gebaseerd op de Marvelschurk Doctor Doom, creëerde hij zijn eigen rap-universum. Hij hulde zowel zijn albumcovers als zijn beats in stripboekstijl: gedetailleerd, barok, vol knallen en vechtgeluiden, over soulvolle jazz samples en audiofragmenten uit films en series. Met aliassen als Viktor Vaughan, The Villain, King Gheedorah, hulde Doom alles wat hij deed in een bepaalde mysterieuze ‘villainy’ stijl. Met succes. Operation: Doomsday, zijn debuutalbum als soloartiest uit 1999, is een mijlpaal in de hip-hopgeschiedenis.
Vaders met hun zoons
Terug naar Paradiso, waar een gemaskerde Yasiin Bey een uur later dan aangekondigd het sober aangeklede podium op wandelt, met muts en een lange gestreepte jas. Hij strooit rozenblaadjes rond en fluit vogeltjes na. Het publiek, dat grotendeels bestaat uit vaders die hun zoons hebben meegenomen, is zichtbaar gespannen. Dit moet wel legendarisch worden, had pa beloofd. Wanneer Bey het melancholische ‘Accordeon’ inzet, valt die last in ieder geval van de schouders. De barokke beats van Doom klonken lang niet meer zo goed.
Om in de mystieke geest van Doom te blijven, mag je vanavond niet filmen. Bey wilde er zelfs eigenlijk geen pers bij hebben. We zijn er toch, omdat de show zo uniek is voor hiphopliefhebbers. Maar Bey is allesbehalve mysterieus over zichzelf. Tussen de tracks door preekt hij: „I’m not tripping, I’m aware that I’m a genius. I’m fucking great. I’m anointed by God.” Ook spreekt hij over liefde, haat, oorlog, vergeving en compassie. En over zijn nieuwe project met rapper en producer The Alchemist, waar hij een veelbelovende track van speelt. Er komt dus weer nieuwe muziek aan. Gelukkig maar, want Bey is inderdaad geniaal.
Maar niet zo geniaal als Doom. In Parijs vergat Bey een paar keer de tekst – niet gek, gezien de ingewikkelde rijmschema’s van Doom. Dat gebeurt in Amsterdam niet, al start hij ‘Fancy Clown’ halverwege wel opnieuw op. Hij wil het perfect doen. „Wat jullie nu horen is een van de mooiste en ingewikkeldste stukken poëzie in de Engelse taal”, stelt hij. Het publiek joelt instemmend. Bey is meer aan het voordragen dan aan het optreden. En precies dat maakt de show een succes: een mc, een dj, geen poespas, geen lasers, geen confetti. Gewoon een genie dat een ode brengt aan een andere geniale kunstenaar. Het draait vanavond om het ambacht, R-A-P: Rhythm And Poetry.
