In de Küche für Alle wordt ook tijdens de ontruiming van Lützerath stug doorgekookt

Zeker duizend politieagenten proberen vanaf acht uur ’s ochtends het bezette dorpje Lützerath te ontruimen. In de boomhutten in het bos, in de schuren en huizen van Lützerath zitten woensdag nog honderden activisten. Hoeveel precies, weet niemand.

Het is nog donker als de politie met een grote overmacht het dorp inneemt. Een paar activisten verzetten zich in eerste instantie fel, enkelen gooien met stenen en flessen, er vliegt een molotovcocktail richting politie. De situatie stabiliseert zodra de politie zich even later overal in het dorp heeft geposteerd, en de groepjes activisten in boomhutten, schuren en op driepotige houten constructies heeft omsingeld. Vanaf dat moment peutert de politie de activisten één voor één uit hun stellingen, waarna ze in een houdgreep of aan handen en voeten worden afgevoerd.

De politie houdt er rekening mee dat het tot vier weken kan duren om alle activisten uit Lützerath te halen. In februari moeten de bomen in het dorpje worden gerooid, de bebouwing moet naar de grond om de weg te ruimen voor de bruinkoolbaggers. Een rondgang langs verschillende stellingen van de activisten.

Kapel van tentdoek

Een van de eerste actiegroepen die woensdagochtend door de politie wordt weggevoerd, is de religieuze actiegroep Kirchen im Dorf lassen. Al vroeg moet het groepje mensen van middelbare leeftijd de stelling opgeven. Hun grote gele kruis dragen ze voor zich uit als ze door de politie, met helmen en wapenstokken, het dorpje uit worden gedreven.

De actiegroep verzet zich tegen de sloop van de kerken in het bruinkoolgebied, en vindt het verder aanwakkeren van de klimaatcrisis ook onchristelijk. Eén vrouw verzet zich bij het kapelletje van blauw tentdoek, en wordt door de politie aan handen en voeten weggedragen. Op het kleine altaar voor het tentje blijven een paar flakkerende kaarsen achter en een half opgedronken kopje koffie.

Lees ook: Activisten in Duits ‘bruinkooldorp’ zetten zich schrap voor ontruiming

Hof von Eckhardt: schuur

De hoeve van boer Eckhardt Heukamp is een prominente plek in Lützerath. Heukamp procedeerde tot april vorig jaar tegen het besluit om het dorp af te graven, en is daarmee de geestelijk vader van het verzet in Lützerath. Nu is de binnenplaats van zijn hoefijzervormige hoeve gebarricadeerd met puincontainers en oud meubilair. Bovenop die constructie speelt een gemaskerde activist een stuk van Ravel op een piano. Op de binnenplaats wordt nog een vuurtje gestookt. De sfeer is gelaten, ondanks de enorme politiemacht achter de containers en om de boerderij heen.

Activist Linde uit Oost-Nederland, begin twintig, is sinds een paar dagen in Lützerath en laat de hooizolder boven de schuur zien. Het is er pikdonker, maar in de grote ruimte onder het dak is het geroezemoes van tientallen mensen te horen. Sommigen hebben hoofdlampjes op, in het schijnsel zijn plukjes stro te herkennen, matjes, slaapzakken en rugzakken.

Het idee is om het luik naar de zolder te barricaderen met bakstenen zodra de politie in de buurt komt. „We hebben eten voor tenminste een week. Blikken ravioli, groente, chili sin carne, alles vegetarisch of veganistisch.” En nee, er is afgesproken dat ze dat eten niet op een gasstelletje zullen opwarmen tussen al dat stro.

Hof von Eckhardt: woonhuis

Onder de activisten van Lützerath bestaat een onuitgesproken hiërarchie. Anders dan de activisten op de hooizolder, zijn de mensen die in het oude woonhuis van Eckhardt Heukamp leven vaak al maanden of zelfs jaren in Lützerath voor het verzet.

In een slaapkamer op de eerste verdieping houdt Petra Schumann (53) een beeltenis van Heukamp uit het raam. Buiten staat een rij agenten opgelijnd. Schumann komt oorspronkelijk uit het buurdorp Immerath, dat pal naast Lützerath lag, maar in 2018 met de grond gelijk is gemaakt voor de bruinkoolwinning. Nu wijst er niets meer er op dat naast Lützerath ooit een ander dorp lag.

„Dat mensen uit de regio worden verdreven maak ik nu al veertig jaar mee”, zegt Schumann. Zij vindt het belangrijk dat dat tenminste niet stilletjes gebeurt, ook al zal ze zich niet verweren als de politie het huis binnendringt en haar verzoekt te gaan.

Achter de politielinie stellen zich mensen in oranje hesjes op. Zij horen bij een privaat beveiligingsbedrijf, in dienst van energieconcern RWE. Doorgaans beveiligen zij de machines en het terrein van RWE – op de dag van de ontruiming werpen ze zich op als assistenten van de politie. De arrestanten worden afgevoerd in een RWE-bus. Schumann: „Het is zo typisch: de staat regeert hier met hulp van RWE. Noordrijn-Westfalen is zo diep verweven met RWE. Ik noem Noordrijn-Westfalen ook wel ‘NRWE’”.

‘Küfa’

In de Küche für Alle wordt ook tijdens het beleg stug doorgekookt. Acht activisten snijden uien, kool en pompoen voor linzensoep. Ze weten niet hoeveel van hun mede-activisten in de gelegenheid zijn een bordje op te halen, maar rekenen nu nog op ruim honderd te voeden monden.

De tactiek van de politie is onder andere om de mensen in boomhutten en in andere constructies te isoleren, zodat niemand hun meer eten kan brengen of anderszins kan ondersteunen. Dus doet de verzorgingsploeg heimelijk een beroep op de vrij rondlopende pers.

Aan een touwconstructie in een boom hangt in een alpinistengordel student Aaron, 26 jaar, uit Freiburg im Breisgau. Hij vraagt of hem iets te eten toegegooid kan worden. Rond het middaguur hangt Aaron er een uur of drie. Hij weet niet hoe lang hij het volhoudt, hij is een beginner, geeft hij toe, en was voorheen alleen op demonstraties voor het klimaat. Hij weet bijvoorbeeld niet wat te doen als hij naar de wc moet. Zijn buurman, meer ervaren, weet het wel en zegt dat hij een luier aan had moeten trekken. Naast hem op de stam schiet een eekhoorntje naar boven.

Lees ook deze reportage: Het Duitse dorp dat moest verdwijnen, en toen toch niet. Intussen werd Keyenberg een spookdorp

Lützi Wäldchen

Tussen het centrale plukje bomen in Lützerath, dat liefkozend het Lützi Wäldchen wordt genoemd, staat het Groenen-Bondsdaglid Kathrin Henneberger. Op het kaartje op haar borst staat dat ze hier is als „parlementair waarnemer”, om te zien of alles geordend verloopt. Maar Henneberger staat hier ook als activist: in 2016 bezette Henneberger (35) het Hambacher Forst, dat toen gerooid dreigde te worden voor bruinkool. Het Hambacherbos, dat uiteindelijk mocht blijven staan, is hét succesverhaal van het klimaatprotest.

Des te wranger dat het Hennebergers partijgenoten zijn, de landelijke minister van Economie Robert Habeck, en die van Noordrijn-Westfalen Mona Neubaur, die hun fiat gaven voor de bruinkooldelving onder Lützerath. De partij is verdeeld over de juistheid van het besluit, velen vinden het een te groot compromis. In het najaar op een partijcongres van de Groenen mist een motie om Lützerath te redden maar net een meerderheid. „Ik kan me op dit moment niet bezighouden met mijn partijgenoten in Berlijn”, zegt Henneberger afwerend. „Mijn rol is nu te kijken of het hier met iedereen goed gaat.” Maar ze krijgt veel ondersteuning van haar fractie in de Bondsdag: „Niemand vindt het goed wat hier gebeurt”, verzekert ze. „Misschien is het naïef maar ik heb nog altijd hoop dat men een politieke oplossing vindt en Lützerath niet wordt afgegraven.”