ILT: gebruik vervuilende motoren op Schiphol moet omlaag

Schiphol schiet ernstig tekort bij het aanbieden van technische voorzieningen op het landingsplatform, die ervoor moeten zorgen dat bagagemedewerkers en ander personeel buiten bij de vliegtuigen geen schadelijke uitstoot inademen.

Dat concludeert de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) dinsdag. Schiphol, de grondafhandelingsbedrijven die onder meer zorgen voor de koffers en de luchtvaartmaatschappijen moeten binnen een maand een plan opstellen om de werkomstandigheden op het platform te verbeteren.

Het onderzoek van de ILT betreft de hulpmotoren die vliegtuigen gebruiken als zij op het platform op de luchthaven geparkeerd staan. Een zogenoemde auxiliary power unit (APU) zorgt dat een vliegtuig kan opstarten en dat er elektriciteit en airconditioning aan boord is.

Kwalijke uitstoot

De hulpmotor werkt op kerosine en zorgt daardoor voor kwalijke uitstoot van onder andere stikstof, zwavel en fijnstof. Medewerkers die de koffers inladen, de catering aan boord brengen en het vliegtuig vol kerosine tanken, moeten dat nu vaak doen in de ziekmakende dampen van de APU.

De ILT, die van oktober 2021 tot juli 2022 onderzoek deed op de platforms, concludeert dat vliegtuigen te vaak de ingebouwde hulpmotor gebruiken. In het luchthavenbesluit van Schiphol (waarin staat hoe een vliegveld mag worden gebruikt en hoeveel er mag worden gevlogen) en in andere regelgeving staat dat vliegtuigen de APU alleen mogen gebruiken als er geen schonere alternatieven beschikbaar zijn voor het draaiende houden van alle apparatuur op het vliegtuig, zoals de airconditioning. De ILT concludeert nu dat er minder schonere voorzieningen beschikbaar zijn op Schiphol dan de luchthaven eigenlijk verplicht is aan te bieden.

Zo moet Schiphol op tenminste 61 platformen een schonere voorziening aanbieden voor het draaiend houden van de airconditioning in het geparkeerde toestel. Die is nu op slechts 39 platformen beschikbaar. Vaak biedt Schiphol alleen een stopcontact voor een mobiele installatie voor luchtzuivering, en geen mobiele airconditioner (wat een schoner alternatief is).

Lees ook: Schiphol wil door minder concurrentie de arbeidsomstandigheden voor bagageafhandelaars verbeteren

De luchthaven heeft de verantwoordelijkheid voor die apparaten verlegd naar de grondafhandelingsbedrijven. „Uit het onderzoek blijkt dat dit uitbesteden niet werkt”, schrijft de ILT.

Grondafhandelingsbedrijven worden ingehuurd om onder meer de bagage te verwerken en passagiers in te checken. De bedrijven hebben op dit moment te maken met zo’n groot personeelstekort dat Schiphol in de komende maanden mogelijk toch het aantal reizigers zal moeten beperken. Dat werd afgelopen weekend bekend.

Al jaren punt van zorg

De arbeidsomstandigheden op de luchthaven zijn al jaren een punt van zorg. In december 2021 stelden platformmedewerkers in de Zembla-uitzending ‘Ziek van Schiphol’ (BNN-VARA) dat veel van hun collega’s ernstig ziek zijn geworden tijdens het werk op het vliegveld. De Arbeidsinspectie werkt al maanden aan een onderzoek naar de werkomstandigheden van platformpersoneel, na een handhavingsverzoek van vakbond FNV. Wanneer dat onderzoek is afgerond, is onbekend.

Zowel het onderzoek van de ILT als het te verschijnen rapport van de Arbeidsinspectie kan grote gevolgen hebben voor Schiphol. De ILT en vermoedelijk ook de Arbeidsinspectie zullen de luchthaven oproepen om meer toezicht te houden op de activiteiten op het vliegveld en harder te werken aan de arbeidsomstandigheden bij alle bedrijven op het vliegveld, ook de externe bedrijven van wie diensten worden ingekocht. Schiphol moet waarschijnlijk ook meer investeren in elektrische voertuigen en ander materieel dat minder uitstoot veroorzaakt. Dat zijn investeringen van vele miljoenen euro’s.