Hoe ziet de wereld er in 2040 uit als we AI zonder regulering toelaten?

Artificiële intelligentie (AI) is „een systeemtechnologie”, schreef de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in 2021. „Met een grote impact op de samenleving, die vooraf niet kan worden voorzien.” Zoals elektriciteit. Of de verbrandingsmotor.

AI-technologie bestaat al sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw, maar is pas sinds kort echt doorgebroken. Het gaat daarbij om algoritmes die beïnvloeden wat we kopen, kijken, stemmen of lezen. Om zelfrijdende auto’s. Gezichtsherkenning. Medische diagnoses. Chatbots.

Sinds OpenAI een jaar geleden ChatGPT lanceerde is, aldus Microsoft-oprichter Bill Gates, „de eeuw van AI” definitief aangebroken. Alle grote techbedrijven bouwen en trainen eigen taalmodellen en verwerken AI-technologie in al hun producten. Toenemende computerkracht maakt de modellen slimmer en slimmer. De nieuwste versie van OpenAI’s taalmodel GPT, die volgend jaar uitkomt, is naar verwachting tien keer krachtiger dan de vorige.

Tot voor kort werd AI vooral ingezet voor nogal specifieke taken – een potje schaak winnen, of een persoon op een foto herkennen. Maar met de recente ontwikkeling van de taalmodellen is artificial general intelligence (AGI) binnen handbereik, voorspellen wetenschappers. Machines die állerlei taken uitvoeren, op een abstract niveau kunnen ‘nadenken’ en zich aanpassen aan nieuwe situaties.

Er zijn zelfs prominente ondernemers, onder wie Teslabaas Elon Musk, en AI-wetenschappers die geloven dat AI binnen afzienbare tijd álles kan wat mensen nu als werk beschouwen. Een samenleving waar de mens niets meer hoeft. Waar alles geregeld is.

De grote vraag is: hoe leiden overheden dit in goede banen? Wat gebeurt er als we ons niet goed voorbereiden op deze technologische revolutie?

Wat gebeurt er als er nooit wetgeving komt voor AI-bedrijven, zoals de Europese AI Act waar nu druk over onderhandeld wordt? En waardoor de samenleving dan, aldus de WRR, „wordt opgescheept met een technologie die onze belangen niet dient”?

NRC vroeg zes wetenschappers om, voor één keer, hun fantasie de vrije loop te laten en het leven te schetsen van een Europese burger in 2040. Zo ziet, volgens hen, onze wereld eruit als de overheid de komende jaren helemaal niets doet.

Lees ook: Techlobby wil Europese AI-wetgeving afzwakken

Regels

‘De wet overtreden kan niet meer’

Empathischer

‘Even de chat-huisarts van Microsoft bellen’

Efficiënter

‘Wij stemmen jouw voeding af en plannen jouw dag’

Planeet

‘Ik ben een trotse AI-veganist’

Bezorgdheid

‘Montessori? Te moeilijk’

Virtualrealitybril

‘De AI-assistent meet mijn oogbewegingen’

Nieuwsbrief NRC AI Exclusief voor abonnees

Stijn Bronzwaer over de nieuwste ontwikkelingen op AI-gebied

Inschrijven Uitschrijven

Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 6 december 2023.