Hoe Richard Krajicek van een stugge solist veranderde in een sociale teamspeler

Paul Haarhuis was verbaasd toen hij hoorde dat Richard Krajicek in 2003 de nieuwe toernooi-directeur van het ABN Amro World Tennis Tournament werd. „Richard was een fantastische tennisser, daar bestond geen twijfel over,” zegt de 56-jarige Davis Cup-captain en oud-proftennisser twintig jaar later in het Groningse Martiniplaza. „In de omgang met mensen daarentegen was hij heel erg matig. Echt een einzelgänger. Allesbehalve iemand die over de vaardigheden beschikte om een groot toernooi te managen. Want daar komt veel meer bij kijken dan het kennen van de tenniswereld. Maar Richard heeft me verrast. Hij is uitgegroeid tot een heel goede toernooidirecteur.”

De conclusie van Haarhuis en anderen die NRC voor dit verhaal sprak is helder: de in zichzelf gekeerde toptennisser die worstelde met zijn imago groeide in twee decennia uit tot het boegbeeld van één van de best bezochte indoortoernooien ter wereld.

„Richard vond het vroeger helemaal niks om in de aandacht te staan”, vertelt Haarhuis. „Als er ergens een praatje moest worden gehouden liet hij dat liefst aan anderen over. Nu is het vanzelfsprekend voor hem een zaal met sponsors toe te spreken.”

Als tennisser was Krajicek stug en introvert. Alsof er een muur om hem heen stond. Van zijn mobieltje kenden hooguit tien mensen het nummer. Als anderen hem dan toch te pakken kregen, nam hij resoluut een nieuwe. „Hij was ook niet bepaald een collega die je even wilde bellen als je een vraag had”, stelt oud-prof Raemon Sluiter. „Wel grappig om te zien dat hij als toernooi-directeur aan spelers dingen vroeg waar hij zelf altijd een hekel aan had.”

Jos van der Vegt is nog niet vergeten hoeveel moeite het hem kostte om Krajicek in 2001 aan de lijn te krijgen. „Dat ging alleen via zijn manager”, zegt de ex-directeur van Ahoy. „Richard en ik kijken nog weleens lachend terug. We zijn allebei heel blij hoe het is uitgepakt. Want het had ook faliekant fout kunnen gaan.”

Het had ook faliekant fout kunnen gaan

Jos van der Vegt ex-directeur van Ahoy

Van der Vegt maakte in 1996, het jaar dat Krajicek Wimbledon won, als directeur de overstap van de Kuip naar Ahoy. De organisatie van het tennistoernooi was destijds in handen van de Rotterdammer Wim Buitendijk, die jaar in, jaar uit door Ahoy werd ingehuurd. „Er zat geen groei in, er moest iets gebeuren”, legt Van der Vegt uit. „Maar ik wist ook dat ik daar geen vrienden mee zou maken. Het toernooi moest een nieuw gezicht krijgen.” Van der Vegt komt in zijn zoektocht naar een opvolger voor Buitendijk uit bij de beste Nederlandse tennisser ooit: Krajicek. De voormalige nummer vier van de wereld is dan nog actief in het profcircuit, maar ziet door een hardnekkige elleboogblessure het einde naderen. Van der Vegt spreekt in het geheim met Krajicek af in het Haagse Hotel Des Indes. „Ik zei gekscherend tegen hem: ‘We zien in jouw een nieuwe toernooi-directeur, maar ik heb geen idee of we je kunnen betalen’.”

Geboren Rotterdammers

Volgens Van der Vegt was er meteen een klik tussen de twee geboren Rotterdammers. De beloning was voor Krajicek van ondergeschikt belang, merkte hij. „In mijn ogen was er geen twijfel mogelijk: Richard was de man die het toernooi nodig had.”

Van der Vegt kwam er snel achter dat lang niet iedereen zo positief was gestemd over Krajicek. „Ik reed met een goed gevoel naar het hoofdkantoor van ABN Amro in Amsterdam, maar daar kreeg ik geen applaus. De bank zette grote vraagtekens bij zijn imago. Op de weg terug dacht ik: ‘Shit, hoe komen we hier uit’. Maar ik heb voet bij stuk gehouden”.

Ernst Boekhorst, van 2007 tot 2022 verantwoordelijk voor de sponsorportefeuille bij ABN Amro, beaamt dat. „Er waren inderdaad reserves bij mijn voorgangers”, zegt Boekhorst, die eind vorig jaar bij de bank vertrok. „Het grote publiek heeft het misschien niet gezien, maar Richard heeft wel een paar jaar nodig gehad om in zijn rol te groeien. Later maakten we ons juist zorgen dat hij zou stoppen. Zoals in 2011 toen Krajicek overwoog zich kandidaat te stellen als CEO van de ATP-Tour. Gelukkig is hij gebleven.”

Krajicek kreeg in 2003 na zijn nederlaag in de tweede ronde een staande ovatie van het publiek in Ahoy. Het was zijn laatste optreden als tennisser in Rotterdam. Achter de schermen heerste een rouwstemming door het gemis van toernooi-directeur Buitendijk, die drie maanden voor zijn twintigste en laatste editie overleed. „In emotioneel opzicht was dat een loodzwaar toernooi”, verzucht Van der Vegt. Buitendijk was het allerminst mee eens geweest dat hij plaats zou moeten maken voor Richard Krajicek. „Ik ben benieuwd. Misschien beschikt Krajicek wel over mysterieuze krachten”, zei Buitendijk in februari 2002 in NRC op ironische toon over de sportieve impuls die Krajicek het toernooi moest geven.

Toen Krajicek in september 2003 aan zijn eerste vergadering als toernooi-directeur begon, wisten zijn directe medewerkers dat hij een uitstekend onderhandelaar was. Tot ongenoegen van Krajicek maakte Buitendijk ooit bekend dat de Nederlandse tennisser voor zijn deelname in 2001 een bedrag van 150.000 dollar (140.000 euro) vroeg. Nu stond hij aan de andere kant van de tafel en presenteerde meteen het beste deelnemersveld ooit. Over de bedragen waarmee hij Roger Federer, Juan Carlos Ferrero, Lleyton Hewitt en Tim Henman wist te lokken liet hij zich niet uit.

Hij ging zijn eigen weg in zijn transformatie van topsporter naar topmanager. „Het was bijzonder dat Richard als tennisser die overstap maakte”, zegt Jolanda Jansen, de huidige Ahoy-directeur, die in 2004 namens Ahoy bij het toernooi betrokken werd. „De aantrekkingskracht van het toernooi op sponsors en publiek werd zichtbaar groter. Als Richard door het vip-dorp liep, leek hij wel een popster.”

Toch vertoonde Krajicek geen sterallures. Hij ontpopte zich tot micromanager. Hij ontfermde zich over de proftennissers, stond in contact met de tennisorganisatie ATP en besteedde aandacht aan de sponsors. En aan het begin van zijn tweede leven zocht hij de media juist op om zijn toernooi te promoten. Persoonlijk assistent Hans van der Veen kan er nog om lachen. „Richard was in 2004 overal. Van ontbijttelevisie tot kookprogramma’s. En van De Telegraaf tot het Jeugdjournaal. Hij stond echt iedereen te woord.”

Cynische humor

Jolanda Jansen zag aanvankelijk met enige verbazing hoe de nieuwe directeur zich met alles bemoeide. „Hij voelde de druk om overal bovenop te zitten.” Toen Krajicek aan het einde van zijn eerste week een cheque aan de honderdduizendste bezoeker moest geven, ergerde hij er zich openlijk aan dat de letters ABN Amro op de cheque te klein waren gedrukt.

Hij onderging zijn nieuwe baan als een leerproces waarbij hij zichzelf met zijn soms cynische humor op de been hield. Na de kick-start van 2004 werden de verwachtingen een jaar later met de toernooizege van Federer en een toeschouwersrecord van 108.000 fans overtroffen. „Als oud-winnaar van Wimbledon gingen er deuren voor hem open en kwamen toppers sneller naar Rotterdam”, zegt Raemon Sluiter. Zelf werd Sluiter in 2005 door Krajicek tegen zijn zin ingedeeld op de maandagmiddag om zo wat extra kaarten te verkopen. Sluiter verloor van Guillermo Coria, en lag eruit voordat het toernooi goed en wel begonnen was. Sluiter en uitte zijn onmin in de media. Krajicek was zich van geen kwaad bewust. Het was een les voor hem. Bij het maken van het speelschema kon hij onmogelijk iedereen te vriend houden.

In de loop der jaren leerde Krajicek dat hoge startgelden niet automatisch wereldtoppers lokten. In dat opzicht was 2006 een dramatisch jaar. De beoogde finale tussen de aangekondigde Federer en Nadal bleef uit: het werd Radek Stepanek tegen Christophe Rochus. Een jaar later was bij gebrek aan bekende namen Nikolai Davidenko als eerste geplaatst.

Krajicek zorgde voor een revival door twee keer op rij Rafael Nadal naar Rotterdam te halen. Daarvoor zette hij zijn persoonlijke relatie met Nadal in. Hij ging tijdens een vakantie op Mallorca bij hem langs met zijn gezin. Dat werkte. Wel moest er een fors startgeld op tafel komen en paste Krajicek de snelheid van baan en de ballen aan de Spanjaard aan.

Nadal kwam nooit tussen de winnaars te staan, en Krajicek had er vrede mee dat Andy Murray het toernooi in 2009 ten koste van Rafa won. In 2018 zag hij met Federer als winnaar alsnog zijn droomscenario uitkomen. De dan 36-jarige Zwitser kroonde zich tijdens het toernooi tot de oudste nummer één van de wereld. Het hoogtepunt voor Krajicek in twintig jaar Ahoy.

Na de coronauitbraak werd het toernooi in 2021 en 2022 mede door de jaarlijkse bijdrage van 3 miljoen euro overeind gehouden door titelsponsor ABN Amro. Het viert nu zijn vijftigste editie. Volgens Ahoy-directeur Jansen liet Krajicek vooral in de moeilijke tijden zien dat het toernooi hem aan het hart gaat. Jansen: „Richard is nog altijd erg betrokken bij alles, maar weet daar waar nodig afstand te houden. Hij is misschien niet meer voor iedereen die bekende tennisser, maar hij heeft nog wel een natuurlijk overwicht. En hij is boven alles een teamspeler geworden.”