Het Oekraïense verzet richt zijn vizier op collaborateurs

Melitopol Het zuidelijke Melitopol wordt beschouwd als het officieuze centrum van het Oekraïense verzet. Vanaf het begin van de oorlog is het al een broeinest van ondergronds verzet tegen de Russen en hun helpers.

In oktober ontplofte in Melitopol een autobom bij het pand waarin de pro-Russische tv-zender ZaTV is gevestigd.
In oktober ontplofte in Melitopol een autobom bij het pand waarin de pro-Russische tv-zender ZaTV is gevestigd. Foto EPA

Het was maar een kort berichtje, maandagochtend op de website van het Oekraïense Nationale Verzetscentrum: ‘Auto met collaborateur opgeblazen in Melitopol’. De inzittende van het voertuig in het „tijdelijk bezette Melitopol” was volgens het bericht Maxim Zoebarev, Oekraïens medewerker van het Russische bestuur in het bezette zuiden van het land. Hoe het doelwit van het lokale Oekraïense verzet eraan toe is, was kort na de aanslag niet bekend.

In het licht van de oorlog die Rusland ruim een jaar geleden ontketende in Oekraïne lijkt het een speldenprik, maar het ondergrondse verzet speelt een grote rol in de strijd tegen de Russische bezettingsmacht. Dat geldt zeker in Melitopol, een stad in de zuidelijke provincie Zaporizja die voor de oorlog zo’n 150.000 inwoners telde. Daarvandaan komen al sinds de invasie met grote regelmaat berichten over aanslagen op Russische gezagsdragers of hun Oekraïense helpers, op infrastructurele knooppunten, of op militaire doelwitten als munitiedepots, brandstofvoorraden of opslagplaatsen voor legermaterieel.

Melitopol wordt al sinds de Russische invasie beschouwd als het ‘officieuze centrum’ van het Oekraïense verzet tegen de bezetter, zo schreef de Kyiv Post in november. Sterker: het Institute for the Study of War (ISW), een vooraanstaande Amerikaanse denktank, toont de regio rond Melitopol op zijn dagelijkse interactieve landkaart van Oekraïne nog altijd als een gebied dat niet volledig onder controle staat van het Russische leger – vooral door het actieve Oekraïense verzet.

Voorjaarsoffensief

Melitopol, ‘stad van de honing’, is niet alleen een belangrijk centrum voor Oekraïense partizanen, de strategisch gelegen stad kan van grote betekenis zijn bij de plannen voor het voorjaarsoffensief die de Oekraïense legertop aan het maken is. Met de komst naar Oekraïne van steeds meer westerse tanks en infanteriegevechtsvoertuigen komt het moment voor een grootschalig tegenoffensief, of aanvallen op meerdere plaatsen langs de frontlinie, snel dichterbij.

Ondergronds verzet

Maar net als in andere steden in het zuiden van Oekraïne ontstond er een actief, ondergronds verzet onder de burgerbevolking, getuige de vele aanslagen op Russische bestuurders en Oekraïense collaborateurs. Zo kwam drie weken geleden Ivan Tkach om het leven toen zijn auto explodeerde. Hij werkte voor de Russen bij het transport van militairen en huurlingen van de Wagner Groep vanuit Melitopol naar de frontlinie bij Zaporizja. Een week later raakte een politieagent gewond bij een bomexplosie in de stad.

Bij eerdere aanslagen vorig jaar raakten ook verschillende collaborateurs gewond in Melitopol. In augustus was het lokale hoofdkwartier van president Poetins partij Verenigd Rusland het doelwit van een aanslag. Eind april vorig jaar, kort na de inname van Melitopol, bliezen partizanen een belangrijke spoorbrug op die de Russen gebruikten voor militair transport tussen de Krim en de provincie Zaporizja. Begin juli gebeurde dat ook bij een andere spoorbrug bij de stad.

Het Institute for the Study of War kwam eind vorig jaar met een lange lijst van aanslagen en andere daden van sabotage door het verzet. Zo verspreidden verzetsmensen pamfletten waarin zij een premie zetten op het hoofd van Oekraïense collaborateurs, zoals gebeurde in Melitopol. Daar werden beloningen van (omgerekend) tienduizend dollar beloofd aan degene die een succesvolle aanslag wist te plegen op de door de Russen aangestelde burgemeester, Jevhen Balytksy.

Daarnaast is het ondergrondse verzet van groot belang voor het Oekraïense leger door de informatie die het verzamelt over Russische troepenconcentraties en opslagplaatsen.

Lees ook Guerrilla in bezet Oekraïne groeit

Moordaanslagen in Cherson

Verzetsdaden en aanslagen door lokale partizanen zijn ook zichtbaar in andere bezette steden in het zuiden van Oekraïne. Onder meer in Cherson, dat eind vorig jaar weer in Oekraïense handen kwam, zijn moordaanslagen op Russen en Oekraïense handlangers gepleegd. Soortgelijke verzetsdaden in het zuiden zijn gemeld vanuit Nova Kachovka, Skadovsk, Berdjansk en Enerhodar, waar de kerncentrale Zaporizja is gevestigd.

Het is gissen of Melitopol onderdeel is van de plannen voor het aanstaande Oekraïense voorjaarsoffensief, maar dat lijkt zeer waarschijnlijk. Een Oekraïense doorbraak aan het front ten zuiden van de stad Zaporizja zou de weg richting Melitopol kunnen openen, waarmee de landbrug naar de Krim wordt afgesneden. Rusland zou dan alleen nog via de vorig jaar aangevallen Krimbrug bij Kertsj over land toegang hebben tot de Krim. Ook opent het de weg naar Berdjansk en Marioepol in het oosten, de twee bezette havensteden aan de Zee van Azov.

Explosies

Melitopol is de afgelopen maanden verscheidene keren bestookt door Oekraïense raketten of drones – het is niet altijd bekend welke wapens het leger gebruikt.

Zondag waren in de stad zes explosies te horen bij een depot waar volgens de uitgeweken Oekraïense burgemeester van de stad, Ivan Fedorov, munitie, brandstof en voorraden van het Russische leger waren opgeslagen. Vorige week voerden de Oekraïense strijdkrachten al een aantal aanvallen uit op Melitopol, waarbij onder meer het spoorwegdepot doelwit was. Ook viel in een groot deel van de stad de stroom uit. Mogelijk waren de Russische communicatielijnen in en rond de stad doelwit van de aanvallen. Volgens een door Rusland aangestelde bestuurder in Melitopol, Vladimir Rogov, zouden de aanvallen zijn uitgevoerd met precisieraketten van het Amerikaanse artillerieraketsysteem Himars, dicht bij de frontlinie in Zaporizja.

Lees verder…….