Hangbrugramp in India is nu politiek, omdat toezicht en goede regels zouden ontbreken

De politie in de West-Indiase deelstaat Gujarat heeft maandag negen mensen opgepakt in verband met het instorten van een hangbrug in de stad Morbi, gelegen aan de Machchhu -rivier. Welke verantwoordelijkheid zij dragen bij de ramp van zondagavond, moet nog in detail blijken. Maar de toedracht van de ramp zal de gemoederen bezighouden. Het dodental overschreed maandag de 140. Veel vrouwen en kinderen zijn omgekomen.

Op het moment van de instorting stonden meer dan vierhonderd mensen op of bij de hangbrug, schatten Indiase media aan de hand van vrijgegeven beelden van een bewakingscamera. De dagjesmensen op de attractie vielen zeker tien meter naar beneden, toen plots de kabels het begaven, de brug overhelde en uiteindelijk in het water stortte. Op de gruizige video’s is te zien dat de voetganger in de donkere diepte verdwijnen – veel mensen probeerden zichzelf zwemmend uit de rivier te redden.

Autoriteiten verklaarden tegenover media dat het modderige rivierbed en troebele water de reddingsoperaties bemoeilijkten. Er wordt rekening mee gehouden dat er nog lichamen onder de brokstukken van de brug liggen.

Onverwacht heropend

De loopbrug is maar 1,25 meter breed, gebouwd om voetgangers ruim 230 meter over de Machchhu te brengen naar een toeristische attractie aan de oever tegenover de stad Morbi. De constructie stamt uit 1877, ten tijde van de Britse overheersing. De brug was dit jaar zeven maanden gesloten voor onderhoud, door het elektrabedrijf dat die taak al een tijd vervult.

Oreva, dat bij Indiase consumenten vooral bekend is van wandklokken, had de renovaties net afgerond en de brug werd pas een week vóór de instorting weer heropend. Zondagavond, kort nadat de ramp zich had voltrokken, wendden lokale bestuurders zich tot Indiase media: het bedrijf zou hen niet hebben geïnformeerd over de heropening. Ook zou een officieel certificaat van goedkeuring van de herstelwerkzaamheden, afgegeven door de gemeente, ontbreken.

Volgens het herstelbedrijf zouden, zeker in het middelste gedeelte van de brug bezoekers hebben geprobeerd „de brug heen en weer te laten schommelen”

De vrijgegeven brug trok dit weekend veel bezoekers, onder meer voor de viering van het hindoeïstische Chhath-festival, waarbij mensen vaak naar het water komen voor rituelen. Uit de video’s is op te maken dat het heel druk was op de nauwe oversteek; er lijkt een uitbundige sfeer te zijn. In een verklaring die Oreva heeft uitgegeven, stelt het bedrijf wel dat het mogelijk te druk was, zeker in het middelste gedeelte van de brug waar „bezoekers probeerden de brug heen en weer te laten schommelen”. Maar Oreva ging niet in op de twijfels die inmiddels worden geuit over de kwaliteit van de werkzaamheden, en zegt een onderzoek naar de oorzaak van de ramp te willen afwachten.

‘Ernstige nalatig’

Buiten het lokale vingerwijzen om, zien anderen in de grote ramp een teken van een breder probleem in de bouw in India, waar toezicht en goede regels zouden ontbreken. Zo beschrijft de Indiase krant The Hindu dat geen partij nog opheldering heeft gegeven over hoe een bedrijf „gespecialiseerd in spaarlampen, wandklokken en e-bikes, de opdracht voor het onderhoud van een meer dan honderd jaar oude brug heeft binnengesleept”. Onder de negen arrestaties zouden ook managers van het bedrijf zijn, volgens televisiezender NDTV, maar de politie noemt geen namen. In de aanklacht wordt het heropenen van de brug wel een „zeer onverantwoordelijke en nalatige stap” genoemd.

Zo leek het er maandag, nog geen 24 uur nadat het bouwwerk het begaf, al steeds meer op dat de tragedie bij Morbi vermijdbaar was geweest. Dat het drama juist heeft plaatsgehad in Gujarat, is daarbij extra saillant: de deelstaat gaat er prat op in de afgelopen jaren dé pionier te zijn geweest voor grote infstractuurprojecten, modernisering en ontwikkeling. Het zogeheten ‘Gujarat-model’ richt zich op de bouw van wegen en luchthavens, en het versterken van het stroomnet. Om dat voor elkaar te krijgen wordt het doen van investeringen door bedrijven vergemakkelijkt en worden er subsidies uitgegeven. Dat beleidsprogramma werd in het vorige decennium vormgegeven door huidig premier Narendra Modi, destijds deelstaatminister. De periode van groei die de deelstaat onder zijn bewind had doorgemaakt, vormde ook een centraal punt in zijn campagne voor het premierschap in het land.

In India wordt infrastructuur vaker aangewend voor symboliek: zo was er eerder veel te doen over de herinrichting van New Delhi, een bouwproject waarmee premier Modi het nieuwe, moderne India wilde inluiden maar dat ook veel kritiek opriep

Paradepaardje premier Modi

Als premier refereert Modi nog regelmatig aan de Gujarat-successen. President Droupadi Murmu noemde het ‘model’ begin dit jaar als de juiste blauwdruk voor ontwikkeling in andere deelstaten. Tegelijkertijd komt er steeds meer kritiek op het model. Politici in Gujarat, ook voormalig partijgenoten van Modi, stellen dat de nadruk op grote bouwprojecten heeft geleid tot meer schulden voor de deelstaat. Bovendien zou de deelstaat in de afgelopen jaren vooral oog hebben gehad voor het bedrijfsleven en daarbij andere pijlers van ontwikkeling en sociale zekerheid hebben genegeerd.

Critici als Gurdeep Singh Sappal, de nationale woordvoerder van oppositiepartij Congress, zien in de brugramp dan ook het bewijs dat zelfs in de deelstaat die als paradepaardje geldt, de ambities van de huidige regering niet worden waargemaakt. Hij deelde op Twitter een lijst met wankele en gemankeerde bouwprojecten. „Ik ben niet alleen bedroefd over Morbi, maar ook boos. Om de zoveel tijd stort er wel iets in”, volgens Gurdeep Singh Sappal, als gevolg van de corruptie die het resultaat is van het beleid van Modi en zijn partij BJP – die ook in de deelstaatregering van Gujarat de dienst uitmaakt.

In de deelstaat zijn aan het einde van het jaar deelstaatverkiezingen. Premier Modi was om die reden al in Gujarat, en toonde zich op een eerder ingeplande partijbijeenkomst geëmotioneerd over de ramp in zijn thuisstaat. Hij wordt dinsdag in Morbi verwacht.