George Miller: ‘ ‘Three Thousand Years of Longing is een eerlijk verhaal over liefde’

Het filmfestival van Cannes vertoont niet alleen films, er komen uit het festival ook weer nieuwe films voort. De Britse actrice Tilda Swinton en de Australische regisseur George Miller – vooral bekend van de Max Max-reeks – leerden elkaar enkele jaren geleden kennen bij een eerdere editie van het festival. Dit jaar waren ze terug in Cannes om interviews te geven voor hun sprookjesfilm Three Thousand Years of Longing, die mede uit die eerste ontmoeting voortvloeide.

„Cannes is elk jaar toch een soort Tinder voor filmmakers. Dat is voor mij een van de mooiste kanten van het festival”, grinnikt Swinton. In Three Thousand Years of Longing speelt ze de letterkundige Alithea Binnie, die in haar hotelkamer in Istanbul bezoek krijgt van een djinn (Idris Elba); een geest die haar omslachtig zijn avontuurlijke levensverhaal uit de doeken doet.

Met Three Thousand Years of Longing heeft Miller een ode willen brengen aan de kracht en de kunst van verhalen vertellen. George Miller: „Ik ben diep beïnvloed door de manier waarop de oorspronkelijke bewoners van Australië het vermogen hebben om met hun verhalen een enorm uitgestrekt grondgebied heel precies en volledig in kaart te brengen. Dat is een van de meest indrukwekkende voorbeelden van de ongelooflijke kracht van verhalen.”

De vertellingen van duizend-en-een-nacht stonden aan de basis van de film. Daarbij is geen sprake van simpele en eenduidige ‘culturele toe-eigening’ door een westerse filmmaker van niet-westers materiaal, meent Miller. De verhalen zijn altijd al voortgekomen uit zeer uiteenlopende bronnen, vertelt hij. „De verhalen zijn in de loop van honderden jaren ontstaan langs handelsroutes die de halve wereld omspanden, van het Midden-Oosten tot in Spanje en bijna tot in China.

Niet één pure bron

„Zulke verhalen die doorgegeven zijn in orale vorm veranderden constant van gedaante en samenstelling. Er is nooit één pure bron geweest waar ze uit zouden zijn voortgekomen. Er was daarbij ook geen sprake van eenrichtingsverkeer, maar juist van een voortdurende kruisbestuiving tussen culturen en religies. De vermenging van culturen is precies wat ons tot mensen maakt.”

Miller is zich altijd sterk bewust geweest van zijn eigen verantwoordelijkheid als verhalenverteller. „Dat geldt zeker voor de Mad Max-films. Die films gaan over heel duistere en gewelddadige thema’s. Mad Max speelt zich af in de omgekeerde wereld: wat in de echte wereld functioneert, functioneert in de wereld van Mad Max niet. Natuurlijk kunnen verhalen grote invloed hebben op mensen. Daar ben ik me altijd zeer bewust van geweest. Maar dat betekent niet dat je de duistere kanten van verhalen daarom maar uit de weg moet gaan.

Lees hier de recensie van ‘Three Thousand Years of Longing’

„Mensen hebben een sterke behoefte aan verhalen met duistere thema’s. Sommige klassieke sprookjes zoals Pinokkio en Hans en Grietje zijn enorm duister. Tegelijkertijd bieden ze een bepaalde oriëntatie op de wereld en het leven. Dat is vermoedelijk de reden waarom zulke verhalen zo geliefd zijn.”

Tegenover de duisternis staat de liefde. Uiteraard worden de djinn en de geleerde in de film verliefd op elkaar. Maar Swinton wijst erop dat hun liefde een voor films tamelijk ongebruikelijk karakter heeft. „Het liefdesverhaal in de film gaat niet over twee wezens die helemaal in elkaar opgaan en compleet met elkaar versmelten. Dit is juist een liefdesverhaal waarbij de twee protagonisten zelfstandige wezens zijn en blijven. Ze hebben ieder hun eigen eenzaamheid en kunnen elkaar ook los laten. Maar tegelijkertijd zijn ze er voor elkaar en bieden ze elkaar steun. Dat is een vorm van liefde die je in films weinig ziet. De film biedt geen grote romantische mythe, maar wel een liefdesverhaal dat misschien eerlijker is.”