Geheugenverlies, maar niks vergeten in ‘This is what I remember’

‘We zijn mensen en we vergeten”, zegt de imam tegen de zoon van Zarlyk. „We raken geobsedeerd door het wereldse.” Hij wil maar zeggen: vergeet God niet. Maar voor de zoon van Zarlyk heeft het een heel andere betekenis. Zijn vader was 23 jaar vermist. Hij was naar Rusland vertrokken, vermoedelijk om geld te verdienen. Na een vreselijk ongeluk raakte hij zijn geheugen kwijt. Zijn zoon vindt hem via internet.

Bij zijn terugkomst is alles veranderd. Zarlyk heeft nu een kleinzoon. Zijn grote liefde Umsunai is na lang te hebben gerouwd, hertrouwd. Dit maal met de dorpsgangster Jaichy. Een man die liggend op een bed, genietend van een peuk, zwijggeld betaalt aan lokale agenten. Die zijn vrouw behandelt als bediende. Zijn obsessie is geld – degelijkheid, menselijkheid en liefde voor religie en natuur zijn al lang vergeten. Tegelijkertijd heeft religie om zich heen gegrepen in het armoedige dorp. En ook dat is een obsessie. De imam is verdwenen in spiritualiteit, hij is juist het wereldse vergeten. En dan heb je ook nog de oude vrienden van Zarlyk: ouwe dronkelappen die liedjes zingen en stennis schoppen. Zij lijken te drinken óm te vergeten.

Niet dat Zarlyk dit allemaal ziet. Hij is praktisch catatonisch. Hij spreekt geen woorden, lijkt zijn kinderen niet te herkennen. Het enige wat hij nog doet is vuilnis opruimen. In een houterige dialoog wordt duidelijk dat dat ook zijn werk in Rusland was. En vuilnis in het Kirgizische dorp is er genoeg, de glooiende hellingen weerkaatsen geen goud midden-Aziatisch licht meer, de natuur is een vuilnisbak.

De boodschap is na een uur wel duidelijk. Zarlyk is als enige nog puur, onschuldig. Niet gecorrumpeerd door menselijk- of geestelijkheden. Hij leeft als een dier, een verlengstuk van de natuur. Zijn komst inspireert tot nadenken in het dorp. Is hij gek? Of daagt hij uit wat iedereen voor een onverbiddelijke status-quo aannam?

In Umsunai is dat het duidelijkste. Zij wordt geplaagd door herinneringen van Zarlyk. Ze staart naar een foto van vroeger van hen samen, die – aan symboliek geen gebrek – door haar kleindochter is ingekleurd. Misschien mag ze wel genieten. Misschien wíl Allah wel dat zij gelukkig is.

Het is een mooie, ontroerende boodschap. Maar wel eentje die zeer traag gestalte krijgt. Grappige momenten, zoals de dronkelappen die in opstand komen tegen de dorpsgangster, zijn zeer schaars. En het merendeel van de film breng je toch door in verveling. Al maakt het einde veel goed: verwacht geen Hollywood-esk ontwakingsmoment, waarbij geliefden elkaar weer in de armen vallen. Maar wel iets moois, stils, symbolisch en werelds.

https://www.youtube.com/watch?v=BuFeCaIYYVw