‘Fat shaming’ als riskante tienerhorror

Piggy In Hollywood is het dikke lichaam van oudsher een bron van vermaak. ‘Piggy’ confronteert de kijker gewaagd met ‘fat shaming’ en eigen kijkpatronen.

Sara (Laura Galán) wil wraak op de leeftijdgenoten die haar pesten, maar ook gezien worden, in ‘Piggy’.
Sara (Laura Galán) wil wraak op de leeftijdgenoten die haar pesten, maar ook gezien worden, in ‘Piggy’.

De Spaanse regisseur Carlota Pereda waagt zich met Piggy aan een riskante koortdansoefening. Haar film combineert fat-shaming, het bespotten van dikke personen, mét bloederige wraakhorror en absurde, humoristische momenten.

In Piggy krijgt de seksueel ontluikende tiener Sara de kans om zich te wreken op leeftijdgenoten die haar online en offline hebben vernederd om haar gewicht. In tegenstelling tot horrorklassieker Carrie (1976) heeft ze daar geen telekinetische krachten voor nodig, maar de hulp van een mysterieuze, sexy seriemoordenaar die het op de bevolking van Sara’s Spaanse dorp heeft gemunt. (Ik gebruik hier het woord dik, in plaats van termen als overgewicht of obees, omdat het als neutraler wordt ervaren, stelde cultuurmagazine rekto:verso deze zomer nog in een ‘dossier over dik zijn in al zijn aspecten’.)

Fatsuit-protest

Gewaagd lijkt vooral dat Piggy tjokvol zit met beelden en stereotypen die Hollywood jarenlang gretig heeft ingezet om dikke personages en vooral dikke vrouwen weg te zetten als lui, vilein of seksueel onaantrekkelijk. Clichés waar al jaren fel tegen wordt gestreden door ‘fat activists’ en academici die zich verdiepen in de representatie van dikke lichamen, onder meer in film. Wat het afgelopen decennium kleine successen opleverde. Zo zie je een dikke actrice als Melissa McCarthy tegenwoordig behalve in komische slapstick ook in Oscargenomineerde films als Can You Ever Forgive Me? (2018), waar haar lichaamsgewicht geen rol speelt. Er wordt kritischer gekeken naar het gebruik van fatsuits. En een film als I feel Pretty (2018) kwam onder vuur te liggen omdat hij claimde body positivity te promoten, maar ondertussen het Hollywoodcliché in stand hield dat een vrouw die geen filmsterrenlichaam heeft maar zich wel sexy voelt, iets heel grappigs is.

In Piggy duiken geregeld ouderwetse filmclichés over dikke mensen op. Maar Pereda weet er meestal een draai aan te geven waardoor je je als kijker juist extra realiseert dat je dit al eerder hebt gezien in films én dat je, als je eerlijk bent, er misschien zelfs om hebt gegniffeld. Dat laatste is bij enkele confronterende scènes in Piggy onmogelijk, vooral dankzij het geweldige acteerwerk van Laura Galán als Sara.

Zo leren we Sara kennen als een tiener die zich best kinderlijk gedraagt tegenover leeftijdgenootjes, kauwend op een sliert haar, in baby-roze kleding in de slagerij van haar goeiige vader en bazige moeder. Het doet meteen denken aan de dikke, infantiele personages die geregeld opduiken als komische sidekick in Hollywoodfilms als The Hangover (2009). Al snel komt de kijker er echter achter dat Sara offline en online genadeloos wordt bespot om haar uiterlijk en door leeftijdgenoten genegeerd.

Als ze naar een lokale zwemplek trekt op het heetst van de dag – duidelijk hopend op zo weinig mogelijk medebezoekers omdat ze beschroomd is over haar lichaam – blijken haar pesters ook aanwezig. (De badmeester drijft ondertussen, blijkt uit een omineus shot, vermoord onder water.) Sara’s kwelgeesten verdrinken haar bijna tijdens enkele pesterijen en nemen haar kleding en handdoek mee. Hierdoor is ze gedwongen in haar kleine bikini onder de brandende zon huiswaarts te vluchten terwijl ze achterna wordt gezeten door lokale etters.

Opmerkelijk is dat Pereda bij deze cruciale scène, die mogelijk harder binnenkomt dan het bloedvergieten dat later volgt, schaamteloos de bewegende borsten, buik en billen van de rennende Galán in beeld brengt. Maar in tegenstelling tot veel slapstick waarin wordt ingezoomd op trillende vetrollen met als doel walging of een lach op te roepen, laat Pereda zelden tot nooit Sara’s lichaam zien zonder haar hoofd of getormenteerde blik erbij. Bij Pereda kan de kijker nooit uit het oog verliezen dat ze een persoon is.

Moreel dilemma

Op weg naar huis botst de vernederde Sara op een onbekende badgast mét in de achterbak van zijn bestelwagen haar bebloede, gillende kwelgeesten. In plaats van ook Sara zijn busje in te slepen, reikt hij haar een handdoek aan en vertrekt. Terwijl het ene na het andere lijk in het dorp wordt ontdekt, zit Sara met een dilemma. Haar pesters redden en de politie inlichten of de mysterieuze vreemdeling beschermen tot wie ze zich aangetrokken voelt omdat hij aardig tegen haar is?

Niet alle plotlijntjes die volgen na deze ontmoeting zijn even goed uitgewerkt. Het eerste deel van Piggy, dat Pereda baseerde op een korte film die ze eerder maakte, is strakker gecomponeerd dan het tweede, dat uiteenlopende intermezzo’s met dorpsgenoten bevat.

Piggy gaat behalve over wraak ook over het verlangen van de dikke Sara om gezien te worden en haar seksuele ontwaken (iets wat de film deelt met het gruwelijke Franse Fat Girl uit 2001). En een zeer symbolische, bloederige slasher coming-of-age waarbij Sara’s roze, kinderlijke kleding uiteindelijk diep rood kleurt.

Pereda’s hoofdpersoon blijkt uiteindelijk geen eenduidig slachtoffer zoals Precious uit de gelijknamige film (2009), maar eerder een behoorlijk ambigu personage. Wat is een gevolg van haar vernederingen en wat zijn eigen keuzes? Wat Piggy een interessantere kijkervaring maakt, want medelijden voelen met een dik persoon is mogelijk even erg als spot, zoals Sara het vriendje van een van de pesters duidelijk maakt.

Tegelijkertijd vraag je je tijdens het kijken continu af of het allemaal niet wat te expliciet is. Pereda slaagt er niet in om aan ieder cliché een draai te geven. Tijdens Piggy word je als kijker dus continu heen en weer geslingerd tussen de vraag of Sara’s lichaam en gedrag te kijk worden gezet of dat de manier waarop Hollywood je ‘heeft geleerd’ te kijken naar dikke personages wordt bekritiseerd. Het zorgt ervoor dat Piggy je al bij al met een behoorlijk dubbel gevoel achterlaat.


Film Bekijk een overzicht van onze recensies over film

Lees verder…….