Europese campagne van Ajax loopt uit op een fiasco na nederlaag bij Union Berlin

Op een februari-avond in het zuidoosten van Berlijn in Stadion An der Alten Försterei sneefde alle goede bedoelingen. Eruit via een zijdeurtje, in de tussenronde van de Europa League waar plaatsing voor de achtste finale op het spel stond. Ajax is klaar in Europa – nog voor het serieuze werk begint.

Het voetbal was in fases prima, fijn combinerend door de linies. Ajax beet zich vast in het taaie Union Berlin, dat een prachtige avond beleefde voor de eigen, fanatieke aanhang. Maar enkele kapitale fouten leidden tot een 3-1 nederlaag, na het doelpuntloze gelijkspel vorige week in Amsterdam.

Daarmee is de Europese campagne van Ajax – ondanks ruim 100 miljoen euro aan investeringen in nieuwe spelers – dit seizoen op een fiasco uitgelopen. In acht internationale duels werd slechts twee keer gewonnen, beide keren van Rangers FC in de groepsfase van de Champions League.

Ajax, halvefinalist in de Champions League van 2019, is Europees helemaal terug bij af. Terug in de grote groep van Europese middenmoters. Het toonde zich, over twee wedstrijden gezien, minder uitgekookt en minder efficiënt dan Union Berlin, een bescheiden maar moeilijk te bespelen tegenstander die gedeeld koploper is in de Bundesliga. Een ploeg die met modale spelers, onder wie voormalig Ajax-spelers Sheraldo Becker en Danilho Doekhi, er het maximale uit weet te persen door zeer georganiseerd te spelen.

Hoge Europese ambities

Het is een wrange constatering met het oog op de tot voor kort zo hoge Europese ambities. „De doelstelling van Ajax is en blijft structureel deel uitmaken van de Europese top”, zei algemeen directeur Edwin van der Sar in het laatste jaarverslag. De Europese reputatie krijgt zo een nieuw tik, na de 6-1 nederlaag tegen Napoli eerder dit seizoen in de Champions League.

Waar het vorig seizoen onder Erik ten Hag nog indruk maakte door alle zes de wedstrijden te winnen in de groepsfase van de Champions League, maakt deze vroege Europese aftocht Ajax een minder aantrekkelijk podium voor potentiële spelers. Bovendien kan Ajax dit financieel voelen in de komende transferzomer – een slecht Europees jaar vermindert over het algemeen de waarde van spelers.

Verrassen doet de snelle uitschakeling eigenlijk al niet meer, na de turbulente periode met onder meer zeven competitieduels op rij zonder zege en het ontslag van coach Alfred Schreuder vorige maand. Toch zal Van der Sar, als oud-voetballer, moeten hebben gezien dat het zomaar nog kon, donderdagavond in een voor Ajax hoopvolle openingsfase.

Lees ook: PSV schakelt te laat over op plan-B tegen Sevilla FC

Moediger en gedurfder

Het leek een ander Ajax dan de week ervoor in Amsterdam, toen het geen schot op doel loste en het van geluk mocht spreken dat het bij 0-0 was gebleven. Nu in Berlijn toonde het zich moediger, gedurfder. In de eerste kwartier was het al gevaarlijker dan een week eerder in het hele duel.

De combinaties liepen vlot, door veel beweging en diepgang. Er werd hoog druk gezet op Union en er was veel drang naar voren, met de inschuivende Jurriën Timber en Edson Álvarez. Al leverde dat aardige veldspel weinig grote kansen op.

Het is een dun koord waar Ajax op balanceert, ook onder de nieuwe coach John Heitinga. De momenten van wankelmoedigheid nooit ver weg. Verdediger Calvin Bassey krijgt zomaar een bal op zijn rechterhand, na een kopbal van Doekhi uit een hoekschop. De Spaanse arbiter Ricardo de Burgos wijst met enige tegenzin naar de stip na het zien van de beelden – want een bewuste actie was het zeker niet van Bassey. Doelman Gerónimo Rulli slaat als een volleyballer nog naar de half hoog ingeschoten bal van Robin Knoche, die via de paal toch binnen belandt.

Een helft lang heeft Ajax alles onder controle, op twee momenten na. Want kort voor rust glipt een bal knullig onder Rulli zijn rechterarm door, het schot van niks van Josip Juranovic bleef na een stuit lager dan de keeper leek te verwachten.

De Argentijnse doelman doet alsof hij in de bal wil bijten, wanneer hij hem uit het net vist. Deze week staat hij op de cover van weekblad Voetbal International – „Ajax is voor mij de Europese top”, zegt hij in het interview. Inmiddels weet hij beter.

De vijf minuten na rust zeggen veel over het broze karakter van dit Ajax. Mohammed Kudus veegt na een voorzet van Steven Bergwijn meteen de 2-1 binnen. Maar drie minuten later is het alweer 3-1, wanneer Doekhi uit een hoekschop raak kopt. De overtuiging, de wil waarmee hij door de lucht vliegt voor die bal – je ziet het bij hem, niet bij zijn directe tegenstander Timber, die in het niet valt bij zoveel power. Terwijl Ajax zo gewaarschuwd was voor het gevaar van de standaardsituaties van Union.

Ajax probeert het nog wel, krijgt via Kudus nog een enorme kans, maar hij mist wonderlijk. De frustraties zijn zichtbaar, tegen het einde. Álvarez wordt met twee keer geel van het veld gestuurd. Een woedende Bergwijn, in juli voor ruim 31 miljoen euro gekocht en al maandenlang uit vorm, moet na afloop door teamgenoten worden tegengehouden.