Duitsland waarschuwt: deze winter mogelijk een rem op stroomexport

Duitsland gaat de export van stroom naar andere EU-landen komende winter mogelijk inperken of zelfs tijdelijk stilleggen, om te voorkomen dat er in eigen land tekorten ontstaan. Daarvoor heeft een topfunctionaris van Amprion, een groot Duits elektriciteitsnetwerkbedrijf, dinsdag gewaarschuwd.

In een interview met de Britse zakenkrant Financial Times benadrukte een directielid van het netwerkbedrijf (het grootste van Duitsland) dat een dergelijke ingrijpende stap als „laatste redmiddel” wordt gezet. Hij stelde daarbij ook dat het gaat om een (gedeeltelijke) stop, die slechts een paar uur tot enkele dagen zou duren.

Vooral Frankrijk zou daar last van krijgen. Duitsland was voor aardgas jarenlang zwaar afhankelijk van Rusland, maar had soms elektriciteit over. En dat exporteerde het. Frankrijk was met name afgelopen jaar een belangrijke ontvanger. Bijna de helft van de eigen kerncentrales staat daar momenteel stil vanwege onder meer gebrekkig onderhoud.

Gevoelig moment

De waarschuwing komt op een gevoelig moment. Met de winter voor de deur verdiept de energiecrisis in Europa zich steeds verder. Russisch gas komt nauwelijks nog deze kant op, vorige week werd de Russische Nord Stream-pijpleiding vermoedelijk permanent onklaar gemaakt en landen bereiden zich voor op mogelijke tekorten deze winter.

De kans bestaat dat landen elkaar straks zullen moeten helpen door voorraden te delen. Maar het Internationaal Energieagentschap (IEA) waarschuwt nu al dat EU-landen mogelijk niet solidair zullen zijn met elkaar, omdat ze eerst hun eigen inwoners en economie willen helpen. De Duitse waarschuwing stelt in dat licht niet gerust.

Het IEA waarschuwde maandag dat Europa „ongekende risico’s” loopt als ook de laatste Russische leveranties wegvallen. Via Nord Stream komt nu niks meer binnen, maar via pijpleidingen door Oekraïne gaat nog wel een klein beetje gas naar Slowakije. Via de Zwarte Zee en Turkije krijgt ook Bulgarije nog Russisch gas. EU-landen moeten dan fors besparen op hun energieverbruik (gemiddeld 13 procent, schat het IEA) om deze winter zonder kleerscheuren door te komen. En de prijzen zullen intussen uitzonderlijk hoog blijven: EU-landen moeten op de internationale energiemarkt met China gaan concurreren om schaars vloeibaar gas.

Groene waterstof

In een poging om op langere termijn de energievoorziening veilig te stellen en klimaatverandering te bestrijden, hebben de Duitse minister van Economie en Klimaat Robert Habeck (Groenen) en de Nederlandse minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten (D66) dinsdag een akkoord gesloten om intensiever samen te gaan werken op het gebied van groene waterstof (waterstof die is geproduceerd met elektriciteit).

Nederland gaat mee-investeren in een Duits fonds waarmee op termijn goedkope groene waterstof moet worden ingekocht buiten de EU. Op die manier hopen de landen de ontwikkeling van de Europese ‘waterstofmarkt’ een zetje te geven. Hoeveel geld er door Nederland wordt geïnvesteerd, is niet bekendgemaakt. Duitsland stak zelf 900 miljoen euro in het fonds. Nederland en Duitsland kondigden in mei ook aan om, samen met België en Denemarken, meer windmolens in de Noordzee te gaan bouwen.