Dreigende val cryptobeurs FTX schokt beleggers

Het einde dreigt voor een bedrijf dat tot vorige week werd beschouwd als een hoeksteen van de cryptohandel. Het gaat om cryptobeurs FTX, waarop consumenten handelen in cryptomunten, en het gerelateerde handelshuis Alameda Research.

Woensdag mislukte een reddingsactie. FTX heeft snel miljarden dollars nodig nu consumenten halsoverkop hun tegoeden willen opnemen.

De cryptobeurs was de afgelopen dagen volop negatief in het nieuws. De cryptomarkt raakte daarop in paniek, aldus een handelaar tegen de Britse zakenkrant Financial Times. „De hel is losgebroken.” De bitcoin, de bekendste cryptomunt, daalde deze week naar 15.700 dollar, het laagste niveau sinds het einde van 2020.

Handelaren vrezen de gevolgen van een mogelijk instorting van FTX, een van de grootste handelsplatformen voor cryptomunten ter wereld. Sam Bankman-Fried (30), die in 2017 Alameda oprichtte, twee jaar later ook FTX begon en beide ondernemingen uitbouwde tot grote spelers in de cryptohandel, meldde donderdag dat „alle opties nog open zijn”.

Lees ook: Heel rijk dankzij crypto (maar voor hoelang?)

De Amerikaanse cryptomiljardair, zoon van twee hoogleraren rechten aan Stanford University, dacht zich te hebben verzekerd van de hulp van grote concurrent Binance. Maar die redding verdween woensdag net zo snel als ze dinsdag was afgesproken.

Binance meldde woensdagavond toch maar af te zien van overname van FTX, na boekenonderzoek en na berichten dat twee Amerikaanse beurstoezichthouders nader onderzoek willen doen naar FTX. De cryptobeurs zou onder meer onzorgvuldig zijn geweest in het beheer van klantentegoeden.

Verwevenheid

FTX’ recente problemen begonnen vorige week dinsdag met een kritisch analistenrapport. Het Amerikaanse bureau CoinDesk publiceerde informatie uit een vertrouwelijk document dat zou aantonen dat Alameda Research zijn balans met miljarden had opgepompt, via de eigen FTX-cryptomunt.

Tegenover 8 miljard dollar aan verplichtingen stond op die balans een overeenkomstig bedrag in FTX-cryptomunten. Als die echter in waarde zouden dalen, zou het bedrijf van Bankman-Fried niet meer aan zijn financiële verplichtingen kunnen voldoen.

Zondag volgde de tweede klap – en mogelijke doodsteek – voor FTX. Changpeng Zhao, cryptomiljardair en eigenaar van concurrent Binance, meldde dat zijn bedrijf alle beleggingen in FTX’ eigen cryptomunten zo snel mogelijk zou afstoten. Een ‘bankrun’ volgde; binnen 72 uur haalden beleggers voor 6 miljard dollar weg bij FTX. De waarde van de FTX-munt daalde 70 procent.

Investeringsmaatschappij Sequoia Capital, een bekende naam in Silicon Valley, heeft inmiddels gemeld haar belang in FTX te hebben afgewaardeerd naar nul. In enkele investeringsrondes had Sequoia Capital 213 miljoen dollar gestoken in de cryptobeurs.

Volgens het fonds haalde FTX in 2021 een miljard dollar omzet en een brutoresultaat van een kwart miljard. De jongste investeringsronde, in januari, waardeerde het cryptobedrijf op 32 miljard dollar. Geldschieters waren onder meer het Japanse Softbank, het Amerikaanse BlackRock, en het Canadese Ontario Teachers’ Pensions Plan.

Geen consumentenbescherming

Op de website van de cryptobeurs – ook beschikbaar in het Nederlands – stond donderdagmorgen: „FTX kan momenteel geen opnames verwerken. We raden ten zeerste af om te storten. Het aannemen (‘onboarding’) van nieuwe klanten is tot nader order opgeschort.”

Het is onduidelijk in hoeverre FTX tegoeden van klanten die willen uitstappen de komende dagen nog kan teruggeven. De kans bestaat dat veel beleggers hun inzet kwijt zijn en dat zij daar weinig aan kunnen doen.

Lees ook: DNB: ‘Cryptovaluta zijn niet geschikt als betaalmiddel’

De situatie illustreert de gebrekkige bescherming die gebruikers van crypto’s hebben. Het toezicht van bijvoorbeeld De Nederlandsche Bank (DNB) op aanbieders van crypto’s is beperkt, stelde DNB maandag. Er is nu alleen regelgeving gericht op tegengaan van witwassen, financieren van terrorisme met crypto’s en overtredingen van de sanctiewet.

In 2024 treedt waarschijnlijk een nieuwe Europese richtlijn in werking die cryptoconsumenten beter moet beschermen. In Nederland beleggen volgens DNB circa 2 miljoen mensen in crypto’s.