Doorgedraaid in het kapitalistisch systeem

In 2015 maakte Vincent Lindon diepe indruk met zijn rol als supermarktbewaker die zijn collega’s moet bespieden in La loi du marché van regisseur Stéphane Brizé. Het was het begin van Brizés ‘arbeidstrilogie’, die nu eindigt met Un autre monde. Het tweede deel En guerre is nooit in Nederland uitgebracht.

Ditmaal speelt Lindon Philippe Lemesle, een bedrijfsleider van een Franse fabriek die onderdeel is van een Amerikaans conglomeraat. Hij krijgt de opdracht 10 procent van zijn personeel te ontslaan. Een vrijwel onmogelijke taak, al was het maar omdat zijn werknemers het werk nu al nauwelijks aankunnen. In de openingsscène blijkt dat Philippes stressvolle baan ook in zijn privéleven zijn tol eist, hij staat op het punt te scheiden.

Het lot van Lemesle spiegelt zich in dat van zijn puberzoon Lucas, die zo ontregeld raakt dat hij een paar dagen in een psychiatrische inrichting belandt. Hoewel deze verhaallijn een schitterende scène oplevert waarin de doorgedraaide Lucas beweert persoonlijk door Mark Zuckerberg te zijn gevraagd om bij Facebook te komen werken, is het dramatisch gezien iets te veel van het goede. Scenariotechnisch functioneert Lucas bovendien net als de lichamelijk beperkte zoon in La loi du marché: de situatie maakt het makkelijker voor de hoofdpersoon om uiteindelijk zijn eigen zorgen te relativeren; er zijn immers belangrijker dingen op aarde dan werk.

Toch imponeert Un autre monde, vooral door het acteren van Lindon en Sandrine Kiberlain als zijn geplaagde vrouw Anne. Zij zijn omgeven door niet-professionele acteurs die min of meer zichzelf spelen in een film die langzaam onder de huid kruipt. Brisé laat de gevolgen zien van een doorgedraaid kapitalistisch systeem dat volledig gericht is op winstmaximalisatie en het tevreden stellen van aandeelhouders. Een ziek systeem waarin de wetten van de markt arbeidskrachten ontmenselijken en verpletteren. Een andere wereld is denkbaar maar blijft vooralsnog een utopie.