De vele gevaren van smeltende gletsjers

De Kilimanjaro in Tanzania is de hoogste berg in Afrika. Hij is gevormd door drie koepelvormige vulkanen, waarvan er twee zijn ingezakt. De derde, Kibo, is nu nog bedekt met gletsjers. Maar die zullen de komende decennia naar verwachting verdwijnen.


Foto Finbarr O’Reilly/Reuters

Het ene jaar is het erger dan het andere, en op de ene plek gaat het sneller dan op de andere. Maar wereldwijd is de trend min of meer hetzelfde: gletsjers smelten gestaag als gevolg van het opwarmende klimaat.

Smeltende gletsjers brengen allerlei gevaren met zich mee. Het draagt bij aan het stijgen van de zeespiegel. Het verhoogt het risico op het afbreken van stenige hellingen. Ook vormen zich meer gletsjermeren, die vervolgens door hun natuurlijke wand breken en hun inhoud naar beneden storten. De honderden miljoenen mensen die voor hun landbouw, drinkwater, elektriciteit, afhankelijk zijn van afstromend gletsjerwater zullen zich moeten aanpassen aan de veranderende omstandigheden.

Volgens het laatste IPCC-rapport over de stand van zaken zijn de gletsjers wereldwijd tussen 1901 en 1990 circa 16 procent van hun massa kwijtgeraakt. En de snelheid van het smelten lijkt toe te nemen. VN-organisatie Unesco meldde deze week dat een derde van de in totaal 18.600 gletsjers in gebieden die op de Werelderfgoedlijst staan in 2050 verdwenen zullen zijn.

Een ijsgrot van de Rhône-gletsjer in Zwitserland is bedekt met beschermingsmateriaal dat voorkomt dat het ijs smelt. Foto Denis Balibouse/Reuters

De smeltende Zwitserse Sardonagletsjer heeft eerder dit jaar een grot blootgelegd. Eind oktober kwamen regeringsambtenaren van acht Alpenlanden bij elkaar om de verdeling van gletsjerwater te bespreken. Foto Gian Ehrenzeller/AP

Op de vulkanische berg Ok, in IJsland, werd in augustus 2019 een monument onthuld voor de eerste ‘overleden’ gletsjer Okjökull. In 1901 mat hij nog 38 vierkante kilometer. Inmiddels resteren enkel nog wat spetters dun ijs. Het IJslandse monument bestaat uit een „brief aan de toekomst” die vermeldt dat „de komende tweehonderd jaar […] al onze gletsjers hetzelfde pad” volgen als Okjökull. „Dit monument bevestigt dat we weten wat er gaande is, en wat gedaan moet worden. Alleen jij weet of we het hebben gedaan. Augustus 2019. 415 ppm CO2.” Foto B. Niehaus/Shutterstock

De Merced Peak-gletsjer in het Amerikaanse nationaal park Yosemite zal de komende decennia verdwijnen, net als vele andere gletsjers in gebieden die op de Werelderfgoedlijst staan. VN-organisatie Unesco publiceerde op 3 november een rapport erover. Een derde van de in totaal 18.600 gletsjers in deze beschermde gebieden zal tegen 2050 verdwenen zijn. Foto Michael Macor/Getty Images

Top van de Kilimanjaro. De Kilimanjaro in Tanzania is de hoogste berg in Afrika. Hij is gevormd door drie koepelvormige vulkanen, waarvan er twee zijn ingezakt. De derde, Kibo, is nu nog bedekt met gletsjers. Maar die zullen de komende decennia naar verwachting verdwijnen. File Photo

De gletsjers op de Duitse berg Zugspitze, vlak bij de wintersportplaats Garmisch-Partenkirchen, smolten dit jaar harder dan ooit tevoren. De belangrijkste oorzaak is volgens wetenschappers de grote hoeveelheid roodbruin Saharazand dat over was komen waaien. Een donker oppervlak reflecteert minder zonlicht dan een wit oppervlak, en warmt daardoor meer op. Foto Michael Probst/AP

Gletsjer in de buurt van de Noord-Indiase stad Ladakh. Ook in de Himalaya smelten veel gletsjers. Maar enkele groeien juist, zoals in de Karakoram, een bergketen op de grens van Pakistan, India en China. Volgens Utrechtse geografen komt dat doordat de landbouwirrigatie is toegenomen, waardoor er meer vocht in de lucht zit, en er meer sneeuw valt. Foto Mukhtar Khan/AP

De gletsjer in de Dolomieten, waar op 3 juli een groot stuk ijs vanaf brak. Het stuk stortte naar beneden en veroorzaakte een lawine. Daarbij vielen elf doden en acht gewonden. Het gebied had net daarvoor een hittegolf meegemaakt. Foto Pierre Teyssot/AFP

In de Zwitserse Alpen werd deze zomer voor het eerst sinds duizenden jaren de bodem tussen twee smeltende gletsjers zichtbaar. Het Tsanfleuron-pad dat tussen deze gletsjers -Scex Rouge en Tsanfleuron – doorloopt, is onderdeel van een bekende wandelroute. Europe maakte dit jaar de heetste zomer door sinds het begin van de metingen. Foto Denis Balibouse/Reuters

Shane Misselbrook, adviseur van de Nieuw-Zeelandse minister president Jacinda Ardern, staat voor een gletsjer op Antarctica. Ardern bezocht de gletsjer, die onderdeel is van het Transantarctisch gebergte, eind oktober. Het smelten van gletsjers vindt vooral plaats op West-Antarctica en het Antarctisch Schiereiland. Foto Mike Scott/AP

Lees verder…….