De tijden veranderen, ook op planeet Roadburn

Een festival organiseren post-covid, makkelijk is anders. Roadburn, het Tilburgse festival dat jaarlijks een internationaal publiek trekt met hun vooruitstrevende heavy programma, was voor het eerst in bijna twee decennia niet uitverkocht. Na opkrabbeljaar 2022, liep ook deze editie op papier niet over van aansprekendheid.

Tja, het zit ‘m in de gestegen prijzen voor logistiek, materialen en personeel, en een nog steeds uit het lood geslagen livecircuit vol acts die niet klaar waren om te touren óf te duur, zo legde de organisatie het in interviews uit. De flinke (niche)namen díe er waren, als Deafheaven, Cave In, Bell Witch en Zola Jesus, waren de afgelopen jaren al eens te zien in Tilburg. Allemaal begrijpelijk, maar net zo begrijpelijk is het dat een deel van de vaste bezoekers kritisch naar hun financiën keek, toen eens naar het programma, en dacht: volgend jaar beter.

Die hebben wel wat gemist. Het mag uit nood geboren zijn, ‘Planeet Roadburn’ bleek nog een tandje avontuurlijker dan voorheen Het was ongetwijfeld ook de meest progressieve editie; zelden liepen zoveel jonge meiden/jongens/x in alle regenboogkleuren- en vormen rond tussen de gebruikelijke, zachtaardige metalbaarden. De tijden zijn veranderd, maar dat is niet per se slecht nieuws. We pikken er vijf hoogtepunten uit.

1. De blote buik van Raygun Busch

Chat Pile-zanger Raygun Busch kwam al op blote voeten op, voor het eerste echte concert in Europa (na een kleine show als opwarmer een avond eerder) van de band uit Oklahoma City. Toen hij na het eerste nummer z’n shirt uittrok en zijn broekspijpen tot z’n knieën omhoog sjorde bleef er weinig kleding over. Het gaf hem nog meer de uitstraling van een boze, verwarde schreeuwlelijk op straat die zich nergens meer voor schaamt. Maar wie luisterde hoorde zijn boodschappen: waarom leven er mensen op straat, terwijl we de middelen hebben om ze op te vangen? Waarom? Waarooom??? Soms erg grappig, maar toch vooral onvoorspelbaar, intens en ongemakkelijk.

2. De droom van Brutus

„Ik kan niet geloven dat dit echt gebeurt”, zei drummer/zanger Stefanie Mannaerts van de Belgische rockband Brutus, die hiervan al droomde als zestienjarig meisje. Iemand antwoordt: „Jullie verdienen het!” – luid gejuich. En dat is zo. De band uit Leuven speelde zich in het verleden nogal eens schuchter door een set, maar ontpopte zich hier tot zelfverzekerde act die de grote zaal van 013 meer dan aankon, zeker dankzij de gegroeide presentatie én stem van Mannaerts.

3. Gewijde stilte bij Bell Witch

Een gong galmt nog na als Dylan Desmond van funeral doom-duo Bell Witch na een klein half uur heel teder zijn snaren beroert. De nootjes vlogen als kwetsbare nachtvlinders door de zaal. Bezoekers onderdrukten een nies, hielden hun krakende leren jassen even stil en bestelden fluisterend een biertje. Tot tien minuten later toch de hel losbrak in het nieuwe epos van de band: langzaam en onherroepelijk, als een vulkaanuitbarsting of een opstijgende raket. Na 90 minuten hing drummer Jesse Shreibman voorover op zijn drumvellen, hoofd op z’n armen. Alles gegeven.

Lees ook dit interview met Bell Witch: muziek met het tempo van een gletsjer en het gewicht van een planeet

4. Wat achterblijft na Candy

Amper een half uur duurde het: Candy kwam, zag, en liet Roadburn achter in rokende puinhopen. Sterke hardcorebands waren er meer dit jaar, maar geen zo onontkoombaar als Candy uit LA. Zanger Zak Quiram sprong en rende schreeuwend rond, terwijl de band met een gruwelijk harde mix van hardcore, metal en vervormde, elektronische beats op het publiek inbeukte. Een aanslag én prikkeling van alle zintuigen, die net zo plotseling als het begon ineens voorbij was. Een tornado is gemoedelijker.

5. Backxwash’ kapotte stem

Meestal is het niet goed als de stem van een rapper het bijna begeeft. De teksten vol frustratie en verdriet van Backxwash, de in Zambia geboren Canadese Ashanti Mutinta met haar witte gezichtsschildering, kregen er net een extra rauw randje bij. Haar komst alleen al was een overwinning, want zo lang geleden is het niet dat in 013 tijdens een metalfestival een groot spandoek met ‘hiphop sucks’ hing. Dat soort stijfkoppigen waren hier gelukkig niet, wel veel jonge fans vooraan die werden aangetrokken door Backxwash’ aanstekelijke energie en felle flow, de kakofonische beats, de overrompelende uitstraling.

Chat Pile op Roadburn festival. Foto Andreas Terlaak

Chat Pile op Roadburn festival. Foto Andreas Terlaak

Veel jassen met patches op Roadburn festival. Foto Andreas Terlaak

Concert van Candy op Roadburn festival. Foto Andreas Terlaak

‘Shoutout to Duma!’ riep ze, richting de Keniaanse groep die eerder die dag speelde. Twee Afrikaanse acts op Roadburn: dat moet toch voor het eerst zijn. Die brachten niet alleen simpelweg kleur, maar ook een uniek geluid, avontuur en ambitie, op een Roadburn dat het verleden het verleden laat, en vol inzet op de toekomst.

Lees ook: Terug op je favoriete festival: in de avondzon worden vreemden vrienden