De Smart heeft smoel

Met mijn zoon in het smartphonehoekje van een witgoedketen. Eén tafel iPhones met een Apple-aankoopadviseur, eentje van Samsung zonder, baas boven baas. We lopen langs de telefoons, allemaal dezelfde stomme dozen met of zonder kleurtje. Ik zie de prijzen elkaar nauwelijks meer ontlopen, net de auto-industrie. Vroeger was de Koreaan een koopje, nu niet meer omdat hij even goed is als voorheen de Europese merkelite.

Ik vraag Sam naar de beste koop. Ach papa, het maakt weinig uit. Allemaal snel, de foto’s top, doe gerust de Samsung. Teken des tijds. Tien jaar geleden had hij blind de iPhone aanbevolen. Sindsdien verwaterde de Jobs-mythe en Apple werd een massamerk als alle andere. Zoals VW-rijders nu Kia’s kopen, neem je een Samsung-telefoon als die de gunstigste prijs-kwaliteitsverhouding biedt. De mogelijke clou van dit verhaal is dat we van een merkgerichte markt naar een productgerichte opschuiven. De aantrekkingskracht van het product kan de aanzuigende werking van een begeerlijk logo stapsgewijs verdringen.

Zoom in voor alle details van de Smart #1Klik op de punten voor uitleg over de detailsFoto Merlijn Doomernik

Die paradigmawisseling – zie Kia, Tesla, Lynk, Samsung of Hyundai – geeft nieuwe spelers gouden kansen. Dus is er hoop voor de Smart #1, compacte hatchback met een bak vermogen voor een relatief bescheiden prijs. Correct, Smart is geen debutant. De Mercedes-dochter was uitvinder van de roemruchte tweezits stadsauto, de ForTwo. Maar daarna ging Smarts DNA-code zo op de schop dat je van een nieuw merk mag spreken. Het platform voor de elektrische #1 komt van de Chinese Volvo-eigenaar Geely. Op dezelfde basis rusten de aanstaande Volvo EX30 en de X van Zeekr, ook een Geely-submerk. De #1 – spreek uit: Hashtag One – is een van de statenloze vuilnisbakken waarvan er door de golf aan samenwerkingsverbanden tussen China en Europa meer zullen komen. De wattenstaafjesachtige grafiek van voor- en achterlichten met hun doorlopende lichtbalken is dan weer helemaal Mercedes en de bastaard staat gewoon in de Mercedes-showroom, ‘shop in shop’ zoals de Samsungs bij de witgoedketens.

Welke Geely-smaak zouden de mensen blieven? Mijn gok: dat wordt niet meer automatisch topaap Volvo, inmiddels zo Zweeds als E.T. menselijk. De Smart heeft smoel. Het is een station-achtig voertuigje met een lage neus en een buitenproportioneel hoog dak dat hem, door zijn bescheiden lengte, iets van een gekrompen Londense Taxi geeft.

Vrolijk vosje

De importeur geeft me het betaalbaarste model mee, de 43 mille kostende Pro+. Dat durft Smart aan omdat hij op een draadloze telefoonoplader na al zo goed als compleet is. Hij laadt snel tot 150 kW en aan straatpalen tot 22, de leren stoelen zijn elektrisch verstelbaar. Het infotainmentscherm is groot en speels, met in de rechterbenedenhoek een vrolijk vosje dat ik vast als een soort Siri in had kunnen zetten. Ik was te snobistisch om het aan te roepen en had de handen vol aan het uitschakelen van waarschuwingssystemen tegen grensoverschrijdend weggedrag en onoplettendheid. Even de blik van de weg, en de #1 begint te piepen. Met die goedbedoelde akoestische overlast verzamelt Smart punten voor de Euro NCAP-crashtest. Om mee te tellen moeten de rijhulpen permanent operationeel zijn, zodat je ze bij elke start opnieuw de strot moet omdraaien.

Anderzijds: het autootje zit goed in elkaar en is met 272 pk fors sneller dan de meeste concurrenten in zijn prijsklasse. Een actieradius van 400 kilometer is doenlijk mits je poeslief rijdt, anders loopt het haalbare verbruik van 15,7 kWh per 100 kilometer liederlijk snel op naar 19. Maar met de aankoopsubsidie voor particulieren gaat van de prijs dit jaar nog 2.950 euro af en dan is hij voor 40 mille een interessante grotestadsauto. De nadelen gaan op de vingers van één hand. De zittingen van de stoelen zijn te kort, de bagageruimte is beperkt, de stereo klinkt matig en de spoorassistent grijpt te abrupt en potentieel gevaarlijk in.

Ondanks zijn bezopen gewicht van 1.800 kilo rijdt de #1 goed en scherp. Dat belooft wat voor de Brabus-versie met 428 pk, die voor 49.000 euro in één klap alle fossiele GTI’s van tafel veegt. Veel? Voor een turbo-aangedreven hot hatch met die superkrachten vraagt Mercedes ruim een ton. Zo duur als batterijen zijn, zo goedkoop zijn elektrische pk’s. Powershoppen kan nog proletarischer: de MG4 XPower, een soort Chinese Golf, is er met 435 pk voor 42.285 euro. Hoe wenselijk het is dat kantoormannen straks in Ferraritempo op- en afritten terroriseren? Zeg het maar, politiek.